Brüksel’de bir araya gelen Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının ana gündem maddesini Kuzey Afrika ülkelerinde meydana gelen olaylar oluşturdu. Avrupa Birliği bir yandan kısa ve orta vadede atacağı adımları planlarken diğer yandan da Libya’daki gelişmeleri masaya yatırdı.
Haftalardır Tunus’la başlayıp Mısır’la farklı bir boyuta ulaşan gelişmeleri masaya yatıran Avrupa Birliği, Libya’daki olaylar karşısında oldukça sert bir tavır takındı. Brüksel’de bir araya gelen Avrupa Birliği dışişleri bakanları bir yandan yaşanan güncel gelişmeleri değerlendirirken diğer yandan da orta ve uzun vadede bölgenin geneline yönelik olarak devreye sokulması öngörülen yardım paketinin ana hatlarını masaya yatırdılar.
Avrupa Birliği’nin Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, göstericilere yönelik şiddete dayalı bastırma girişimlerini kınadıklarını ve yaşanan can kayıplarından derin üzüntü duyduklarını söyledi. Toplantı sonunda yayımlanan bir bildiride şiddetin her türü kınanırken, ifade ve toplanma özgürlüklerinin insan hakkı olduğuna vurgu yapıldı ve bunlara saygı duyulup korunması gerektiğinin altı çizildi.
Siyasi kınama ve açıklamanın yanı sıra Avrupa Birliği yeni bir ortaklığı da devreye sokma hazırlığı içinde. Bu yardım paketi Akdeniz havzasındaki tüm Kuzey Afrika ülkelerini kapsayacak ve ana hedef bu ülkeleri demokrasi, hukuk devleti ve sosyoekonomik gelişmeye taşıyacak süreci desteklemek olacak.
Ashton, sorun yaşanan alanların Avrupa Birliği’nin komşu bölgesi olduğuna dikkat çekerek istekli, etkili ve entegre olmaları gerektiğini söyledi. Mali boyutu öne çıkması ve bir çeşit Marshall Planı niteliğinde olması beklenen paket hem siyasi hem ekonomik reformları devreye sokacak ülkelere yönelik olacak.
Avrupa Birliği toplantı sonucunda ortak bir söylem üzerinde anlaşmaya varsa da üye ülkelerin yaklaşımlarını uyumlaştırmak pek kolay olmadı. İtalya Dışişleri Bakanı Franco Frattini, barışçıl bir uzlaşıyı desteklemeleri gerektiğini vurgularken Finlandiya, Libya’ya yaptırım uygulanması gerektiğini savundu. Belçika Dışişleri Bakanı Steven Vanackere ise Libya’daki durumun Tunus ve Mısır’da yaşananlarla karşılaştırılamayacağını söyledi.
Bu arada Fransa, İspanya, Yunanistan, Slovenya, Kıbrıs Rum Kesimi ve Malta dışişleri bakanlarının Ashton’a gönderdikleri ortak mektupta, Kuzey Afrika ve Ortadoğu’daki son gelişmeler ışığında AB’nin komşuluk politikası kapsamındaki yardımlarda ağırlığın doğu yerine güneye aktarılması istendi.
