Türkiye’de turizm sektörü 2023 yılını mutlu kapatmaya hazırlanıyor. 6 Şubat deprem felaketi ve seçim sürecinin yanı sıra dış pazarda fiyat rekabetinde yaşanan sıkıntılar yüzünden turizm sezonu durgun başlamıştı. Ardından rezervasyonlarda yaşanan toparlanma turizmcilerin yüzünü güldürdü.
Sektörün en önemli buluşmalarından biri olan Travel Turkey İzmir Fuarı’nda turizmciler yeni sezona ‘Merhaba’ dedi. Dünyanın dört bir yanından sektör temsilcileri ve ziyaretçiler fuarda buluştu. Belediyelerden otel ve konaklama tesislerine, sektörel birliklerden seyahat acenteleri ve turizm taşımacılığına sektörün tüm paydaşları fuarda yerini aldı.
“Temmuz-Ağustos’ta sektör fiyat avantajını koruyamadı, doluluklar düştü”
VOA Türkçe’ye 2023 turizm sezonunu değerlendiren Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, “Temmuz-Ağustos’a kadar bir durgunluk vardı ama ondan sonra fiyat düzenlemeleriyle tekrar rekabet edebileceğimiz fiyat seviyesine geldik. Temmuz-Ağustos’ta sektör fiyat avantajını koruyamadı, sonuçlarına da katlandı, düşük doluluklar oldu. Ondan sonra o fiyat avantajını yine eski seviyelerine, olması gereken seviyeye getirdi. Bu ülkenin sonuç itibariyle diğer ülkeler arasında bir satılabilir fiyatı var. Eylül, Ekim, Kasım ayları gerçekten beklentilerin üstünde geçti. Toplam seneye baktığımızda beklentilerimizin üzerinde bir sezon geçirmiş olduk” dedi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre yılın ilk on ayında Türkiye’yi ziyaret eden toplam turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,58 artarak 50,2 milyon kişi oldu. Yılın ilk 9 ayında elde edilen turizm geliri ise 41,9 milyar dolara yükseldi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy 24 Kasım’da yaptığı açıklamada, yıl sonu hedefi olan 55,6 milyar dolar turizm gelirine çok yakın olduklarını bildirmişti.
2024’te umutları temkinliliğe çeviren soru: “döviz kuru nereye gidecek?”
Turizmcileri 2023’te dış pazarda fiyat rekabetinde zorlayan en önemli unsur, cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde baskılanarak yatay seyirde tutulan döviz kuru olmuştu. Otelcilerin konaklama fiyatlarına yıl başında döviz bazında yaptığı zam sonucu durgunluğa giren rezervasyonlar, yaz ortasındaki fiyat indirimi sonrası canlandırılabilmişti.
Giderek artan maliyet baskısı karşısında döviz kurunun ulaştığı seviyeyi halen yeterli bulmayan turizmciler, fiyat belirlemede zorlandıklarını söylüyor. Bu yüzden sektör 2024’e umutlu ama aynı zamanda temkinli giriyor.
TÜRSAB Başkanı Bağlıkaya, “Dolar kuru bastırıldığı müddetçe içerideki maliyetlerin Türk Lirası cinsinden artışından dolayı fiyatlarda da dolar olarak artış yaşanıyor. İşin aslı, bu durum şu anda hala aynı şekilde devam ediyor. 2024’te nasıl bir ekonomik durum gerçekleşecek, kur nerelere gidecek, yerel seçimlerden sonra ne olacak? Maliyetler; asgari ücretten tutun da gıda fiyatlarındaki artışa kadar her şey otel fiyatlarını etkiliyor. 2024’le ilgili falcılık yapma niyetinde değilim ama bu işin gidişi Mart’tan sonra belli olur” dedi.
“Doluluk açısından iyi bir sezon geçirdik ama karlılık açısından aynı şeyi söyleyemeyiz”
2023’te doluluk açısından iyi bir sezon geçirdiklerini kaydeden Kuşadası Otelciler Derneği (KODER) Yönetim Kurulu Üyesi Soner Sağlık ise “karlılık açısından aynı şeyi söyleyemeyiz” ifadesini kullandı.
Hem yerli hem de yabancı turistlerin uğrak tatil destinasyonlarından biri olan Kuşadası’ndaki bir otelin genel müdürlüğünü de yapan Sağlık, “Döviz kuru, turizmci için çok önemli. Çünkü bizim yüzde 70-80 doluluklarımız Avrupa pazarı. Bizim maliyetlerimizin artışıyla döviz kurunun artışı birbirini karşılamazsa tabii ki otelci de maalesef bir noktadan sonra fiyat artışına gitmek mecburiyetinde kalıyor. Bu sene de maalesef enflasyondaki artışı dövizin karşılayamaması durumu yüzünden, turizm olarak iyi bir sezon geçirsek de karlılık olarak aynı şeyi söyleyemeyiz. Yani doluluk ve misafir memnuniyeti olarak iyi ama maliyetlerin karşılanması ve karlılık anlamında biraz düşüş yaşadık. Yani otelci memnun ama çok kazanmadı” dedi.
“Erken rezervasyonlar çok iyi durumda”
Döviz kurunun artmasını beklediklerini dile getiren Sağlık, “Bugünkü maliyetin yarın ne olabileceğini biz de göremiyoruz. O yüzden döviz kurunun artışı bizim için çok önemli. Eğer dolar-euro artmazsa ama maliyetlerimiz artarsa o bizi sıkıntıya sokacak. Tabii ki bunun dengesini bir tek biz değil, bütün Türkiye ekonomisi biliyor. Ben o dengenin yine kurulabileceğine inanıyorum. Yani şu an için döviz kurunun belli bir artışa geçmesi gerekiyor, her ne olursa olsun” şeklinde konuştu.
2024 erken rezervasyonlarda konaklama fiyatlarının yükselmesine rağmen yabancı turistlerin Türkiye’de tatil yapmaktan yine de vazgeçmediklerini belirten Sağlık, “2023’ten 2024’e geçişte ortalama döviz bazında yüzde 20 artış yapılmasına rağmen hala talepler yüksek. 2024’ü çok iyi bekliyoruz. Şu anda gelen erken rezervasyon taleplerine göre çok iyi durumda. Böyle gidecek olursa, belli dönemlerde iç pazarda yer bulma sorunu bile yaşanacak. Ama tabii ki Türkiye’de her an ne olacağını bilmiyoruz, biz de temkinliyiz. Fiyatlarımızı düşünerek biz de temkinli gidiyoruz. Ama çok iyi bir sezon beklentisi var” dedi.
“İç pazarda yüzde 50’nin üzerinde bir fiyat artışı olacaktır”
VOA Türkçe’ye konuşan Sağlık, yerli turistlerin de gelecek sezonda 2023’e göre yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalacağını söyledi. Sağlık, “Bizler otelciler olarak fiyatlarımızı belirlerken bir dahaki senenin ortalama döviz kurunu baz alıyoruz ve fiyatlarımızı ona göre belirliyoruz. 2024’te döviz bazında zaten yüzde 20 artış yapılmış oldu. Bu döviz artışıyla beraber (iç pazarda) üzülerek söylemem gerekiyor ama yüzde 50’nin üzerinde bir fiyat artışı olacaktır” diye konuştu.
TÜRSAB Başkanı Bağlıkaya ise tatil yapmak isteyen vatandaşların fiyat artışlarından etkilenmemek için erken rezervasyon yaptırmaları çağrısında bulundu. Bağlıkaya, “Türkiye’de vatandaşlar çok ciddi şekilde seyahat ediyor. İç turizm de artarak devam edecek. Ama bizim her zaman söylediğimiz gibi vatandaşlarımız iç turizmde avantaj yakalamak istiyorsa muhakkak erken rezervasyon yapmalarını tavsiye ediyorum. Erken rezervasyon yaparlarsa hem Avrupa’daki otel fiyatlarıyla rekabet edebilecek fiyatlarla Türkiye’de tatil yapma fırsatını yakalarlar hem de istedikleri yer ve istedikleri tarihte tatil yapabilirler” dedi.
Forum