Erişilebilirlik

'İsrail Saldırıları Hizbullah'ın İtibarını Arttırdı'


Hizbullah gerillalarının 12 Temmuz’da İsrail’in kuzeyine girip iki askeri kaçırmasının başlattığı bunalımın ilk günlerinde Ürdün, Mısır, Suudi Arabistan İsrail’in verdiği karşılığı çok aşırı bularak derhal ateş kes istediler. Fakat halkının büyük çoğunluğu Sünni olan bu üç ülke, Şii Hizbullah grubunu ve destekçisi İran’ı da, İsrail’i tahrik etmekle suçladı. Bu, Sünni’lerle Şii’ler arasındaki bir bölünmeye mi işaret ediyordu? Bu soruya evet ve hayır diyen yorumcular var.

Washington’daki Ortadoğu Enstitüsü’nün uzmanlarından Paul Scham Sünni ve Şiiler arasında bölünme olduğunu söylüyor:

"İlginç gelişmelerden biri, sadece Mısır ve Ürdün’ün değil Suudi Arabistan’ın da Hizbullah’a sert çıkması oldu. Çünkü bu ülkeler sadece İslamcılıktan değil, bölgesel bir kuvvet olarak İran’ın sivrilmesinden dolayı da kendilerini tehdit altında gördüler. İran, Şii bir güç olarak ortaya çıkıyordu, ve tarihin en eski çağlarından beri İranlılarla Araplar arasında gerginlik yaşanmıştı."

İran’ın bu son İsrail Lübnan kriziyle nüfuzunu genişletmeye çalıştığı görüşünü bir çok uzman paylaşıyor. Bunlar arasında Amerika’nın eski Ortadoğu görüşmecilerinden Aaron David Miller de var. Uluslararası Woodrow Wilson Merkezi’nde görev yapan Miller Amerika’nın, İran’ın nüfuzunun artmasından hoşlanmayacağına işaret ediyor:

"Amerika’nın bu olaya bir sınır çatışması olarak baktığını sanmıyorum. Şu andaki Amerikan yönetimi bu çatışmayı, İran’ın, Sünnilerin yaşadığı bir bölgede nüfuz sahibi olma girişimi olarak görüyor. İranlılar Sünni Araplara, “biz, Hizbullah ve Hamas gibi maşalarımız aracılığıyla, bu bölgedeki gelişmeleri etkileme gücüne sahibiz” mesajını gönderiyor."

Diğer bir grup gözlemci ise Arap İsrail çatışmasının köklerinin siyasi olduğunu ve Hizbullah’a desteğin, mezhep farkı tanımadan arttığını belirtiyor. Amerikan Üniversitesi öğretim üyelerinden Muhammed Abu Nimr başlangıçta mezhep ayırımı gibi gözüken durumun, artık değiştiğine işaret ediyor:

"İster Sünni isterse Şii, Dürzi veya Hıristiyan olsun, tüm Lübnan halkı bugün çok daha büyük bir birlik ve bütünlük sergiliyor. Sünni-Şii ayırımının, bunu varmış gibi gösterip yaymaya çalışan uzmanların kafasından başka bir yerde olduğunu sanmıyorum."

Ortadoğu uzmanları bu son çatışmanın Hizbullah’ı eleştiren Sünni hükümetlerle kendi halklarının arasını açtığını belirtiyor ve bu rejimlerin, halkın kuşkusuyla karşı karşıya geldiği konusunda birleşiyor. Bir uzman, “hangi mezhepten olursa olsun, Ortadoğu halkı Hizbullah’ı eleştiren rejimlere karşı birleşmiş bulunuyor. Halk hem İsrail’i, hem de çatışmanın devamına izin verdiği için Amerika’yı açıkça kınıyor” şeklinde konuşuyor.

XS
SM
MD
LG