ABD yönetimi, artan Taleban şiddeti nedeniyle risk altındaki Afganlar’ın tahliye edilmesi çalışmalarının kapsamını genişlettiğini açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı’ndan bugün yapılan açıklamada ABD’den sığınmacı statüsü alabilecek Afganlar’ın sayısının arttırılacağı, bunlara Amerikan haber kuruluşlarının mevcut ve eski çalışanları, Amerikan yardım ve kalkınma kuruluşlarının ve ABD’den kaynak alan diğer yardım kuruluşlarının çalışanlarının dahil olduğu kaydedildi. Amerikan devlet çalışanı ve NATO askeri misyonunun mevcut ve eski çalışanları da kriterlere uymasalar da program kapsamına alındı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada binlerce Afgan ve birinci dereceden ailelerinin mülteci olarak ABD’de kalıcı ikamet etme hakkına sahip olacakları belirtildi
Bugün kameraların karşısına geçerek konuya ilişkin açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2001 yılından bu yana yaklaşık 73 bin kişinin bu yolla mülteci olarak Amerika'ya geldiğini, sadece gelen yıl 8 bin Afgan'ın kabul edildiğini, Senato'nun şimdi 8 bin kişiye daha bu hakkı tanıyacak yolu açtığını söyledi.
Blinken "2001 yılından bu yana, bu çalışanlara karşı özel bir sorumluluğumuz var. Onlar bizlerin yanında durdu, biz de onların yanında duracağız. Bu kişilerin ailelerine ve kendilerine özel bir vize sağlayacağız" dedi.
ABD Dışişleri Bakanı program kapsamında bu sabah da bir grup Afganın ABD'ye getirildiğini söyledi. Blinken, şu ana kadar ABD'ye gelen kişi sayısının geçen haftayla birlikte 400 kişi kadar olduğunu ifade etti.
Blinken, bu kişilerin yasal işlemleri sürecinde üçüncü bir ülkede misafir edilmeleri konusundaysa herhangi bir detay paylaşmadı.
ABD Mülteci Kabul programı kapsamında oluşturulan ‘‘Öncelik 2’’ kategorisi, ABD ile işbirliği nedeniyle hayatları tehlike altında olabilecek ancak ABD hükümetiyle doğrudan çalışmadıkları ya da ABD devleti tarafından verilen görevlerinin kısa süreli olması gibi nedenlerle Özel Göçmen Vizesi alması uygun olmayan Afganlar’ı ve birinci dereceden ailelerini kapsıyor.
‘‘Katogori 2’’ye dahil olmak için Afganlar’ın bir ABD devlet kurumu ya da merkezi ABD’de bulunan bir medya veya sivil toplum kuruluşunun en kıdemli sivil ABD vatandaşı çalışanı tarafından aday gösterilmesi gerekiyor.
Afgan Özel Göçmen Vizesi başvurusu sahiplerinden oluşan ilk grup Cuma günü ABD’ye varmıştı. Çoğu tercüman olan bu kişiler tahliye öncesinde sicil kontrollarından geçirilmişti.
Aynı vizeye sahip olan ancak henüz sicil kontrolları tamamlanmayan diğer 4 bin kişinin ise ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi öncesinde üçüncü ülkelere yerleştirilmesi bekleniyor. Yaklaşık 20 bin Afgan, Özel Göçmen Vizesi kapsamına girmek için çabalıyor.
Taleban sahada ilerlemeye devam ediyor
Öte yandan ABD askerlerinin Afganistan’dan çekilmeyi büyük ölçüde tamamladıkları sırada Taleban ülkede ilerlemeyi sürdürüyor. Son olarak Taleban, Afganistan’ın güneyindeki Helmand vilayetinin başkenti Leşkergah’ın içlerine doğru ilerledi.
Reuters haber ajansına konuşan yerel yetkililer çatışmaların Leşkergah’ta Ulusal Güvenlik Dairesi, hapishane ve emniyet müdürlüğü binalarına yaklaştığını belirtti.
Washington’un Eylül ayında Afganistan’dan asker çekmeyi tamamlayacağı açıklamasının ardından Taleban savaşçıları son günlerde üç vilayet başkentinde ilerledi.
Kırsal bölgelerde kontrol sağlayan Taleban henüz büyük kentlerin tam kontrolunu ele geçirmedi.
Reuters’a konuşan bir Afgan komutan hükümet güçlerinin günün ilerleyen saatlerinde Leşkergah’ta Taleban’ı bozguna uğratmayı başardığını kaydetti.
Gani güvenliğin kötüye gitmesinden ABD’yi sorumlu tuttu
Öte yandan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkenin güvenlik durumunun hızla kötüye gitmesinin ABD’nin askerlerini ülkeden çekme yönündeki ani kararının sonucu olduğunu belirtti. Mecliste yaptığı konuşmada Gani, ‘‘Son üç aydır beklenmedik bir durumdayız’’ diye konuştu.
Gani, Afgan hükümetinin ülkede durumu altı ay içinde kontrol altına almak için ABD’nin destek verdiği bir güvenlik planı olduğunu belirtti. Gani, Taleban’ı terörist gruplarla bağlarını hala sürdürmekle ve kadınlara saldırılar düzenlemekle suçladı.
Taleban ise Gani’nin suçlamalarını reddetti.
Afgan hükümeti ve Taleban arasında barış görüşmeleri geçen yıl Katar’ın başkenti Doha’da başlamıştı. Ancak birkaç tur görüşmenin ardından ilerleme sağlanamadı.
Taraflar geçen ay Doha’da yapılan görüşmeleri hızlandırma kararı almıştı.
Rusya ve Özbekistan’dan tatbikat
Afganistan’daki güvenlik durumu bölge ülkelerinde de endişeye neden oluyor. Rusya ve Özbekistan Pazartesi günü Afgan sınırı yakınında ortak tatbikat düzenledi. İki ülke de Afganistan’daki kaosun Orta Asya’ya sıçramasından endişeli.
TASS haber ajansına göre Rusya, Özbekistan’ın Termez askeri sahasında başlayan ve 5 gün sürmesi planlanan tatbikatta bin 500 Rus ve Özbek askerinin yer alçağını bildirdi.
Rusya, Tacikistan’a ise bu hafta yapılacak üçlü tatbikat için daha geniş bir askeri birlik göndermeyi planladığını bildirdi.
Rus, Özbek ve Tacik güçlerinin katılacağı bu tatbikatın 5-10 Ağustos tarihleri arasında yapılması bekleniyor.
