Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, bugün yaptığı konuşmada, Amerika'yla 2010 yılında varılan ve her iki nükleer gücün de konuşlandırabileceği nükleer silah miktarının kısıtlayan Yeni START anlaşmasına olan katılımını askıya aldığını bildirdi. Yeni stratejik sistemlerin muharebe görevine getirildiğini kaydeden Putin, Moskova'nın nükleer denemelere de başlayabileceğini söyledi.
Peki Rusya'nın sahip olduğu nükleer kapasitenin boyutu nedir? Rusya'nın nükleer silahları kimin komutasında?
Nükleer süpergüç
Sovyetler Birliği'nin nükleer silahlarını devralan Rusya, dünyanın en fazla nükleer savaş başlığına sahip olan ülkesi.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, 2022 yılı itibarıyla yaklaşık 5 bin 977 nükleer başlığı kontrolu altında bulunduruyor. Düşünce kuruluşu Amerikan Bilimadamları Federasyonu'na göre ABD Başkanı Joe Biden'ın kontrolunda bulunan nükleer başlık sayısı 5 bin 528.
Bu savaş başlıklarının 1500 kadarı büyük olasılıkla halen bütünlüğünü korusa da rafa kaldırılmış durumda. 2 bin 889 nükleer savaş başlığının yedek, 1588'ininse konuşlandırılmış stratejik savaş başlığı olduğu düşünülüyor.
Atom Bilimcileri Bülteni'ne göre yaklaşık 812 savaş başlığı karadaki balistik füzelerde, 576'sı denizaltılardaki balistik füzelerde, 200 kadarıysa ağır bombardıman üslerinde konuşlu bulunuyor.
Amerikan Bilimadamları Federasyonu'na göre Amerika'nın yaklaşık bin 644 adet konuşlandırılmış stratejik nükleer savaş başlığı bulunuyor. Çin 350, Fransa 290, İngiltere ise 225 adet konuşlandırılmış stratejik nükleer savaş başlığına sahip.
Bu rakamlar, hem Moskova hem de Washington'un dünyada defalarca kez tahribata yol açabileceğini gösteriyor.
Sovyetler Birliği, Soğuk Savaş sırasında en fazla yaklaşık 40 bin nükleer savaş başlığına sahipti. Amerika'nın sahip olduğu azami nükleer savaş başlığı sayısıysa 30 bin civarındaydı.
Ancak kilit mesele, nükleer savaş başlıklarının füze, denizaltı ve bombardıman uçaklarıyla nasıl atılacağıyla ilgili.
Rusya'nın 400 civarında nükleer donanımlı kıtalararası balistik füzesi olduğu düşünülüyor. Atom Bilimcileri Bülteni'nin tahminine göre bu füzeler 1185 savaş başlığı taşıyabilecek kapasiteye sahip.
Rusya ayrıca azami 800 savaş başlığı taşıyabilecek 10 nükleer silah donanımlı ve nükleer enerjiyle işleyen denizaltıya ve 60 ila 70 nükleer bombardıman uçağına sahip.
Yeni nükleer silahlar
Amerika'nın nükleer kapasitesi, gücü ve politikalarını değerlendiren Nuclear Posture Review'un 2022 yılında yayınladığı rapora göre Rusya ve Çin, nükleer güçlerinin kapsamını genişletiyor ve nükleer kapasitelerini modernleştiriyor. Raporda Washington'un yüksek maliyetli silahlanma yarışının önünü kesmek için silah kontroluna dayalı bir yaklaşım benimseyeceği kaydediliyor.
Putin ise Amerika'nın yeni tür nükleer silah geliştirdiğine ilişkin bilgi sahibi olduğunu söyledi.
Öte yandan Rusya, nükleer silahlarını modernleştiriyor.
Silah kontrolu politikalarını teşvik etmek amacıyla kurulan partilerüstü Arms Control Association'a göre Sovyetler Birliği'nin 1991 yılında çöküşünden bu yana az sayıda ülke nükleer silah denemesinde bulundu. Amerika en son 1992'de, Çin ve Fransa 1996'da, Hindistan ve Pakistan 1998'de, Kuzey Kore de 2017'de nükleer silah denemeleri yaptı.
Sovyetler Birliği ise son olarak 1990 yılında nükleer deneme yapmıştı.
Rusya'da nükleer silah kullanma talimatını kim veriyor?
Rusya'nın nükleer doktrinine göre ülkedeki hem stratejik hem de stratejik olmayan nükleer silahlarının kullanımı konusunda son sözü Rusya Cumhurbaşkanı söylüyor.
Adını Kafkas Dağları'ndaki Cheget tepesinden alan ve Rusya'nın nükleer kodlarını içeren çanta, her an Rusya Cumhurbaşkanı'nın yanında bulunuyor. Rusya Savunma Bakanı (şu anda Sergey Şoygu) ve Genelkurmay Başkanı'nın (şu anda Valeri Gerasimov) da benzer çantalar taşıdığı düşünülüyor.
Cheget adlı çanta, Rusya Cumhurbaşkanı'nın askeri komuta zincirinin en üst rütbeli subaylarıyla iletişim kurmasını sağlıyor. Bu iletişim, Kazbek adı verilen, yüksek gizliliğe sahip elektronik komuta ve kontrol ağıyla sağlanıyor. Kazbek sistemi, Kavkaz olarak bilinen bir başka sistemi destekliyor.
Rus Zvezda televizyon kanalının 2019 yılında yayınladığı görüntüler, nükleer kodların bulunduğu çantalardan birinin içindeki düğmeleri göstermişti. Çantanın içindeki komuta bölümünde iki düğmenin bulunduğu, beyaz düğmenin "fırlatma" kırmızı düğmeninse "iptal" konutlarını gösterdiği görülmüştü. Zvezda'ya göre çantanın aktivasyonu, özel bir bilgi kartıyla sağlanıyor.
Rusya'nın stratejik nükleer saldırıyla karşı karşıya olduğunu düşünmesi durumunda Cumhurbaşkanı, nükleer çantalar aracılığıyla, Genelkurmay Başkanlığı'na ve nükleer kodlara sahip yedek komuta birimlerine doğrudan fırlatma talimatı gönderiyor. Bu talimatlar farklı iletişim sistemlerinden stratejik roket güçlerine basamak basamak aktarılıyor ve Amerika ya da Avrupa'ya nükleer silah atılmış oluyor.
Rusya'ya yönelik herhangi bir nükleer saldırı olduğunun doğrulanması durumunda Cumhurbaşkanı Putin, son adım olarak "Ölü El" olarak bilinen "Perimetr" sistemini harekete geçirebilir. Bu sistem, bilgisayarların kıyamet gününün ne zaman olacağını belirlemesi anlamına geliyor ve bir kontrol roketi, Rusya'nın geniş kapsamlı cephaneliklerinden nükleer saldırı talimatı veriyor.
