Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ile başlayan savaş özellikle Avrupa ülkelerinde ekonomik dengeleri altüst etti. Bu ülkelerden ithal edilen enerji ve tahıl fiyatlarının tavan yapması ve aynı zamanda tedarik zincirinde yaşanan sorunlar pahalılığı tetiklerken, gıdadan yakıta, elektrikten doğalgaza kadar günlük hayatın vazgeçilmezlerinin neredeyse tamamı hissedilir oranda zamlandı.
Almanya Perakendeciler Birliği, gıda ürünlerindeki artışın yüzde 30’lara varan bir oranda olduğunu açıklarken, ülkenin önde gelen gıda perakende zincirlerinin fiyatları yükseltmeye başlamasından sonra küçük esnafın da fiyatları arttırmak zorunda kaldığını bildirdi.
Almanya’nın önde gelen gıda perakende zincirlerinden Aldi, et ve yağ ürünleri başta olmak üzere yaklaşık 180 ürünün fiyatını yükseltmişti.
Normal şartlarda Ukrayna’dan ithal edilen, ancak savaş nedeniyle tedarik sıkıntısı çekilen ayçiçek yağı ve un gibi ürünlerde fiyatlar iki katına çıktı; ancak başka bir sorun da bu ürünleri, stokların erimesi nedeniyle marketlerde bulmanın neredeyse imkansız hale gelmesi.
Bu nedenle Almanya’da pek alışık olmadık bir şekilde ayçiçek yağı, kolza
yağı, un ve makarna gibi temel gıda maddelerinin bulunduğu reyonlar
tamamen boş kalmış durumda. Bazı marketlerde de bu ürünler için müşteri başına sadece bir paket ya da şişe kısıtlaması getirildi.
Özellikle yağ sıkıntısı ciddi bir boyut kazanırken, birçok büfe ve restoran patates kızartması gibi yağ kullanılan yemekleri menülerinden çıkarma kararı aldı.
Dönerin fiyatı iki kat arttı
Gıda sektöründe yaşanan pahalılık Almanya’da son yıllarda sosisi geride
bırakarak en önemli ‘fast food’ haline gelen dönere de yansıdı. 82 milyon nüfusa sahip Almanya'da günde iki milyon porsiyondan fazla döner kebap tüketiliyor.
Yıllık ortalama 6,5 milyar Euro cirosu, imalathaneleri, döner büfeleri ve
restoranlarda çalışanlarla birlikte, yaklaşık 30 bine yakın istihdam yaratan bir sektör olan döner de pahalılıktan payını aldı.
Başkent Berlin’de normal şartlarda 3 Euro’ya satılan ekmek için dönerin fiyatı yüzde 100’lük artışla 6 Euro’ya yükseldi. Avrupa’nın en büyük döner üreticileri arasında yer alan Remzi Kaplan, yaklaşık 50 yıldır Almanya’da satılan dönerde ilk kez bu oranda bir fiyat artışı yaşandığını söyledi.
Kaplan, "Döner denince aklımıza yıllardır 3, hadi bilemediniz 4 Euro’ya satın aldığımız sandviç geliyor; çok elverişli ve besleyici bir ürün. Bu haliyle de Almanya'nın milli ‘fast food’ yemeği haline geldi. Halihazırda sadece Berlin'de binden fazla döner büfesi ve kebap salonu bulunuyor. Ama bu pahalılık bizim sektörü doğrudan etkiliyor. Nereden bakarsanız, bütün zincirde bir pahalılık yaşanıyor. Eti aldığımız yerlerden tutun, nakliyata, kullandığımız hammaddelerden salatasına, domatesine, her şey ortalama yüzde 25 zamlandı. Buna enerji fiyatlarını da eklemek gerekiyor. O yüzden dönercilerin ürünlerine yaptıkları zamları da anlayışla karşılamak şart. Zaten müşteriler de sadece dönerin değil, tüm gıda sektörünün zamlardan etkilendiğini bildiği için bize anlayış gösteriyor. Ama genel olarak harcamalarda doğal bir şekilde gerileme olacak" dedi.
Alman Federal İstatistik Ofisi verilerine göre, Almanya’da yıllık enflasyon, geçen Mart ayında yüzde 7,3'e çıkarak 1981'deki İran-Irak savaşının petrol fiyatlarında artışa neden olmasından bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı. Tüketiciler Mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre yakıt için yüzde 39,5 daha fazla harcama yapmak zorunda kaldı. Gıda fiyatları bir yılda yüzde 6,2 arttı.
