Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye’nin kuzeyinde ABD arabuluculuğuyla varılan 120 saatlik ateşkesin sona ermesine saatler kala Soçi’de biraraya geldi. Beş saatten fazla süren görüşme sonrasında iki lider, Türkiye ve Rusya güçlerinin 23 Ekim Çarşamba günü öğle 12 itibarıyla 150 saat sürecek devriyeye başlayacaklarını açıkladı.
Görüşme sonrasında Türkiye ve Rusya’nın “kalıcı istikrar açısından yeni bir dönemi başlatacak 10 maddelik bir mutabakat protokolüne imza attığı” açıklandı.
Türk - Rus devriyesi Kamışlı’yı kapsamayacak
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le birlikte kameraların karşısına çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Türkiye ve Rusya Suriye topraklarında ayrılıkçı hiçbir güce izin vermeyecektir” dedi ve harekatın ana gayesinin Suriye topraklarından YPG ve PKK unsurlarının çıkarılarak Suriyeliler’in güvenli bölgeye yerleştirilmesi olduğunu belirtti.
Erdoğan Soçi’deki kritik zirvede, 150 saat içinde YPG’liler ve silahlarının sınırın 30 km dışına çıkarılacağı ve bu süre sona erdiğinde de sınırın 10 km derinliğinde Türk - Rus devriyeleri başlayacağını vurguladı. Kürt nüfusun yoğunlukla yaşadığı Kamışlı kentinin, bu devriye kapsamının dışında bırakılacağı belirtildi.
“YPG’nin 30 km dışına çıkarılması 150 saat içinde olacak”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ve Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nun daha sonra tek tek açıkladığı “Soçi Mutabakatı”nda bu kısım şu ifadelerle yer aldı: “Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.”
“Astana süreci devam edecek”
Rusya, Türkiye ve İran öncülüğünde başlatılan Astana Mekanizması çerçevesinde kalıcı çözüm için müzakerelere devam edeceklerini de kaydeden Erdoğan, Suriye Anayasa Komitesi’nin 30 Ekim’de ilk kez toplanacağını söyledi.
Suriye’nin toprak bütünlüğünün sık sık vurgulandığı açıklamada Cumhurbaşkanı Erdoğan söz konusu güvenli bölgeye ilk etapta 1 milyon Suriyeli’nin yerleştirileceğini bu sayının daha sonra artırılacağını da sözlerine ekledi.
Putin: “Suriye’de dönüm noktası olabilecek bir çözüm”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, “Türkiye’nin güvenlik endişelerini anlıyoruz” dedi ve Suriye’de kalıcı bir istikrarın sağlanması ancak bu ülkenin toprak bütünlüğüne saygı duymakla mümkün olacağını söyledi. İnsani yardım ve ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeliler’in bir an önce geri dönebilmesi gerektiğini belirten Putin, Soçi Mutabakatı’nı “Suriye’de dönüm noktası olabilecek bir çözüm” olarak niteledi.
Suriye’de rejimle, kuzeydoğusundaki Kürtler arasında diyalog başlatılması gerektiğini belirten Putin, “Suriye’nin vazgeçilmez parçası olan Kürtlerin hakları ancak bu şekilde sağlanabilir” dedi.
10 maddelik mutabakat neleri içeriyor?
Türkiye ve Rusya arasında imzalanan 10 maddelik Soçi Mutabakat Muhtırası, dışişleri bakanlığı tarafından paylaşıldı.
Türkiye – Rusya Federasyonu Arasında Mutabakat Muhtırası
(22 Ekim 2019, Soçi)
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin aşağıdaki konularda mutabık kalmışlardır:
-
Her iki taraf Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün muhafazasına ve Türkiye’nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ederler.
-
Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye topraklarındaki ayrılıkçı gündemleri boşa çıkarma yönündeki kararlılıklarını vurgularlar.
-
Bu çerçevede, Tel Abyad ve Ras Al Ayn’ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statüko muhafaza edilecektir.
-
Her iki taraf Adana Anlaşması’nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması’nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.
-
23 Ekim 2019, öğlen saat 12.00’den itibaren, Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.
-
Münbiç ve Tel Rıfat’tan bütün YPG unsurları silahlarıyla birlikte çıkarılacaktır.
-
Her iki taraf terörist unsurların sızmalarının önlenmesinin temini için gerekli tedbirleri alacaktır.
-
Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır.
-
Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması ihdas edilecektir.
-
Taraflar Astana Mekanizması çerçevesinde Suriye ihtilafına kalıcı bir siyasi çözüm bulunması amacıyla çalışmalarını sürdürecek ve Anayasa Komitesi’nin faaliyetlerini destekleyecektir.
