Amerika'da işsizlik yardımı başvurusunda bulunan Amerikalılar'ın sayısı geçen hafta 900 bine geriledi. Ancak tarihsel olarak yüksek olan bu rakam, pandeminin iş kaybına neden olmaya devam ettiğine işaret ediyor.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın yayınladığı rapor, Başkan Joe Biden'ın Corona enfeksiyonu vakalarının kış mevsiminde hızla artmasına, soğuk havanın restoranlara olan talebi azaltmasına ve federal yardımların süresinin dolmasına bağlı olarak tökezleyen bir ekonomi devraldığını ortaya koyuyor. Hükümetten yapılan açıklamada 5 milyon 100 bin Amerikalı'nın yaşadıkları eyaletlerin sunduğu işsizlik yardımlarını almaya devam ettiği, bir önceki hafta bu sayının 5 milyon 200 bin olduğu bildirildi. Bu, bazı işsizlerin iş bulduğunu, bazılarının ise eyalet yardımlarını kullanırken süresi uzatılmış farklı yardım programlarına geçiş yaptığını gösteriyor.
10 milyondan fazla Amerikalı, süresi uzatılmış programlardan yardım alıyor. Bu programlar, 50 haftalık işsizlik maaşı alma imkanı sunuyor. Bir başka program ise serbest meslek sahiplerine ve taşeronlara yardım sağlıyor. Rapor, 2 Ocak'ta tamamlanan hafta içinde 16 milyon kişinin işsiz olduğunu kaydediyor.
İktisatçı Daniel Zhao, "İşsizlik yardımı başvurularının sayısı, Corona pandemisi hüküm sürdüğü sürece iş piyasasında ilerleme kaydedilemeyeceğini ortaya koyuyor. Aşı, tünelin ucunda ışık olduğu anlamına gelse de ekonomiyi işe alımları hızlandıracak ve işten çıkarmaları durduracak şekilde tam olarak açmaktan henüz çok uzağız" diyor.
Amerika'da günde ortalama 200 bin doğrulanmış yeni vaka kayda geçiyor. Bu sayı, aylarca süren vaka artışlarına kıyasla biraz düşüş gösterse de vaka sayısının halen yüksek seyrettiği anlamına geliyor.
Ekonomistler, son iki hafta içinde işsizlik yardımı başvurularının artmasına neden olan etkenin, Aralık ayı sonunda imzalanan mali yardım paketi olduğu görüşünde. Başka yardımların yanında haftada 300 dolarlık federal işsizlik maaşı sağlayan bu paketten eyaletlerin verdiği işsizlik maaşına ilave olarak yararlanmak mümkün. Mart ayı ortasına kadar devam edecek bu yardım programı, daha fazla Amerikalı'yı yardım başvurusunda bulunmaya teşvik ediyor olabilir.
Ekonomistler, aşı uygulaması yaygınlaştıkça Amerikalılar'ın seyahate, restoranlara, sinemalara ve konserlere rağbet göstermeye başlayabileceğini, bunun da yılın ikinci yarısından itibaren ekonomik büyümeyi hızlandıracağını söylüyor.
Ancak ekonomi şimdilik ivme kaybetmeye devam ediyor. Perakende satışlar son üç aydır geriliyor. Restoran, bar ve bazı mağazalara yönelik kısıtlayıcı uygulamalar, Amerikan kamuoyunun çoğunluğunun alışveriş, seyahat ve dışarıda yemek yemekten uzak durması, harcamaların hızla azalmasına yol açıyor. Örneğin 2020'de restoran ve barların elde ettiği gelirin yüzde 21 oranında düştüğü kaydediliyor.
ABD Çalışma Bakanlığı raporuna göre 2020 Aralık ayında işverenler 140 bin çalışanı işten çıkardı. Bu, Nisan ayından beri ilk kez iş kaybının yaşandığı ve 2020 Aralık ayının, işe alımların azaldığı altıncı ardışık ay olduğu anlamına geliyor. İşsizlik oranı ise halen oldukça yüksek bir oran olan yüzde 6,7 seviyesinde.
Ancak geçtiğimiz ayın sonlarına doğru yasalaşan 900 milyar dolarlık federal yardım paketinin ekonomik hasara karşı koruma sağlamaya başladığına ilişkin işaretler de mevcut. Bunun en önemli kısmı, çoğu Amerikalı yetişkine verilen 600 dolarlık nakit yardımı. ABD hükümeti, 600 dolarlık bu ödemeye geçen ayın sonunda başlamıştı.
Bank of America'dan yapılan açıklamada bu ödemelerin kredi ve banka kartları harcamalarını arttırmış olabileceği bildirildi. 9 Ocak'ta sona eren hafta içinde kartlı harcamalarda yüzde 9,7'lik artış kaydedildi.
Biden, geçtiğimiz hafta açıkladığı 1,9 trilyon dolarlık Corona yardım paketinin çoğu Amerikalı'ya 1.400 dolarlık nakit yardım sağlayacağını öngörülüyor. Halen verilmekte olan 600 dolarlık yardımla birleştirildiğinde toplam yardım miktarı 2.000 dolara yükseliyor.
Yeni plan, işsiz Amerikalılar'a haftalık 400 dolarlık federal yardım sağlanmasını ve Eylül ayı sonuna kadar kira ödemelerini yapamayanların evlerinden tahliye edilmesinin, konut kredilerini ödeyemeyenlerinse haciz uygulamasına maruz kalmasının engellenmesini öngörüyor. Biden'ın bu planı hayata geçirmesi için Kongre'den onay alması gerekiyor.
