2009 yılında yaşanan en önemli değişimlerden biri, Amerika’nın askeri önceliklerini Irak’tan Afganistan’a kaydırma kararı oldu. Amerika 2010 yılında Afganistan’a 30 bin ek asker gösterecek. Başkan Barack Obama, aynı eski Başkan Bush’un 2007 ve 2008 yılında Irak’ta yaptığı gibi, Afganistan’da kısa vadede ilerleme kaydetmek istiyor.
Başkan Obama Afganistan kararını üç ayda alabildi ve sonunda, 1 Aralık’ta kararını açıkladı:
“Yaptığımız incelemeyi tamamladık. Ülkenin başkomutanı olarak Afganistan’a 30 bin ek asker göndermenin, hayati önemdeki ulusal çıkarlarımıza hizmet edeceğine inanıyoruz.”
Obama, Taleban’ı Afganistan’da yenilgiye uğratarak, bir buçuk yıl içinde Amerikan askerlerini geri çekmeyi amaçlıyor.
Kararın açıklanmasından sonra Afganistan’a büyük miktarda asker ve teçhizat sevkine başlandı. Bu süreç aynı zamanda Amerika’nın Irak’tan 60 bin asker çekmeye hazırlandığı döneme rastlıyor.
Bu kararın uygulanması lojistik açıdan büyük güçlükler yaratacağı gibi, stratejik açıdan da önemli yansımaları olacak.
Savunma Bakanı Robert Gates, Amerika’nın asker arttırımı ve diğer NATO ülkelerinin de 7 bin ek askerle katkıda bulunmasının, Afganistan’a yardım konusunda sarsılmaz kararlılıklarını gösterdiğini söyledi:
“Amerika ve dünyadaki dostlarımız, müttefiklerimiz, sizinle barışçı ve refah içinde bir gelecek arasında duran bu güçleri yenilgiye uğratma konusunda kararlıdır. Hep birlikte başarıya ulaşacağız ve ortaklığımız güçlenmeye devam edecek.”
Bu sürecin ilk aşamasında en zor iş, direnişi kırmak. Kim Kagan Harp Araştırmaları Enstitüsü’nden:
“2010 yılı boyunca kuvvetler savaş bölgesine kaydırıldıkça şiddet olayları ve kayıplarda artacak. Düşmanlar da faaliyetlerini bu bölgede yoğunlaştıracak.”
Kagan’a göre Amerika ve NATO birliklerinin önümüzdeki altı ay içinde Afgan kentlerini koruması, silahlı direnişçilerle savaşması ve Taleban yandaşlarını taraf değiştirmeye zorlaması gerekiyor.
“Irak’ta bunun işe yaradığını gördük. Aynı şeyi Afganistan’da yapmamız gerek. Direniş karşıtı kampanya yürüterek halkın desteğini almamız, halkın direnişi en azından reddetmesini sağlamamız şart.”
Kim Kagan aynı zamanda Amerika’nın Afgan kuvvetlerini eğitmesi ve donatması gerektiğini söylüyor. Afgan hükümeti içindeki yolsuzluklarla mücadele edilmesi de gerekiyor.
Uzmana göre ancak bu çabalarla Afganistan’daki durum değiştirilebilir.
Boston Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü emekli Albay Andrew Bacevich Afganistan’da güvenliğin sağlanıp duyarlı bir hükümet kurulmasının imkansız olabileceğini, aslında bunun Amerika’nın çıkarları için gerekmeyeceğini söylüyor:
“Obama, üç yıl sonra beklediği korkarım sonuçları elde edemeyebilir. Bu aşamada daha büyük harcamalar yaparak Afganistan’daki görevi ya uzatmaya karar verebilir, ya da milyarlarca dolar masraf yapıp yüzlerce asker kaybettikten sonra belki de başarısızlığı kabullenmesi gerekir.”
Afganistan’ın güneyindeki uluslararası kuvvetlerin komutanı Hollandalı Tümgeneral Mart de Kruif bu görüşe katılmıyor:
“Temmuz ve Ağustos aylarında ek asker gönderirseniz, beklediğiniz sonucu alabilirsiniz.”
Hollandalı komutan, Obama’nın bu yılın başında daha fazla asker kaydırdığı Afganistan’ın güneyinde yaşanan ilerlemeyi hatırlatıyor.
Başkan gelecek yıl Aralık ayında Afganistan stratejisini yeniden gözden geçirecek. Herşey yolunda giderse, Amerikan askerleri 2011 yılıTemmuz ayından itibaren çekilmeye başlayacak.
Uzmanlar, Başkan Obama’nın stratejisinin 2010’da işe yaraması durumunda bile bu ülkeye daha birkaç yıl askeri alanda uluslararası yardım yapılması gerektiğini, hatta daha uzun yıllar sivil yardım ve finansman desteğinin şart olduğunu söylüyor.
