Kuzey Irak Kürt Yönetimi lideri Mesud Barzani, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a darbe girişimi sırasında verilen halk desteğinin, Erdoğan’ın bölgesel siyasetteki güçlü pragmatik yaklaşımının bir sonucu olduğunu söyledi.
Iraklı Kürt lider, Erdoğan’ın Suriye’deki Kürt gruplarla Türkiye’deki Kürtlere yönelik politikalarına rağmen, Türk halkının “demokratik yoldan seçilmiş” liderini desteklemek için sokaklara dökülmesini destekledi.
Barzani tarafından yapılan yazılı açıklamada, seçilmiş bir lidere yapılan silahlı darbe girişimi kınandı; şiddet mantığının demokrasi, siyasi istikrar ve birlik ve bütünlüğe aykırı olduğu kaydedildi.
Barzani açıklamasında, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin destekçisi Erdoğan’a karşı herhangi bir şiddet girişimine karşı olduğunu da belirtti.
Yakın geçmişe kadar Erdoğan, Türkiye ve komşu ülkelerdeki Kürtlerle ilişkileri iyileştiren bir lider olarak görülüyordu.
Erbil’deki Ortadoğu Araştırma Enstitüsü’nden Dilaver Alaaddin, Erdoğan sayesinde Kuzey Irak Yönetimi ve Türkiye ilişkilerinin büyük ölçüde geliştiğini ve taraflar arasında daha önce görülmemiş bir ekonomik ve siyasi ortaklık kurulduğunu söylüyor.
Alaaddin “Eğer askeri darbe başarılı olsaydı en iyi ihtimalle ilişkilerde yeni belirsizlikler doğuracak, en kötü ihtimalle de tarafları eski günlere geri döndürecekti” şeklinde konuşuyor.
Parçalanmış Kürtler
Chatham House’dan Ortadoğu uzmanı Tim Eaton, Barzani ve Erdoğan arasındaki ilişkilerin sadece siyasi olmadığına, Türk firmalarının Kuzey Irak bölgesinin ekonomisine de büyük katkı sağladığına dikkat çekiyor.
Kuzey Irak’taki yatırımların büyük bir kısmını Türkiye yönetiyor. Bölgedeki ekonomik krize rağmen, Türkiye’nin yoğun ilgisi devam ediyor.
Öte yandan, Türkiye, Irak, İran ve Suriye’deki Kürtlerin, aralarındaki güçlü etnik bağlara rağmen siyasi bölünmüşlüğü sürüyor.
Eaton, Türkiye’nin bu bölünmüş Kürt grupları arasında Barzani’ye destek verdiğini belirtiyor.
Ancak Irak’taki Kürtler arasında da siyasi bölünme var.
Bölgedeki farklı siyasi yapıyı Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi uzmanı Hayman Awrahim anlatıyor:
“Erdoğan’ın 21. Yüzyıl’da dünyaya gelen yeni bir halife olduğuna inanan İslamcılar var. Bunlar darbeye karşı. İktidardaki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) de siyasi ve ekonomik nedenlerden dolayı darbenin karşısında yer alıyor. Öte yandan Kürdistan Yurtseverler Birliği (PUK) darbenin iyi olabileceğini düşünüyor. Gorran partisiyse, Erdoğan’ı desteklememekle birlikte darbenin de faydalı olacağına inanmıyor.”
Ancak Erdoğan’ın Türkiye’deki Kürtlerle başlattığı uzlaşma süreci geçen yıl çöktü. Gücünü pekiştirmek isteyen Erdoğan, PKK’ya karşı askeri operasyonlar başlattı.
İstenmeyen darbe
Türkiye’dekiler dahil Kürtlerin çoğu, iktidarın yerini askeri bir cuntanın almasını istemiyor.
Eaton “Türkiye’deki Kürtlerin, darbeyi fırsat olarak göreceklerini düşünmüyorum. Kürtler, darbeden başarılı çıkmış bir askeri bir cunta durumunu daha da kötüleştireceğine inanıyor” şeklinde konuşuyor.
Başbakan Binali Yıldırım, darbeyi açıkça kınayan Kürt yanlısı Halkların Demokrasi Partisi’ne teşekkür etti.
Öte yandan, Erdoğan’ın Türkiye ve Suriye’deki Kürt militanlarına yönelik tavrından vazgeçmesi beklenmiyor.
