Türkiye ve Yemen'in sunduğu ‘Kudüs’ tasarısı Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun olağanüstü toplantısında kabul edildi. 128 ülke 'Evet' oyu verirken, 35 ülke çekimser, 9 ülke de 'Hayır' oyu kullandı . Ancak çıkacak kararın, BM Güvenlik Konseyi kararları gibi bağlayıcı bir özelliği yok.
BM kararı sonrasında Çavuşoğlu’ndan ilk açıklama
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ve Yemen'in birlikte BM Genel Kurulu’na getirdiği 'Kudüs' tasarısının kabul edilmesinin ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Birleşmiş Milletler’de tarihi gün. Tasarı BM Genel Kurulu’nda ezici bir çoğunlukla kabul edildi. Hayırlı olsun! Destek veren bütün ülkelere teşekkürler," dedi.
Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas da "Sonuç Filistin için tarihi bir zaferdir" yorumunu yaptı.
Hangi ülkeler nasıl oy kullandı?
İsrail, ABD, Palau, Guatemala, Togo, Nauru, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya ret oyu kullandı.
Müslüman olmasına rağmen Bosna Hersek'in çekimser oy vermesi dikkat çekti. Kanada, Arjantin, Fiji, Filipinler, Çekya, Güney Sudan, Panama, Romanya, Uganda, Macaristan, Polonya, Meksika, Haiti, Jamaika, Kiribati, Kamerun, Kolombiya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Benin, Vanuatu, Trinidad ve Tobago, Malavi, Tualu, Solomon Adaları, Ruvanda, Paraguay, Kiribati, Lesotho, Litvanya, Bhutan, Benin, Avustralya, Antigua ve Barbuda tasarı için çekimser oy kullandı.
Oylama öncesinde BM Genel Kurulu'nda neler konuşuldu?
Genel Kurul Başkanı Miroslav Ladjak’ın açılış konuşmasında, Türkiye ve Yemen’in sunduğu “Kudüs tasarısını” görüşmek üzere olağanüstü toplanıldığını belirtti.
Ladjak’ın ardından kürsüye Yemen temsilcisi ve Filistin temsilcisi geldi. Konuşmacılar dünya barışının sağlanması ve Ortadoğu’ya huzurun gelmesi için bu tasarının kabul edilmesi gerektiğini savundular.
Yemen temsilcisi, 14 Güvenlik Konseyi üyesinin ABD'nin uluslararası topluma karşı çıkmaya devam ettiğini söyledi. Kudüs’ün demografik yapısının değiştirilmek istendiğini belirtti.
Filistin Dışişleri Bakanı: “Amerikan vetosu bizi durduramaz”
İkinci konuşmacı olarak sözalan Filistin Dışişleri Bakanı Riyad El Maliki de, Trump’ın kararının Filistinliler’in yanı sıra Arap ülkeleri, Müslümanlar ve Hıristiyanlar’ın “gerçek ve doğal haklarına saldırı” anlamına geldiğini söyledi.
Bu kararın Amerika’nın Ortadoğu barış sürecinde arabulucu olma statüsünü de etkilediğini ifade eden Maliki, kararın sadece İsrail hükümetinin “sömürgeci” planlarını hayata geçirmeye yaradığını belirtti. Maliki, “Amerika’nın vetosu bizi durduramaz, bizi tehdit edemez” dedi.
Çavuşoğlu: “BM üyelerini tehdit edenlere Genel Kurul boyun eğmeyecek”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, olağanüstü toplanan Genel Kurul'da, üye ülkelere tasarıya ‘Evet’ oyu verme çağrısında bulundu.
Çavuşoğlu, “BM üye ülkelerini tehdit edenlere bu Genel Kurul boyun eğmeyecektir. Güçlü olmak sizin haklı olduğunuzu göstermez. Bütün Türkiye halkı Filistin’in yanındadır. Dünya beşten büyüktür” dedi.
Çavuşoğlu, İngilizce yaptığı ve besmele ile başladığı konuşmasında "Bugün adalet ve barış için sesimizi yükselteceğiz, üç dinin kutsal kenti Kudüs için sesimizi yükselteceğiz" dedi.
Bakan, Filistinliler’in kendi devletlerine sahip olmaya ve Doğu Kudüs'ü başkent olarak seçmeye hakları olduğunu belirterek, Filistinliler, yıllardır sistematik olarak ayrımcılık ve şiddete maruz kalıyorlar. Bunu değiştirmeliyiz. Onların da diğer ülkelerde yaşayanlar gibi huzur içerisinde yaşamalarını sağlamalıyız” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Amerika’nın Kudüs’e büyükelçilik açma kararının uluslararası hukukun ihlali anlamına geldiğini kaydetti.
Çavuşoğlu, bu kararın evrensel değerlere aykırı olduğunu belirtti ve Kudüs'ün tarihi statüsünü korumanın tüm insanlığın borcu olduğunu kaydetti. Bakan, Güvenlik Konseyi'nin sorumluluğunu yerine getirmediğini bu yüzden görevin Genel Kurul'a düştüğünü dile getirdi. Bakan, Tek taraflı adımların kentin etnik ve kültürel kimliğini tehlikeye attığını dile getirdi.
ABD temsilcisinden BM eleştirisi
ABD'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Nikki Haley ise "BM'nin uzun yıllardan beri İsrail düşmanı olması kabul edilemez. ABD, Kudüs'te büyükelçiliğini açacak. Buradaki oylamayla bu değişmeyecek. Sadece ABD'nin BM'ye bakışı değişecektir" dedi. ABD’nin uzun yıllardan beri BM’ye en büyük maddi desteği verdiğini belirten Haley, “Bunun karşılığını maalesef göremedik” diye konuştu.
Denon: “Filistin’in kuklaları”
Kürsüye Haley’den sonra gelen İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Danny Denon, İsrail’in asla Kudüs’ten çıkartılmayacağını söyledi. Tasarıyı oylamaya çalışanları da Filistin’in kuklaları olmakla suçladı.
İsrail hükümeti, oylama sonrasında yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda yapılan oylama sonuçlarını tanımadığını açıkladı.
Netanyahu: "Bu akla sığmaz tasarıyı reddediyoruz"
Bu arada İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu tasarının kabul edilmesine tepki gösterdi. Netanyahu, "İsrail bu akla sığmaz tasarıyı tümüyle reddediyor. Kudüs bizim başkentimizdir. Her zaman öyleydi ve her zaman da öyle olacak. Ancak giderek daha fazla sayıda ülkenin bu saçma tiyatrosuna katılmayı reddetmesini takdir ediyorum. Özellikle de Başkan Donald Trump ve Büyükelçi Nikki Haley'ye, İsrail'i ve doğruları sağlam şekilde destekledikleri için teşekkürlerimi tekrar ifade etmek istiyorum" dedi.
