Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO üyeliğine sıcak bakmadığı İsveç ve Finlandiya’nın dışişleri bakanlığı yetkilileri, Türkiye'yi ziyaret etmeyi planlıyor.
İsveç Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ziyarette Ankara'nın iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliğine itirazlarının ele alınacağını söyledi.
Ziyaret haberi, İsveç hükümetinin bugün resmen NATO üyeliğine başvurmaya karar verdiğini açıklaması üzerine geldi. İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, üyelik başvurusuyla Soğuk Savaş boyunca süren askeri uyumsuzluğa son verme yolunda olduklarını söyledi.
Ancak başvurular daha NATO'nun Brüksel karargahına varmadan, Türkiye’nin engeliyle karşılaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Finlandiya ve İsveç'in başvurularına olumlu bakmayacağını söyleyerek NATO müttefiklerini şaşırttı ve bu ülkelerin Kürt terör gruplarının üyelerine ev sahipliği yapma geçmişlerini gerekçe gösterdi.
İsveç Savunma Bakanı Peter Hultqvist da bugün yaptığı açıklamada, NATO'ya katılma planına karşı Ankara'nın itirazlarını aşmaya çalışmak için Türkiye’yle diplomatik görüşmelere başlayacağını söylemişti.
Hultqvist, devlet kanalı SVT'ye verdiği demeçte, "Bunun nasıl çözülebileceğini ve meselenin gerçekte neyle ilgili olduğunu görebilmek için Türkiye’yle görüşmeler yapmak ve diyalog kurmak üzere bir grup diplomat göndereceğiz" demişti.
Türkiye, Kuzey ülkelerinden kendi topraklarındaki Kürt militanlara desteği durdurmasını ve Türkiye'ye bazı silahların satışı üzerindeki yasakları kaldırmasını istiyor.
Türk basını da İsveç ve Finlandiya'nın, Türkiye'nin terörist olarak gördüğü gruplarla bağlantısı olduğunu iddia ettiği 33 kişinin geri gönderilmesi taleplerini reddettiğini bildirdi. İsveç Dışişleri Bakanlığı, iddialarla ilgili henüz açıklama yapmadı.
NATO ve ABD ise Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in üyeliğini engellemeyeceğinden emin olduklarını söylüyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg dün yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin üyeliği geciktirmeyecek şekilde dile getirdiği endişelerini giderebileceğimizden eminim" dedi.
Diplomatlar, Finlandiya ve İsveç'in Baltık Denizi'nde NATO'yu büyük ölçüde güçlendirecek olması sebebiyle, Erdoğan'ın üyelikleri kabul etmesi için baskı altında olacağını belirtiyor.
İsveç'i yöneten Sosyal Demokratlar, NATO'ya katılmaya karşı 73 yıldır sürdürdükleri muhalefetlerini dün sona erdirdi. Ülke, Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından ittifaka hızla katılmayı umuyor.
Andersson düzenlediği basın toplantısında, "Bir çağı arkamızda bırakıyor ve yeni bir çağa giriyoruz" dedi. İsveç Başbakanı, başvurunun bugün, yarın veya Çarşamba günü teslim edilebileceğini ve askeri ittifaka katılma başvurusu yapacağını doğrulayan Finlandiya ile senkronize edileceğini söyledi. Andersson, "NATO İsveç'i güçlendirecek, İsveç de NATO'yu güçlendirecek" dedi.
İsveç’in ulusal kimliğinin iki yüz yıldır temel ilkelerinden biri olan askeri bağlantısızlığı terk etme kararı, Rusya'nın komşusu Ukrayna’ya saldırmasının ardından İskandinav bölgesindeki kamuoyu algısında büyük bir değişime işaret ediyor. Ancak İsveç, üyeliği onaylanırsa topraklarında kalıcı NATO askeri üsleri veya nükleer silahlar istemiyor.
İsveç Parlamentosu’nda NATO için geniş bir destek mevcut; ancak hükümetin başvuru için bir onaya ihtiyacı yok. İsveç Başbakanı, katılım sürecinin hızlı olmasını umduğunu, ancak 30 NATO üye ülkesinin meclislerinden onay almanın bir yıl kadar sürebileceğini söyledi. Andersson, İsveç'in bu dönemde özellikle savunmasız olacağı konusunda uyarıda bulundu.
İsveç, ABD, İngiltere, Almanya ve birçok ülkeden destek güvencesi aldı; ancak askeri yardım için yasal olarak bağlayıcı herhangi bir garanti yok.
Bugün yapılan ortak açıklamada İskandinav komşuları Danimarka, Norveç ve İzlanda da İsveç’e destek taahhüdünde bulundu.
Açıklamada, "Finlandiya ve İsveç'in güvenliği hepimizin ortak endişesidir. Finlandiya veya İsveç, NATO üyesi olmadan önce kendi topraklarında saldırganlığa maruz kalırsa, iki ülkeye gereken her şekilde yardım edeceğiz" denildi.
