Rusya'da tutuklu bulunan Amerikalı basketbolcu Brittney Griner ve Amerika'da hapsi cezasını çeken Rus silah kaçakçısı Viktor Bout'un karşılıklı olarak serbest bırakılmasından bir gün sonra Beyaz Saray, ABD'nin Paul Whelan'ın serbest bırakılması için Rusya ile birlikte çalışmaya devam edeceğini belirtti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi İletişim Koordinatörü John Kirby, Vladimir Putin'in başka takaslar mümkün açıklamasının ardından "Bu kanallar aracılığıyla aktif şekilde uğraşmaya ve Paul'u eve getirmeye çalışmaya devam edeceğiz" dedi. Kirby, "Önemli olan eylemler, sözler değil" diye konuştu.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin de mahkum takasının ardından bugün yaptığı açıklamada başka takasların da olabileceği mesajını verdi.
Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te bir basın toplantısında konuşan Putin, ABD ve Rusya arasında başka mahkum takaslarının da mümkün olduğunu söyledi. Putin, iki ülke istihbarat servisleri arasında temasın devam edeceğini kaydetti.
Başka takasların mümkün olup olmadığı sorulan Putin, "Evet, her şey mümkün. Temaslar devam ediyor. Aslında hiç sona ermemişti. Orta bir yol bulundu. Bu çabaları gelecekte de sürdürmeyi reddetmiyoruz" dedi.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov da daha önce RIA haber ajansına yaptığı açıklamada Moskova ve Washington'un mahkum takası müzakerelerine bundan böyle aracı olmaksızın devam edeceklerini kaydetmişti.
Dün gerçekleşen takas için aylarca süren görüşmeler, Griner'ın yanısıra Rusya'da 2020 yılında hakkında casusluk suçlaması yapılan deniz piyadesi Paul Whelan'ın da serbest bırakılmasını kapsıyordu.
Ancak dün Beyaz Saray'dan, tüm çabalara rağmen bunun mümkün olmadığı, Moskova'nın Whelan'ın durumunu farklı değerlendirdiği açıklaması gelmişti.
Rus haber ajansı Interfax, dün Whelan'ın avukatından aldığı bilgilere dayanarak Washinton ve Moskova arasında Whelan'ın serbest bırakılması için temasların sürdüğünü bildirmişti.
Basketbolcu Griner ABD'ye ayak bastı
Rusya'da 10 ay boyunca tutuklu kalmasının ardından dün serbest bırakılan Brittney Griner da bugün ABD'ye ayak bastı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, MSNBC televizyonuna yaptığı açıklamada Griner'ın psikolojisinin iyi olduğunu, sağlığının da iyi göründüğünü belirtti.
Aylar süren müzakerelerin ardından varılan mahkum takası anlaşması Rusya'nın Ukrayna işgali nedeniyle Washington-Moskova ilişkilerinin, Soğuk Savaş dönemindeki seviyesine indiği bir zamanda gerçekleşti.
Rus devlet basını, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın dünyanın en aktif silah kaçakçılarından biri olarak değerlendirdiği Rus Viktor Bout'un takas anlaşmasıyla serbest kalmasını zafer olarak duyurdu.
Başkan Joe Biden, Griner'ın serbest bırakılmasının ardından dün yaptığı açıklamada son ayların 32 yaşındaki, basketbolcu için "cehennem" gibi olduğunu söylemişti.
Olimpiyatlarda iki kez altın madalya alan Griner, Ulusal Kadın Basketbol Ligi WNBA'de Phoenix Mercury takımının yıldızıydı.
ABD'nin baş rehine koordinatörü olan Özel Başkanlık Temsilcisi Roger Carstens, Twitter'da yaptığı açıklamada "Brittney’yi Amerika topraklarına geri getirdiğim için çok mutluyum. Evine hoş geldin BG!" mesajını paylaştı.
WNBA yetkilisi Cathy Engelbert ise CNN televizyonuna verdiği röportajda Amerikalı müzakerecileri övdü ve "Brittney evinde olmayı hakkediyordu. Haksız yere tutuklanmıştı ve bugün ailesiyle kavuştuğunu görmekten mutluluk duyuyoruz" dedi.
Griner, 17 Şubat'ta Moskova havaalanında bavulundaki elektronik sigaranın kartuşunda Rusya'da yasaklı bir madde olan esrar yağı bulunduğu gerekçesiyle tutuklanmıştı.
Griner Phoenix'teki evine uçmadan önce sağlık kontrolları için Teksas eyaletinin San Antonio kentinde uçaktan indi. Bout'un ise Moskova'ya varmasının ardından, havaalanında annesi ve eşiyle kucaklaştığı görüntüler televizyonlara yansıdı.
Takastan kim güçlü çıktı?
Rus devlet kanalı RT'ye röportaj veren Bout hislerini ifade etmekte zorlandığını söyledi. Bout, ABD'de hapiste bulunduğu sırada Rusya karşıtı bir tutumla fazla karşılaşmadığını da belirtti.
Bout, "Rusya'nın mahkum takasından güçlü taraf olarak çıktığı" ya da "takasın Biden'ı zayıf gösterdiği" söylentilerini de desteklemedi.
Bout, "Böyle bir sonuca varmazdım. Eminim iki yönetim de zayıflık ya da değil gibi kavramlarla düşünmemiştir" dedi.
Üst düzey bir Amerikalı yetkili Biden'ın müzakereleri yakından takip ettiğini ancak takas anlaşmasını mümkün kılmak için Bout'un serbest bırakılması gibi zor bir kararı son haftalarda aldığını söyledi.
Kirby, MSNBC'ye yaptığı açıklamada Griner'ın, şimdi Houston'daki Brooke Army Tıp Merkezi'nde sağlık kontrolundan geçeceğini belirtti.
Griner'ın ailesi ise ünlü basketbolcu evine yeniden adapte olduğu sırada özel hayatın mahremiyetine saygı gösterilmesini istedi.
Rusya'nın Ukrayna işgalinden bir hafta önce gözaltına alınan Griner, 9 yıllık hapis cezasının açıklanmasının ardından ceza kampına gönderilmişti.
Griner, serbest kalmasının ardından önce Moskova'ya oradan Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'ye uçtu. Mahkum takası Abu Dabi havaalanında gerçekleşti.
İki ülke Nisan ayında da mahkum takası yapmış, Rusya eski deniz piyadesi Trevor Reed'i, Rus pilot Konstantin Yaroşenko karşılığında serbest bırakmıştı.
Beyaz Saray, bu hafta yapılan mahkum takasının Washington'un Ukrayna'ya desteğini değiştirmediğini kaydetti.
