2015 sona ererken, IŞİD’in 500’e yakın konutanı eşyalarını toplayıp Suriye ve Irak’taki mevzilerini terk etti. Bu istihbaratı sunan Amerikalı yetkili, bunun bir geri çekilmeye değil, aksine örgütün başka coğrafyalardaki etkisini güçlendirme isteğine işaret ettiğini söylüyor.
IŞİD, Libya’daki gücünü arttırıyor. Suriye ve Irak’ta savaş becerilerini geliştiren Tunuslu ve Libyalı militanlar, örgütün Libya’daki topraklarına dönüyor.
Bazı Amerikalı yetkililer, IŞİD’in Libya’daki genişlemesini Suriye ve Irak’taki kayıplarından sonra zaman ve alan kazanma olarak görse de, yeni oluşan bu tehdit, ciddiye alınıyor.
Kasım ayında düzenlenen bir hava saldırısında ölen Ebu Nebil, bu dönemde IŞİD’in Libya’daki en kıdemli komutanıydı.
Paris’te koalisyon ortaklarıyla görüşen ABD Savunma Bakanı Ash Carter, Libya’nın önümüzdeki yıllarda da sorun olmayı sürdüreceğini söyledi.
Bazı yetkililer daha da kaygılı. Kaos içinde sürüklenen Libya’da IŞİD’in gün geçtikçe daha güçlü ve becerili hale gelmesi endişeyle izleniyor.
Stratejik güvenlik ve istihbarat danışmanlığı şirketi Soufan Group uzmanı, eski CIA yetkilisi Patrick Skinner, IŞİD’in ülkedeki güçlenişini ateşe benzin dökmeye benzetiyor ve Libya’nın kısa dönemde düzelmeyeceği göz önünde bulundurulduğunda, örgütün bu ülkede eylemlerini arttırmasını ‘kabus’ olarak nitelendiriyor.
Bu aslında oldukça tanıdık bir kabus.
Örgüt Libya’da Güçleniyor
Eski CIA Başkan Yardımcısı Michael Morell, bu ay Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’na yaptığı konuşmada, “Bir gün uyanıp IŞİD’in bir yıldırım harekatıyla, aynen Irak’ta olduğu gibi Libya’da geniş toprakları ele geçirdiğini görürsem şaşırmam” diye konuştu.
Bunun bir nedeni, IŞİD’in Libya’daki gücünü kat be kat arttırması.
İsminin açıklanmasını istemeyen Amerikalı bir istihbarat yetkilisi, ülkedeki IŞİD militanı sayısını birkaç bin olarak değerlendirse de bazı Batılı ve Kuzey Afrikalı yetkililer bu sayının daha fazla, hatta 5 binin üzerinde olduğunu söylüyor.
Cambridge Üniversitesi Ortadoğu tarihi uzmanı ve Libya-Analysis.com’un başkanı Jason Pack, hesaplamaların değişken olduğunu ve ülkeye gelen yabancı militan sayısının artmasının beklendiğini belirtiyor.
Veriler, örgütün deneyimli savaşçılarının Tunus, Moritanya, Sudan ve Somali’den gelen yeni üyelerle desteklediğini gösteriyor.
Pack, örgütün yeni yeni yerel destek almaya başladığına dikkat çekiyor.
Uzman, son aylarda Libyalılar’ın IŞİD’e desteğinin kayda değer biçimde arttığını, özellikle de Trablus’ta uyuyan hücrelerin ortaya çıktığını söylüyor. Bu Libyalılar’ın çoğunluğunun 30 yaş altında, bazılarının ise 20 yaşından küçük olduğunu kaydeden Pack, genç militanların Bengazi ve Sidra’daki intihar saldırılarında yer aldığını ifade ediyor.
Uzmanlar ülkedeki taraflar arasında barış müzakerelerinin başarısız olması ya da bu grupların içte bölünmeye başlaması durumunda IŞİD’in güçlenmesi eğiliminin hızlanarak artacağı görüşünde.
Soufan Group’tan Patrick Skinner, bu durumun, güçlü propaganda faaliyetine rağmen önceleri Libya’da etkili olamayan örgüt için çok önemli bir gelişme olduğunu söylüyor ve IŞİD’in geçen yıl Libya’da binlerce ufak militan gruptan yalnızca biri olduğuna dikkati çekiyor.
Ancak IŞİD, Libya’da Irak ve Suriye’de yararlandığı tür bir mezhep çatışması olmasa bile önceleri sadece bir eğitim kampına sahipken bugün Libya’daki eylemlerini arttırmayı başardı.
Güvenlik uzmanı Michael Horowitz, IŞİD’in Sirte’deki üssünün gün geçtikçe Rakka’ya benzediğini söylüyor.
Uzman, IŞİD’in yerel kollarının, Libya’yi bir cihat toprağı olarak tanıtabilmek için elinden geleni yaptığına dikkat çekiyor.
Örgüt Etkisini Yayıyor
Libya’ya varan cihatçıların sayısı artarken, örgüt de etkili olduğu alanları genişletiyor.
Amerika’nın Libya eski büyükelçisi Robert Ford, IŞİD’in Sirte’deki üssü kullanarak askeri gücünü diğer bölgelere yaydığını ve Libya’da organize olmak ve yeni militan kazanmak için güvenli bir bölgeye sahip olduğunu söylüyor.
Eski CIA mensubu Skinner, IŞİD’in Libya’nın Akdeniz’de bilinen kaçakçılık yollarını kullanarak ülkedeki etkisini arttırmasından korkuyor
Skinner, bu kişilerin artık Türkiye ve Yunanistan üzerinden geçmek yerine bir gemiye atlayarak 250 kilometre kuzeydeki İtalya’ya ulaşabileceğini söylüyor.
Uzman, geçiş yapması istenmeyen kişilerin artık Akdeniz’i aşacağı uyarısını yaparken, “Eğer bu kişileri takip edebileceğimizi düşünen varsa bunun bir delilik olduğunu söyleyebilirim” diye konuşuyor.