LOS ANGELES —
California’da uzun süredir devam eden sağlık sorununun son yıllarda daha da kötüleşmesi yetkilileri harekete geçirerek, iki eyalet hapishanesindeki 3 bin mahkumu başka eyalet hapishanelerine yollanmasına neden oldu.
Dale Pulde borcunu ödeyemediği için California’daki evini satıyor. Motosiklet tamircisi ve eski araba yarışçısı adam, Vadi Humması hastalığına yakalandığından artık çalışamaz halde.
Pulde önceleri, bayılana kadar öksürüyordu: “Vücudumda oluşan kırmızılıklar ve terle kendini gösterdi. Doktorlar ne yapacaklarını bilmediklerinden, bol bol enfeksiyon giderici ilaçlar verdiler. Ama durumum daha da kötüye gidiyordu.”
Pulde’ye Vadi Humması teşhisi 2010 yılı sonlarında konuldu. O günden bu yana aralarında yılda 1000 dolara malolan ilacın da bulunduğu mantar önleyici ilaçlar kullanıyor.
Tıp dilindeki adı Coksi-dii-oy-dohmay-kosis olan hastalık, topraktaki mantar küflerinin havaya karışmasıyla yayılıyor.
Kırsal kesimde karşılaşılan hastalık giderek şehir ve kasabalarda da yaygın hale gelmeye başladı. California bölgesinin yanı sıra, Arizona gibi Amerika’nın güneybatısındaki yarı kurak bölgeler ve Latin Amerika’da görülüyor.
Doktor Robert Kaplan hastalığın bulaştığı kişilerin yarısında herhangi bir belirtiye rastlanmadığını, geri kalanında ise ağrı ve ateş gözlendiğini belirtiyor. Hastaların %1’inde ise akciğer ve diğer ciddi rahatsızlıklar oluşuyor.
Robert Kaplan: “Bunlardan en önemlisi beyin zarı ve omuriliği etkileyen menenjit.”
Vadi Humması, ölümcül de olabiliyor. Doktor Claire Panosian Dunavan, hastalığın, belli ırkları ve bağışıklık sistemi zayıf kimseleri etkilediğini belirtiyor.
Doktor Claire Panosian Dunavan: “Filipinliler, siyah Amerikalılar, Kızılderililer, Latin Amerikalılar ve Asyalılar”
Mantar küflerine çok az maruz kalınması da savunmasız bırakabiliyor. Tıpkı Seattle’lı Sharon Filip’e olduğu gibi.
Filip, hastalığı Arizona ziyareti sırasında kapmış. Skype aracılığıyla konuştuğumuz kadın şimdilerde oğluyla birlikte Vadi Humması’dan kurtulanlar isimli bir internet sitesini yönetiyor.
Sharon Filip: “Vücudum yaşanacakların işaretlerini vermişti. Şunu da söylemeliyim ki daha önce hiç bağışıklık sistemimin zayıf kaldığı bir durum yaşamadım. Hasta olmadım ve hiç ilaç kullanmadım”
Filip, kurduğu internet sitesinde hastalıkla savaşını anlatıyor. Ve hastalığın daha fazla ilgi görmesi gerektiğini savunuyor.
Doktor Dunayan, Sharon Filip’e katılıyor: “Öncelik hastalarda da, teşhisi koyan doktorlarda da farkındalığı artırmak olmalı. Hastalar, eğer gerçekten gerekliyse tedavi altına alınmalı.”
Hastalığı tedavi etmek ya da önlemek için bugüne kadar geliştirilmiş bir aşı yok. Doktorlara göre şimdilik Vadi Hummasıyla savaşmak için en etkili yöntem erken teşhis.
Dale Pulde borcunu ödeyemediği için California’daki evini satıyor. Motosiklet tamircisi ve eski araba yarışçısı adam, Vadi Humması hastalığına yakalandığından artık çalışamaz halde.
Pulde önceleri, bayılana kadar öksürüyordu: “Vücudumda oluşan kırmızılıklar ve terle kendini gösterdi. Doktorlar ne yapacaklarını bilmediklerinden, bol bol enfeksiyon giderici ilaçlar verdiler. Ama durumum daha da kötüye gidiyordu.”
Pulde’ye Vadi Humması teşhisi 2010 yılı sonlarında konuldu. O günden bu yana aralarında yılda 1000 dolara malolan ilacın da bulunduğu mantar önleyici ilaçlar kullanıyor.
Tıp dilindeki adı Coksi-dii-oy-dohmay-kosis olan hastalık, topraktaki mantar küflerinin havaya karışmasıyla yayılıyor.
Kırsal kesimde karşılaşılan hastalık giderek şehir ve kasabalarda da yaygın hale gelmeye başladı. California bölgesinin yanı sıra, Arizona gibi Amerika’nın güneybatısındaki yarı kurak bölgeler ve Latin Amerika’da görülüyor.
Doktor Robert Kaplan hastalığın bulaştığı kişilerin yarısında herhangi bir belirtiye rastlanmadığını, geri kalanında ise ağrı ve ateş gözlendiğini belirtiyor. Hastaların %1’inde ise akciğer ve diğer ciddi rahatsızlıklar oluşuyor.
Robert Kaplan: “Bunlardan en önemlisi beyin zarı ve omuriliği etkileyen menenjit.”
Vadi Humması, ölümcül de olabiliyor. Doktor Claire Panosian Dunavan, hastalığın, belli ırkları ve bağışıklık sistemi zayıf kimseleri etkilediğini belirtiyor.
Doktor Claire Panosian Dunavan: “Filipinliler, siyah Amerikalılar, Kızılderililer, Latin Amerikalılar ve Asyalılar”
Mantar küflerine çok az maruz kalınması da savunmasız bırakabiliyor. Tıpkı Seattle’lı Sharon Filip’e olduğu gibi.
Filip, hastalığı Arizona ziyareti sırasında kapmış. Skype aracılığıyla konuştuğumuz kadın şimdilerde oğluyla birlikte Vadi Humması’dan kurtulanlar isimli bir internet sitesini yönetiyor.
Sharon Filip: “Vücudum yaşanacakların işaretlerini vermişti. Şunu da söylemeliyim ki daha önce hiç bağışıklık sistemimin zayıf kaldığı bir durum yaşamadım. Hasta olmadım ve hiç ilaç kullanmadım”
Filip, kurduğu internet sitesinde hastalıkla savaşını anlatıyor. Ve hastalığın daha fazla ilgi görmesi gerektiğini savunuyor.
Doktor Dunayan, Sharon Filip’e katılıyor: “Öncelik hastalarda da, teşhisi koyan doktorlarda da farkındalığı artırmak olmalı. Hastalar, eğer gerçekten gerekliyse tedavi altına alınmalı.”
Hastalığı tedavi etmek ya da önlemek için bugüne kadar geliştirilmiş bir aşı yok. Doktorlara göre şimdilik Vadi Hummasıyla savaşmak için en etkili yöntem erken teşhis.
