ABD Anayasa Mahkemesi Cuma günü, yarı otomatik tüfekleri tam otomatik olarak kullanmayı sağlayan dipçik cihazlarına (bump stock) yönelik federal yasağı hukuka aykırı ilan etti. Kararla, bu defa Cumhuriyetçi eski Başkan Donald Trump döneminde yürürlüğe konulan bir başka ateşli silah kısıtlaması reddedilmiş oldu.
Karar 3 liberal yargıcın oyuna karşı 6 muhafazakar yargıcın oyu ile alındı. Muhafazakar Yargıç Clarence Thomas tarafından kaleme alınan kararla mahkeme üyeleri, Teksas'ta bir silah dükkanı sahibi olan Michael Cargill'in, hükümetin makineli tüfekleri yasaklayan federal bir yasayı, “bump stock”ları da kapsayacak şekilde yanlış yorumladığını iddia ederek dava açtığı bir alt mahkemede alınan kararı onayladı.
2017’de Las Vegas’ta 59 kişinin öldüğü ve yüzlerce kişinin yaralandığı saldırıda, saldırganın “bump stock”la donatılmış silahlar kullanmasının ardından Trump yönetimi bu cihazları yasaklamıştı. Federal yasa, Trump yönetimi tarafından 2019 yılında uygulamaya konmuştu.
Biden'dan tepki
Yönetimi mahkemede yasağı savunan Demokrat Başkan Joe Biden, kararın "önemli bir silah güvenliği düzenlemesini çökerttiğini" söyledi.
"Amerikalılar kitlesel yıkım korkusuyla yaşamak zorunda kalmamalı" diyen Biden, "yönetiminin elindeki her aracı silah şiddetini ortadan kaldırmak için kullandığını" kaydetti.
Kongre'yi bu cihazları yasaklamaya ve saldırı silahı yasağını geçirmeye çağıran Biden “Bana bir yasa tasarısı gönderin, hemen imzalayacağım" dedi.
5 Kasım'daki ABD seçimlerinde Biden'a karşı yeniden yarışması beklenen Trump’ın cephesinden de açıklama geldi. Kampanya sözcüsü Karoline Leavitt, kararın ardından yaptığı açıklamada, "Mahkeme konuştu ve kararlarına saygı duyulmalı" dedi ve Trump'ı silah haklarının "şiddetli bir savunucusu" olarak nitelendirdi.
Dava, ABD Adalet Bakanlığı’na bağlı olan Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu'nun (ATF), makineli tüfekleri "tetiği bir kez çekerek" birden fazla atışı "otomatik olarak" yapabilen silahlar olarak tanımlayan Ulusal Ateşli Silahlar Yasası adlı yasayı nasıl yorumladığına odaklandı.
Anayasa Mahkemesi Yargıcı Thomas, yazılı kararda "bump stock” ile donatılmış yarı otomatik bir tüfeğin 'makineli tüfek' olmadığına, çünkü “tetiğin tek bir işleviyle” birden fazla atış yapamayacağına karar verdiklerini söyledi.
Thomas, “Ateşleyebilseydi bile bunu 'otomatik olarak' yapamazdı. Bu nedenle ATF, ‘bump stock’ları makineli tüfek olarak sınıflandıran bir yasa yayınlayarak yasal yetkisini aşmıştır” diye yazdı.
ABD’de federal yasalar makineli tüfeklerin satışını ya da bulundurulmasını yasaklıyor ve 10 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
“Bump stock”lar yarı otomatik bir silahın geri tepmesini kullanarak ileri geri kaymasını sağlarken, tetiği çekenin hızlı ateş etmesine neden oluyor. Federal yetkililer bu kuralın, ateşli silah şiddetinin devam ettiği bir ülkede kamu güvenliğini korumak için gerekli olduğunu söylemişti.
Liberal Yargıç Sonia Sotomayor ise muhalefet şerhinde, kararın "ölümcül sonuçları" olacağını yazdı ve mahkemenin çoğunluğunun "Kongre'nin 'makineli tüfek' tanımını bir kenara bıraktığını ve yasal metnin olağan anlamıyla tutarsız olan ve bağlam veya amaç tarafından desteklenmeyen bir tanıma sarıldığını" söyledi.
Sotomayor, "Ördek gibi yürüyen, ördek gibi yüzen ve ördek gibi vaklayan bir kuş gördüğümde, o kuşa ördek derim. ‘Bump-stock’ donanımlı yarı otomatik bir tüfek, 'manuel olarak yeniden doldurma yapmadan, tetiğin tek bir işleviyle otomatik olarak birden fazla atış yapar.' Kongre gibi ben de buna makineli tüfek dediğim için karara karşı çıkıyorum" dedi.
Muhafazakar Yargıç Samuel Alito da Cuma günü bir mütalaa kaleme aldı ve "2017 yılında Las Vegas'ta meydana gelen korkunç silahlı saldırı, kanunun metnini ya da anlamını değiştirmedi. Bu olay, dipçik cihazı olan yarı otomatik bir tüfeğin makineli tüfekle aynı ölümcül etkiye sahip olabileceğini gösterdi ve böylece mevcut yasanın değiştirilmesi için durumu güçlendirdi" ifadelerini kullandı.
Alito, "Artık durum açık olduğuna göre, Kongre harekete geçebilir" dedi.
Anayasa Mahkemesi’nin Haziran ayı sonuna kadar başka bir silah hakları davasında da karar vermesi bekleniyor. Yargıçlar geçen Kasım ayında, aile içi şiddete maruz kalan kişilerin silah sahibi olmalarını suç haline getiren federal bir yasanın yasallığı konusunda savunmaları dinledi.
Forum