Birleşmiş Milletler, Türkiye’de geniş çapta insan hakları ihlallerine neden olan OHAL uygulamasının muhalefeti susturmak amacıyla kullanıldığını öne sürdü. BM, Türkiye’ye insan hakları ihlallerine yol açan OHAL’e son verme çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, ‘2017 Yılı Raporu’nu yayınladı. Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde Türkiye’ye OHAL uygulamasıyla ilgili ciddi suçlamalar yöneltildi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri (OHCHR) Zeyd Raad el Hüseyin, 18 aydır devam eden OHAL uygulaması nedeniyle, 160 bin kişinin tutuklandığını, 152 bin kamu çalışanının işlerinden uzaklaştırıldığını açıkladı. El Hüseyin bu uygulamaların çoğunluğunun keyfi bir şekilde yapıldığını savundu.
#Turkey: Emergency powers seem to be used to stifle any form of criticism or dissent vis-à-vis the Govt. How else to explain the sheer number, frequency and lack of connection of several emergency decrees to any national threat? https://t.co/Lnde5fcEwz pic.twitter.com/8Zmpc9PYdG
— UN Human Rights (@UNHumanRights) March 20, 2018
20 Temmuz 2016 tarihinden bu yana yürürlükte olan OHAL uygulaması nedeniyle insanların ifade ve toplantı haklarının ellerinden alındığı belirtiliyor.
OHAL sürecinde keyfi gözaltılar yapıldığı, gözaltına alınan kişilerin işkence ve kötü muameleye tabi tutulduğu iddia edildi. Raporda OHAL kapsamında kişilerin keyfi bir şekilde çalışma ve hareket serbestliğinin de ellerinden alındığı kaydediliyor.
1 Ocak-31 Aralık 2017 dönemini kapsayan raporda OHAL uygulamasının Türkiye’de insan hakları ve hukukun üstünlüğü değerlerini erozyona uğrattığı, ülkenin kurumsal ve sosyoekonomik yapısını bozduğu belirtildi.
#Türkiye, uzun süredir devam eden olağanüstü hali derhal sona erdirmeli ve mağdurlar için adalet sağlamalıdır. Olağanüstü halin rutin olarak uzatılması yüz binlerce insanın “haklarını ciddi ve keyfi bir şekilde engellemektedir.” https://t.co/6PhOxh3Eri pic.twitter.com/iBkfLNqPx5
— UN Human Rights (@UNHumanRights) March 20, 2018
"OHAL kararnameleri muhalefeti bastırmak için kullanıldı"
BM İnsan Hakları Dairesi, Türkiye'nin 15 Temmuz 2016'da darbe girişimi ve bir dizi terör saldırısına karşı karşıya kaldığı karmaşık zorlukları kabul ettiğini ancak OHAL kararnamelerinin sayısının çokluğu, sıklığı ve konuyla bağlantısı bulunmayan bazı kararnamelerin yayınlanıp bunların ulusal bir tehdit gibi gösterilmesinin, hükümete yönelik eleştiri ve muhalefeti bastırmak için OHAL’in kullanıldığının bir göstergesi olduğunu ifade ediyor.
"Referandum sonrasında parlamentonun denetleme yetkisi ortadan kalktı"
Raporda geçen yıl 18 Nisan’da yapılan referandum sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yürütme yetkilerini hem mecliste hem de yargıda ciddi şekilde sorunlu hale getirdiği, parlamentonun denetleme yetkisinin ortadan kaldırıldığı belirtildi.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el Hüseyin, 18 aydır devam eden OHAL sürecinde, yaklaşık 160 bin kişinin tutuklandığını, 152 bin devlet memurunun işten atıldığını, bunların çoğunun keyfi şekilde yapıldığını, söyledi. Rakamların oldukça şaşırtıcı olduğunu belirten El Hüseyin, “Öğretmenler, akademisyenler, yargıçlar ve avukatlar keyfi olarak işlerinden edildi ya da yargılandı. OHAL sürecinde gazeteci tutuklamaları, medya kuruluşlarının kapatılması ve internet sitelerinin engellenmesiyle Türkiye’de çok sayıda kişinin insan hakları, ciddi ve keyfi olarak kısıtlandı” dedi.
El Hüseyin, raporda dikkat çeken bir ayrıntın da, “Türk makamlarının, hamile ya da yeni doğum yapmış olan yüz kadar kadının, kocalarına yönelik terör suçlamalarıyla ilgili olarak tutuklanması, bazı kadınların da çocuklarıyla birlikte gözaltına alınması” olduğunu söyledi.
"Güneydoğu'da insan hakları ihlal edildi"
Raporda Türkiye'nin Güneydoğusunda gerçekleşen operasyonlar sırasında güvenlik güçleri tarafından insan hakları ihlalleri yapıldığı belirtildi. Raporda Türkiye'nin Güneydoğusunda insan hakları ihlallerin, cinayetler, işkence, kadına yönelik şiddet, aşırı güç kullanımı, kültürel mirasın yok edilmesi, acil sağlık hizmetlerine erişimin engellenmesi, içme suyuna ulaşımın engellenmesi ve ifade özgürlüğü hakkının ciddi kısıtlamalar olduğu belirtildi.
"OHAL'e son verin"
Raporda, Türkiye'den OHAL uygulamasının acilen sona erdirilmesi, kurumlarının normal işleyişini eski haline getirilmesi istendi. Ayrıca yürürlüğe giren acil kararnameler de dahil olmak üzere, Türkiye'nin imza atmış olduğu bütün uluslararası insan hakları yükümlülükleri ile uyumlu olmayan tüm mevzuatı gözden geçirip yürürlükten kaldırması tavsiye edildi. Keyfi gözaltı ve işten çıkarılma mağdurları için bağımsız, değerlendirme ve tazminat hakkın sağlaması gereğini de vurgulandı.
"İnsan hakları ihlallerinin failleri adalete teslim edilmeli"
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri el Hüseyin, Türk Hükümetinin bu ciddi insan hakları ihlalleri iddialarınını soruşturması gerektiğini kaydetti. El Hüseyin, insan hakları ihlllerinin faillerin adalete teslim edilmesini sağlamaya çağrısında bulunarak, “Hükümete, Türkiye'nin Güneydoğusundaki insan hakları durumunu, doğrudan, bağımsız kuruluşlar tarafından incelenmesi için tam ve sınırsız erişime izin vermesi için çağrımı tekrarlıyorum" dedi.
Your browser doesn’t support HTML5
BM: ‘Türkiye OHAL’i Muhalefeti Susturmak İçin Kullandı’
Türkiye BM raporunu kınadı
BM’nin Türkiye’deki OHAL uygulamalarını eleştirdiği ve yürürlükten kaldırması çağrısında bulunduğu rapora Ankara’dan sert tepki geldi.
Dışişleri Bakanlığı’nın BM raporunu kınadığı açıklamada, raporun Türkiye’nin “karşı karşıya bulunduğu çok yönlü ve ağır terör tehditlerini, özellikle de milletimizin demokratik yaşamına ve ülkenin bekasına kasteden 15 Temmuz 2016 terörist darbe girişiminin insan haklarına etkisini tamamen gözardı” ettiği vurgulandı ve metnin kendileri için bir anlam ifade etmediği kaydedildi.
Metni kaleme alan BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el Hüseyin’i Türkiye’yle ilgili konularda “tarafsızlığını ve nesnelliğini yitirmekle” suçlayan Dışişleri Bakanlığı, el Hüseyin’in Türkiye’ye karşı önyargılar beslediğini öne sürdü. Raporun terör propagandalarıyla örtüşen iddialar içerdiğini savunan Bakanlık açıklaması, “bu kabul edilemez bir durumdur” diye devam etti.
Açıklamada ayrıca şöyle denildi: "Tüm dünya için önemi tartışılmayacak bir uluslararası kurumun başında bulunan bu kişi, anılan metinle, yönetimindeki BM organını maalesef terör örgütleriyle işbirliği yapan bir kuruluş konumuna düşürmüştür. Bu durumu kınıyor, ayrıca evrensel bir kuruma verilen zarar nedeniyle derin üzüntü duyuyoruz."
BM Sözcüsü: "İnsan Hakları Yüksek Komiseri işini yapıyor"
BM Sözcüsü Dujarric, günlük basın toplantısında gündeme geldi.Sözcü Dujarric bir gazetecinin,"Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri el Hüseyin’in, açıklamalarına tepki göstererek amacını aştığını ve gerçekleri yansıtmadığını söyleyip, BM’yi eleştirileriyle ilgili sorusuna; "BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri olarak yetkileri çerçevesinde yapması gerekeni yapıyor. Kendisine verilen raporlar doğrultusunda yapması gereken işini yapıyor" dedi.