İngiltere İçişleri Bakanı Theresa May, Fransa İçişleri Bakanı Bernard Cazeneuve ve Almanya İçişleri Bakanı Thomas de Maiziere, Pazar günü ortak bir bildiri yayınladı ve Avrupa Birliği’nin dönem başkanı Lüksemburg’u iki hafta içinde bir toplantı düzenlemeye çağırdı.
Bunun üzerine Lüksemburg, AB üyesi ülkelerin Adalet ve İçişleri bakanlarının katılacağı toplantının 14 Eylül’de yapılacağını açıkladı. Toplantının hedefi, mülteci sorununa acil bir çözüm bulunması olacak.
Durumu “istisnai” gören bakanlar, İtalya ve Yunanistan’daki mülteci işlemlerinin daha iyi yapılmasını istiyor. Uluslararası Göç Örgütü, İtalya ve Yunanistan’ın bu yıl Akdeniz’i geçip Avrupa’ya ulaşmak isteyen 350 bin mülteci için ana geçiş noktaları olduğunu açıkladı.
Yeni sistem, ülkelerindeki şartlar nedeniyle korunmaya muhtaç sığınmacıların belirlenmesini, “güvenli” ülkelerden gelen ve sığınma hakkı verilmeyenlerin de güvenli bir şekilde geri gönderilmesini sağlamayı amaçlıyor.
Avrupa'ya sığınanların çoğu, savaş ve siyasi istikrarsızlık yüzünden süren çatışmaların harabeye çevirdiği ülkelerden geliyor. Uluslararası Göç Örgütü’ne göre, Yunanistan ve italya’ya ulaşan mültecilerin çoğu Suriye, Afganistan, Eritre ve Nijerya’dan. Yardım kuruluşlarının yetkilileri, bu mültecilerin, temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ülkelerini veya sığındıkları ülkeleri terk etmekten başka çareleri kalmadığının altını çiziyor.
Bazı Avrupalı liderlerin davetkar tutumuna karşı, bazı liderler, göçmen akınına karşı tutum sergiliyor.
Macaristan'ın sağcı Başbakanı Viktor Orban, mültecilere karşı sert bir tutum izlemesinin nedenini, mültecilerin Avrupa’nın refah ve kimliğine tehdit oluşturduğuna inanması olduğunu söyledi. Macaristan, göçmenlerin Avrupa’ya ulaşmasını engellemek amacıyla, Sırbistan sınırına 4 metre yüksekliğinde bir duvar örüyor.
Makedonya, Avrupa’ya gitmek için Yunanistan sınır kapısından hergün yaklaşık 3 bin mülteci geçmesi üzerine bir süre olağanüstü hal uyguladı.
Göçmenler, Makedonya’nın Gevgelija kasabasından kalkan bir trene binerek Sırbistan’a, oradan da Macaristan üzerinden diğer Avrupa ülkelerine gitmeye çalışıyor.
Macaristan’ın, geçici kamplara gitmeye çalışan mültecilerden parmak izi istemesi, bazı göçmenleri kaygılandırdı. Göçmen Dayanışma adlı kuruluşta gönüllü olan Mark Kekesi, göçmenlerin “Macaristan’a parmak izi verdikten sonra başka bir Avrupa Birliği ülkesinin onları yasal olarak Macaristan’a geri gönderebileceğinden” korktuklarını söylüyor.
‘Mültecileri kabul etmeye hazırız’ diyen bazı batı Avrupa ülkelerine rağmen Macaristan, binlerce göçmenin geçişini engelleyerek krizin büyümesine neden oldu. Almanya, bir yıl önceki rakamın çok üzerinde olan 800 bin göçmen kabul edeceğini açıkladı.
Akdeniz’i geçmeye çalışan 2,600 mülteci boğularak öldü. Yetkililer, hem deniz hem de karadan Avrupa’ya ulaşmaya çalışan daha fazla göçmenin ölmesinden endişeleniyor. Akdeniz üzerinden Avrupa’ya ulaşanların sayısı 350 bini çoktan geçti.
Avusturya’da terk edilmiş bir kamyonda 71 göçmenin ölü bulunması da büyük tepkiye neden oldu. Papa, bunun “bütün insanlık adına işlenmiş” bir suç olduğunu söyledi, dünya liderlerini işbirliği yapmaya çağırdı.
Bu arada Macaristan, otoyolda terk edilmiş kamyonun soğutucu kasasında bulunan 71 kişinin ölümüyle ilgili görülen Bulgaristan vatandaşı beşinci bir zanlıyı yakaladı, insan tacirliğiyle suçladı. Daha önce de üç Bulgaristan ve bir Afganistan vatandaşı konuyla ilgili görülerek tutuklanmıştı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon da, son zamanlarda denizde ve karada yaşanan göçmen ölümleri yüzünden çok üzgün olduğunu açıkladı.
Genel Sekreter, insanları evlerinden ve yurtlarından kaçıran sorunların bir an önce çözülmesi gerektiğini söyledi. Avrupa ülkelerinden göçmen sorunlarına kapsamlı bir çözüm bulmalarını isteyen Ban, liderleri göçmenlik yasalarını “insanlık adına” genişletmeye çağırdı.
Moon ayrıca, göçmen trajedilerine karşı “kararlı ve ortak bir siyasi tepkinin" gerekli olduğunu vurguladı.
Genel Sekreter, Eylül sonunda BM’in New York’taki merkezinde gerçekleşecek yıllık genel kurul toplantısında “küresel sorunların ele alınacağı özel bir toplantı” yapılmasının planlandığını açıkladı.
