Avrupa Birliği, Ukrayna ve Rusya savaşının ardından stratejik önem kazanan Batı Balkan ülkeleriyle "dinamik ve yakın ilişki kurma" stratejisini sürdürüyor.
AB liderleri, 2013 yılından bu yana Schengen bölgesine girmek için bekleyen Hırvatistan'a yeşil ışık yaktıktan sonra 7 yıldır bekleyen Bosna-Hersek için de "adaylık statüsünü" resmen onayladı.
Brüksel'de Perşembe günü biraraya gelen AB Devlet ve Hükümet Başkanları, Bosna-Hersek'e aday ülke statüsü verilmesini kabul etti.
AB'ye üye Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanlar tarafından geçtiğimiz Salı günü varılan bir anlaşmayı onaylayan bu kararla 3,5 milyon nüfuslu Balkan ülkesi Bosna-Hersek için uzun bir katılım süreci de başlamış oldu. Aday ülke, kendi iç mevzuatını her alanda AB mevzuatına uyumlandırmak için başlıklar halinde müzakereleri sürdürüyor.
Avrupa Komisyonu, 12 Ekim'de üye devletlere, "ayrılıkçı tehditlerle karşı karşıya kalan bu yoksul ve istikrarsızlık altında acı çeken bu ülkeye adaylık statüsünü vermelerini" tavsiye etmişti. AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu komiseri Oliver Varhelyi, "Bu tarihi bir karar. Bosna Hersek'in geleceği AB'dedir" dedi.
AB-Batı Balkanlar yakınlaşması
Geçtiğimiz hafta Arnavutluk'un başkenti Tiran'da yapılan AB-Batı Balkanlar zirvesinde Avrupa Birliği, Balkanlar'a doğru genişleme sürecine olan bağlılığını yeniden teyit etmişti. Zirve üzerinden bir hafta geçmeden Hırvatistan'ın Schengen bölgesine alınmasını kararlaştıran AB, şimdi de Bosna Hersek'e yeşil ışık yaktı.
Üye devletler, Bosna'nın üyelik sürecini tamamlayabilmesi için, "hukukun üstünlüğünü, yolsuzluk ve organize suçla mücadeleyi, göç yönetimini ve temel hakları güçlendirmek için büyük reformlar yapmak zorunda kalacağını" belirtti.
Türkiye 1999'da adaylık statüsü aldı
Bosna-Hersek'in de resmen onaylanması ile, AB'nin bekleme odasındaki üye ülke sayısı 7'ye yükseldi. AB ile zorlu bir dönemden geçen Türkiye, 10-11 Aralık 1999'da, Helsinki'de yapılan AB liderler zirvesinde aday ülke statüsünü resmen almış, 3 Ekim 2005'de de Brüksel'deki zirvede katılım müzakereleri başlatılmıştı.
Türkiye'nin yanı sıra, Kuzey Makedonya 2005'ten, Karadağ 2010'dan, Sırbistan 2012'den, Arnavutluk 2014'ten, bekleme odasına son katılan Ukrayna ve Moldova da 2022'den bu yana adaylık statüsüyle alınmayı bekliyor. Sırbistan, Karadağ, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya ile katılım müzakereleri başlatıldı. Kosova ise bu statüyü almak için Perşembe günü talebini resmen sundu.
Bosna-Hersek, Sırp Cumhuriyeti ve Müslüman-Hırvat Federasyonu olarak, zayıf bir merkezi güçle birbirine bağlı. Bu karmaşık siyasi sistem, 1992 ile 1995 yılları arasında 100 bin kişinin öldürüldüğü savaş sonrasında, Dayton Barış Anlaşması'yla kuruldu.
