Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül önümüzdeki hafta Washington’a geliyor.
Dışişleri Bakanı Gül’ün, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’a, Amerikan Kongresi’ne sunulan Ermeni soykırımı iddialarıyla ilgili tasarı ve PKK terör örgütüyle mücadele konularındaki kaygılarını iletmesi bekleniyor.
Gül'ün ziyareti sırasında gündeme gelmesi beklenen konuları değerlendiren Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılarından Matt Bryza, Amerika'nın Sesi'nin sorularını yanıtladı.
Ermeni Tasarısı
Matt Bryza, Bush yönetiminin, Ermeni tasarısının Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilmemesi için çalışacağını söyledi:
“Eskiden, bu konuda, yürütme organımızın Kongre’yle daha kolay çalışabilmesini sağlayan farklı bir siyasi yapı vardı Washington’da. Kasım ayındaki seçimlerden sonra bu konuya farklı yaklaşmamız gerekiyor. Bu tasarının kabulünü önlemek için daha fazla çaba göstermemiz gerekecek. Bakın, Amerika bu feci olayların yaşanıp yaşanmadığını sorgulamadı. Burada söz konusu bir insanlık trajedisidir. Ama bu olayları tartışırken siyasi bir karar alınmasını da uygun bulmuyoruz. Bu görüşümüzü Kongre üyeleriyle paylaşıyoruz. Bu tasarının kabulünün iyi bir fikir olmadığı konusunda Kongre üyelerini ikna etmeye çalışıyoruz. Bir trajedi yaşandığını biliyoruz. Amacımız, siyasi beyanatlarda bulunmak değil; Türkiye’yle Ermenistan arasında uzlaşma sağlamaktır.”
Tasarının bu sefer kabül edilmesini bekliyor musunuz şeklindeki sorumuza, Matt Bryza şöyle yanıt verdi:
“Tasarının kabul edilip edilmeyeceğini tahmin edemem. Ama kabul edilmemesi için elimizden gelen gayreti göstereceğiz. Umarım etkili ve başarılı oluruz. Washington’daki siyasi değişim nedeniyle farklı bir durum söz konusu. Daha önce kullandığımız mekanizmalar artık yok. Onun için görüşlerimizi daha etkili bir şekilde dile getirmeliyiz. Çünkü artık yasama ve yürütme organlarını farklı partiler kontrol ediyor.”
Bu tasarının kabülünün Türk-Amerikan ilişkilerini olumsuz yönde etkilemesi bekleniyor. Matt Bryza, bu konuda şöyle konuştu:
“Bu konuyla ilgili olarak Türkiye’nin diğer ülkelerle ilişkilerinde yaşananları görüyoruz. Fransa’da benzer bir tasarı kabul edilmişti. Türk dostlarımızın bu konuya ne kadar önem verdiğini anlıyoruz. Türk Amerikan ilişkilerine verebileceği zararı da küçümsemiyoruz. Bu olayın ciddiyetinin farkındayız.”
PKK Terör Örgütüyle Mücadele
PKK'yla mücadele konusunda Amerika'nın Ankara Büyükelçisi Ross Wilson, geçenlerde, 'Türkiye'nin elbette kendini savunma hakkı olduğunu' dile getirmişti. Sınır ötesi operasyon konusunda sorularımızı yanıtlayan Dışişleri Bakan Yardımcılarından Matt Bryza şöyle konuştu:
“Büyükelçi Wilson haklı. Türkiye elbette kendini savunma hakkına sahip. Türkiye stratejik olarak bütün dünyada bizim en yakın dostlarımızdan biri. Türkiye hem dostumuz hem de NATO müttefikimiz. Türkiye’nin kendini savunmasını istiyoruz elbette ve Türkiye’ye bu konuda yardım etmek istiyoruz. Unutmayın, Irak Savaşı kapsamında, NATO, Türkiye’nin savunması için beşinci maddeyi yürürlüğe koydu. Orgeneral Ralston, bir asker olarak, askeri çözümlerin en son seçenek olduğunu düşünüyor. Ralston, yönetim adına konuşuyor. PKK terör tehdidini ortadan kaldırmak, askeri çözümlerden öteye gidilmesini gerektiren son derece karmaşık bir girişim. Türkiye’deki dostlarımız da işbirliğimizin çok yanlı olması gerektiğini biliyor. Türkiye’nin tek taraflı olarak Irak’a müdahale etmesi uzun vadede faydalı olmayacaktır. Elbette, kısa vadede çok etkili olur. PKK terör tehdidini ortadan kaldırma konusunda, verdiğimiz sözleri tutmanın yollarını bulmaya çalışıyoruz. Şu anda somut adımlar atarak Türkiye’nin tek taraflı olarak Irak’a müdahale etmesine gerek kalmamasını sağlayacağımızı umuyoruz. Eğer verdiğimiz sözleri tutabilirsek o zaman Türkiye’nin askeri olarak müdahale etmeyi düşünmesine gerek kalmayacak.”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan dahil bütün Türk yetkililerin PKK'yla mücadele konusunda 'somut sonuç' beklentisi içinde olduklarını hatırlatmamız üzerine, Matt Bryza, “Türkiye’deki dostlarımız somut sonuç bekleme konusunda haklılar. PKK terör tehdidinin ortadan kaldırılması, Türk güvenlik politikasının en temel unsuru. Onlar da biz de, somut sonuç bekliyoruz" şeklinde konuştu.
Pek yakında somut sonuç alınacağı konusunda ümitli olduğunu dile getiren Matt Bryza, kendisine atfedildiği gibi Türklere 'sabır' telkininde bulunmak istemediğini vurguladı:
"Türkiye, çok sabır gösterdi. Daha fazla sabır göstermelerini isteyemeyiz. Benim demek istediğim şu: PKK’ya karşı somut sonuç elde edilmesinin eşiğinde olduğumuza inanıyorum. Bu da Orgeneral Ralston’ın sayesinde oluyor. Yakında bir şeyler göreceğimizi umuyorum."
Bryza, PKK'ya karşı şu ana kadar elde edilen başarılar konusunda şöyle konuştu: "Şu ana kadar Avrupa’da önemli başarılar elde ettik. PKK konusunda Avrupalılar’ın yaklaşımını değiştirme konusunda başarı gösterdik. PKK’nın bir terör örgütü olduğunu ve yenilgiye uğratılması gerektiği konusunda Avrupalı müttefiklerimizi ikna ettik. Yine Avrupa’da PKK’nın destek yapısına zarar verdik. Örneğin Almanya’da bazı tutuklamalar oldu."
Kerkük Referandumu
Matt Bryza'ya son olarak, Türkiye'nin, Irak'ta yıl sonuna kadar yapılması beklenen Kerkük referandumunun ertelenmesini istediğini hatırlatarak, bu referandumun olası sonuçlarının kuzey Irak'ta şiddet olaylarına yol açmasından kaygı duyup duymadıklarını sorduk. Bryza şöyle konuştu:
“Türkiye’nin kaygılarını dinliyoruz. Kerkük konusundaki tehlikenin farkındayız. Ancak, Anayasal bir konu olan Kerkük referandumunun ne zaman yapılacağını, bağımsız Irak hükümetinin karar vermesi gerekecek. Kerkük referandumunun ne zaman ve nasıl yapılacağı konusunda, Iraklılar’ın, istikrarsızlık olasılığını azaltacak ve Kerkük sorununun çözümünü kolaylaştıracak bir karar almalarını umuyoruz..."
Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün, meslektaşı Condoleezza Rice'la bu ve diğer konuları Salı günü görüşmesi bekleniyor.
