Biden yönetimi Pazartesi günü Guantanamo hapishanesinden bir tutukluyu ülkesine geri gönderdi. Bu hamle, Biden yönetiminin eski Başkan Donald Trump’ın Guantanamo’ya yönelik politikasında değişiklik yaptığına işaret ediyor.
50’li yaşlarındaki Abdullatif Nasır 2016 yılının Temmuz ayında yapılan soruşturmanın ardından ülkesine dönmesine izin çıkan tutuklular arasındaydı. Ancak Trump yönetimi bu kararı yürürlüğe koymamış ve Nasır, Guantanamo’da kalmaya devam etmişti.
Pazartesi günü memleketi Fas’a giden Nasır, polis tarafından gözaltına alındı. Fas polisi, Nasır hakkında terör eylemi şüphesiyle soruşturma yürütüleceğini kaydetti. Nasır Guantanamo’da kaldığı sırada hakkında hiçbir iddianame hazırlanmamıştı.
Dışişleri Bakanlığı tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada, Başkan Joe Biden yönetiminin ABD ve müttefiklerinin güvenliğini korurken, dikkatli ve derinlemesine bir incelemeyle Guantanamo’daki tutuklu sayısını azaltma çalışmalarına devam ettiği bildirildi. Adının açıklanmasını istemeyen bir diğer yetkiliyse Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin nihai amacının Guantanamo hapishanesinin kapatılması olduğunu söyledi.
Yönetimden diğer bir üst düzey yetkiliyse Guantanamo’da kalan 39 tutukludan 10’unun başka tesislere transfer edilmeye elverişli, 17’sinin olası transfer için incelemeye tabi tutulmaya elverişli, diğer 10’unun ise haklarında iddianame hazırlanması için askeri komisyon sürecinde olduklarını, ikisi hakkında ise suçlama yapılmış durumda olduğunu bildirdi.
Biden yönetimi, 11 Eylül 2001 terör saldırıları nedeniyle Guantanamo’da tutulan beş kişinin yargılanması çabalarının nasıl ele alınacağı konusunda ise açıklama yapmadı.
Küba’nın güneydoğu ucundaki Guantanamo Körfezi’nde bulunan ABD donanmasına ait tesis, Başkan George W. Bush tarafından 2002 yılında açılmış ve 11 Eylül saldırılarının şüphelisi olan El Kaide ve Taleban ile bağlantılı kişilerin sorguya çekilerek hapsedildikleri bir cezaevine dönüştürülmüştü.
Obama yönetimi, serbest bırakılanlardan bazılarının “savaşmaya geri döneceği” endişelerini yatıştırmak için ülkelerine geri gönderilen veya üçüncü ülkelere yerleştirilenlerin tehdit oluşturmamasını sağlamak için bir süreç başlatmış, bazı kişileri federal mahkemede yargılamayı da planlamıştı.
Ancak Kongre’nin Guantanamo tutuklularının yargılama ya da sağlık hizmeti almak için Amerika’ya transfer edilmesini engellemesi, Guantanamo’nun kapatılması çabalarına engel olmuştu. Başkan Obama, Guantanamo’dan toplam 197 tutuklunun çıkartılmasını sağlamıştı.
Tutuklu transferi süreci Trump döneminde durmuştu. Trump, Guantanamo’daki tutukluların çok tehlikeli olduklarını söylemiş ve savaş alanlarına geri dönmelerine izin verilmemesi gerektiğini kaydetmişti.
Ulusal İstihbarat Dairesi 2016’da hazırladığı bir rapordaGuantanamo’daki 728 tutuklunun yüzde 17’sinin çatışmalara geri döndüğü ve yüzde 12’sinin de bu tür faaliyetlere katıldığından şüphelenildiğini belirtmişti.
Ancak bu tür faaliyetlere katılanların büyük çoğunluğunun Obama döneminde oluşturulan güvenlik incelemesinden geçmemiş isimler olduğu belirtildi. Savunma Bakanlığı ve Merkezi İstihbarat Dairesi (CIA) gibi kurumların oluşturduğu görev gücü, kimlerin Guantanamo’da tutulduğunu ve hangilerinin serbest bırakılıp hangilerinin tutukluluğunun devam etmesi gerektiğini inceliyor.
