Türkiye’de iktidardaki AKP ile MHP arasında anayasa değişikliği üzerinde, “Partili Cumhurbaşkanı” tanımı altında Başkanlık Rejimi’ne geçişte uzlaşıldı.
Başbakan Binali Yıldırım ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli,Çankaya Köşkü’nde yaklaşık 1,5 saat görüştü. Sonrasında Yıldırım ve Bahçeli, ortak basın açıklamasıyla AKP ve MHP’nin “Partili Cumhurbaşkanı” şeklinde ifade edilen Başkanlık Sistemi’nde uzlaşmaya vardıklarını açıkladı.
Bahçeli, “Bugünkü görüşmemiz son değerlendirmeler ışığında olumlu geçmiştir. İnşallah çok kısa bir süre içerisinde TBMM’ye bir metin sunulmuş olacaktır” demekle yetindi.
Yıldırım ise, “Anayasa’da sınırlı değişiklik yapılması memleketimizin gündemindedir. MHP ile yürüttüğümüz müzakereler belirli bir olgunluğa erişmiştir. Son gözden geçirmeler yapılacak, önümüzdeki hafta AK Parti olarak anayasa değişiklik teklifini sunmuş olacağız. Sonraki iş Meclis iradesidir. 330'u aşması gerekiyor ki referandum süreci başlasın. Yapılmak istenen bellidir. Bu mevcut durumun, mevcut Anayasa ile uyumlu hale gelmesi, parlamentonun güçlenmesi, icranın da istikrarı ve güveni sağlaması için bu şekilde değişiklik, geleceğimiz için, siyasi istikrar için çok yerinde bir karardır” dedi.
En önemli değişikliği Cumhurbaşkanı’nın parti bağını koruması olarak işaret eden Yıldırım “bu değişiklikte Cumhurbaşkanı'nın partisi ile ilişkisi devam edecek. Yapılan en önemli değişiklik budur” diye konuştu.
Referandum süreci nasıl olacak?
MHP ile uzlaştıkları anayasa değişikliğini teklif olarak AK Parti’nin imzasıyla vereceklerini açıklayan Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yeni getirilecek teklifte Cumhurbaşkanı'nın partisi ile ilişiği devam edecek. Seçim Kanunu'nun Anayasa'da yeri yok. Gizli saklı bir şey olmaz. Her şey milletimizin gözü önünde, aleni şekilde olacaktır. Yapılacak değişikliklerin asıl amacı istikrarın devamı. Meclis görüşmeleri tamamlandıktan sonra, 60 gün içerisinde referandum öngörülüyor. Meclis çalışmalarının tamamlanmasından sonra 60 günlük süreç daha ilave edebilirsiniz. Yazın başında böyle bir durum olabilir. Seçim diye bir şey söz konusu değil. Gündemde seçim yok. Vatandaş işine gücüne bakacak. Seçimle vatandaşımızın vaktini ve parasını israf etmememiz gerek yok”dedi.
Yıldırım ve Bahçeli’nin açıklaması ardından TBMM’de AKP Grubu’nda anayasa teklifinin imzaya açıldığı da duyuruldu. İlk imzayı AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan’ın attığı belirtilen teklif, TBMM Genel Kurulu sırasında milletvekillerine imzalattırıldı. Vekillerce teklif metnine bakılmaksızın üst yazıdaki imza bölümüne imza atılıyor olması da dikkat çekti.
Bugüne kadar ne olmuştu?
2010 yılında 24.Dönem TBMM çatısı altındaki 4 siyasi parti yani AKP, CHP, MHP ve HDP tarafından o dönemki Meclis Başkanı Cemil Çiçek’in başkanlığında Anayasa Uzlaşma Komisyonu oluşturulmuş ve uzun süreli çalışma sonucunda 60 maddelik uzlaşma paketi ortaya çıkmıştı. Ancak AKP’nin o dönemde Başkanlık Sistemi’nde ısrarcı olmasına karşın 3 muhalefet partisi itiraz etmiş ve Komisyon dağılmıştı. Son olarak 26.Dönem TBMM’nin oluşumu sonrasında 4 siyasi parti, Meclis Başkanı İsmail Kahraman’ın çağrısıyla aynı masada buluşmuştu. Bu masa da ilk aşamada AKP’nin Başkanlık Sistemi’nden vazgeçmeyeceği mesajları verdiği gerekçesiyle muhalefet tarafından terk edilmişti. Bu süreç boyunca MHP cephesi de, CHP ve HDP gibi Başkanlık Sistemi’ne karşı olduğunu beyan etmişti.
15 Temmuz’daki darbe girişimi sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP Genel Başkanı Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ilk kez Saray’da bir araya geldi. Bu dörtlü zirve toplantısında anayasa değişikliğiyle ilgili uzlaşma aranması konusunda hemfikir oluştu. Ardından HDP’nin dışlandığı bir tabloda, CHP adına Bülent Tezcan, AKP adına Abdülhamit Gül ve MHP adına Mehmet Parsak’tan oluşan temsilciler anayasa değişikliği üzerinde çalışmaya başladı. Tezcan, Gül ve Parsak, TBMM’deki çalışmaları sırasında kameralar karşısına geçti ve uzlaşma sağlanabileceği sinyalini verdi. Ancak masada yeniden Başkanlık Sistemi’nin AKP’nin vazgeçilmez talebi olarak ortaya çıkması, olağanüstü hal (OHAL) devamına karar verilmesi ile Kanun Hükmünde Kararname (KHK) uygulamaları üzerine, ana muhalefet partisi CHP görüşme sürecinden çekilme kararı aldı.
CHP’nin çekilmesi sonrasında anayasa değişikliği üzerinde uzlaşma sağlanması rafa kalkmış gibi gözükmüştü. Bu durumu, MHP Lideri Bahçeli’nin 11 Ekim günkü açıklamasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yarattığı “fiilen Başkanlık” gerekçesiyle anayasa değişikliği gerektiği yönündeki açıklamaları değiştirdi.
MHP’nin “yeşil ışık” yakmasıyla Bahçeli ve Başbakan Yıldırım arasında görüşmeler yapıldı. Yeniden AKP adına Abdülhamit Gül ve MHP adına Mehmet Parsak görevlendirildi.
