WASHINGTON —
Başkan yardımcısı adayları, 6 Kasım başkanlık seçimleri öncesi katıldıkları tek tartışma programında kozlarını paylaştı.
Demokrat Partili Başkan Yardımcısı Joseph Biden ve Cumhuriyetçi Partili başkan yardımcısı adayı Paul Ryan zaman zaman sert geçen tartışmada dış politikadan ekonomiye, sosyal güvenlikten sosyal politikalara kadar farklı görüşlerini ortaya koydu.
Kentucky eyaletinde düzenlenen ve televizyonda canlı yayınlanan tartışmaya Başkan Yardımcısı Biden’ın sert ve saldırgan üslubu damgasını vurdu. Biden’ın 90 dakikalık tartışmadaki girişken ve nispeten kavgacı tarzı uzmanlarca, ‘Başkan Obama’nın geçen hafta Cumhuriyetçi Partili rakibi Mitt Romney’le katıldığı tartışmadaki sönük performansının yarattığı kötü havayı dağıtmayı amaçladığı’ şeklinde yorumlandı.
Mitt Romney geçen haftaki tartışmada gösterdiği başarılı performansın ardından kamuoyu yoklamalarında Başkan Obama’ya yetişmişti.
Yönetimin Afganistan’dan çekilme stratejisini ve Bingazi’de Amerikan büyükelçisinin öldürülmesinin ardından izlediği tavrı eleştiren Paul Ryan, “Televizyon ekranlarından Obama’nın dış politikasının çözüldüğünü izliyoruz. Bu dünyayı daha fazla kargaşaya sürüklüyor, ülkemizi ise daha güvensiz hale getiriyor,” diye konuştu. Ryan, “dışarıda sorunların büyüdüğünü, ama içeride istihdamın büyümediğini” ileri sürdü.
Başkan Yardımcısı Biden, ekonomik sorunlardan eski Başkan Bush yönetimini ve Kongre’deki Cumhuriyetçi Partili çoğunluğu sorumlu tuttu, Obama yönetiminin ekonomiyi düzeltmesine izin vermediklerini savundu. Biden aynı zamanda Cumhuriyetçileri “ekonomik kriz gökten inmiş” gibi davranmakla suçladı. Bununla birlikte Biden, ekonominin yavaş da olsa toparlanmaya devam ettiğini sözlerine ekledi.
Cumhuriyetçi partili rakibinin konuşmasını sıklıkla bölen Biden’ın, Ryan’ın bazı suçlamalarına karşı “saçmalık” ifadesini kullanması ve yüksek sesle gülmesi, tartışmanın en çok dikkat çeken anları oldu. Buna karşılık 42 yaşındaki Ryan, 69 yaşındaki Demokrat rakibine, “Sayın Başkan Yardımcısı, geçen (hafta) tartışmadaki kaybınızı kapatmak amacıyla çok fazla baskı altında olduğunuzun farkındayım. Ama birbirimize sürekli müdahale etmezsek bunun herkese daha fazla yararı olacak,” diye yanıt verdi.
Biden, Mitt Romney’i “yüzde 47 gafından” dolayı eleştirmeyi de unutmadı. Başkan Obama geçen haftaki tartışmada bu konuyu gündeme getirmediği için destekçilerinden büyük tepki almıştı. Mitt Romney, Mayıs ayında bağış toplama amacıyla yaptığı bir konuşmada Amerikalı seçmenlerin 2008 seçimlerinde Obama’ya oy veren yüzde 47’lik kesiminin kendisine asla oy vermeye ikna edemeyeceğini söylemiş, bu kesimi “devlete bağımlı, vergi ödemeyen insanlar” diye tanımlamıştı. Ancak Paul Ryan, Biden’a yanıt vermekte gecikmedi, “Mitt Romney iyi bir insandır. Kendisi Amerikalıların yüzde 100’üyle de ilgileniyor. Başkan yardımcısı (Biden), kendisi de zaman zaman sözlerin ağızdan doğru bir şekilde çıkmadığını çok iyi bilir,” diye konuştu. Oldukça fevri davranışlarıyla tanınan Başkan Yardımcısı Joe Biden da, konuşmalarında zaman zaman yaptığı gaflarıyla dikkat çekiyor.
Bununla birlikte iki aday da tartışmanın başında ve bitiminde medeni bir şekilde el sıkıştı, tartışma sonunda adayların aileleri podyuma çıkarak birbirleriyle sohbet etti.
Tartışmayı ABC Haber televizyonu sunucusu Martha Raddatz yönetti. Raddatz'ın tartışmayı sıkı kontrol altında tutması gözlemcilerden övgü aldı.
Her konuda görüş ayrılıklarını keskin bir biçimde ortaya koyan iki başkan yardımcısının ortak olduğu tek nokta, Katolik olmalarıydı. Biden, Amerikan birliklerinin 2014 yılında Afganistan’dan ayrılacağını, güvenlik sorumluluğunun artık Afgan kuvvetlerinde olduğunu ısrarla vurguladı. Ryan ise, birlikte yarıştığı Mitt Romney’in de savunduğu gibi, çekilme takvimi belirtmenin yanlış olduğunu, bunun yalnızca “düşmanları cesaretlendireceğini” söyledi.
Tartışmanın ilk konusu olan Libya’yla ilgili olarak iki başkan yardımcısı adayına, Bingazi’de Amerikan büyükelçisi Christopher Stevens’ın öldürülmesi soruldu. Durumu bir trajedi olarak değerlendiren Başkan Yardımcısı Biden, geçmişte yapılan hataların bir daha tekrarlanmayacağı sözü verdi.
Cumhuriyetçi başkan yardımcısı adayı Paul Ryan ise, bu konuda yönetime daha sert yüklenmeyi tercih etti, Obama yönetiminin Paris’teki büyükelçisine bir müfreze koruma verirken, silahlı el Kaide militanlarının cirit attığı Bingazi’de büyükelçiye yeterli koruma vermediğini savundu. Ryan ayrıca Obama yönetiminin Bingazi’deki olayın terör saldırısı olduğunu ‘iki hafta geç kavradığını’ belirtti.
İki aday da tartışmanın başında ve bitiminde medeni bir şekilde el sıkıştı, tartışma sonunda adayların aileleri podyuma çıkarak birbirleriyle sohbet etti
Joseph Biden, Suriye konusunda yine savunmadaydı. Başkan yardımcısı, yönetimin müttefikleriyle birlikte Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a çekilmesi yönünde yaptığı baskıyı övdü.
Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun eski başkanı Joseph Biden, “Türklerle, Ürdünlülerle, Suudilerle ve bölgedeki herkesle el ele yardım edeceğimiz kişileri tespit etmeye çalışıyoruz. Bu şekilde Esad giderse, ve gittiğinde, yerine meşru bir hükümet gelmiş olacak, el Kaide’nin desteklediği bir hükümet değil,” diye konuştu ve amaçlarının Sünnilerle Şiiler arasında yeni bir mezhep çatışmasını önlemek olduğunu söyledi.
Başkan Obama’nın, Beşar Esad’a çekilme çağrısını bir yılı aşkın bir süre önce yaptığını hatırlatan Cumhuriyetçi Parti başkan yardımcısı adayı Paul Ryan, yönetimi daha iyi bir planı uygulamaya koymak yerine onbinlerce kişinin ölümüne ve yabancı savaşçıların Suriye’ye sızmasına göz yummakla suçladı.
İki aday, İran konusunda da tartışmaya girdi. Paul Ryan, nükleer programı konusunda güven sergilemeyen Obama yönetiminin Tahran hükümetini yalnızca cesaretlendirdiğini öne sürdü. Joe Biden ise, yönetimin İran’a tarihin en sert yaptırımlarını uyguladığını hatırlattı.
69 yaşındaki Biden, genç rakibinin neredeyse yaşı kadar siyasi tecrübeye sahip. 42 yaşındaki Wisconsin milletvekili Paul Ryan ise, 12 yıldır Temsilciler Meclisi üyesi. Ryan bütçe planı sayesinde Cumhuriyetçi Partililer’in gözdesi durumunda. Bununla birlikte Ryan, Mitt Romney gibi, ekonomiyi toparlama, bütçe açığını indirme ve istihdam sağlama planlarının ayrıntılarını ikna edici bir şekilde açıklamadı.
İki adayın da dün geceki tartışmada yenişemediği gözlendi. CNN televizyonunun izleyiciler arasında derhal yaptığı kamuoyu yoklamasında yüzde 48’lik kesim Paul Ryan’ın, yüzde 44’lük kesim ise Joe Biden’ın tartışmayı kazandığı görüşünü ortaya koydu. Ancak ankette yüzde 5’lik hata payı bulunması, adayların berabere kaldığı yorumlarını güçlendirdi.
Başkan Barack Obama, başkan yardımcısı adayları arasındaki tartışmayı Florida’dan Washington’a dönerken Air Force One uçağında izledi. İnişte bir açıklama yapan Obama, yardımcısıyla “hiç bu kadar gurur duymadığını” söyledi, Biden’ı özellikle orta gelirli sınıfı koruma çabalarından dolayı övdü.
Seçimlere üç buçuk hafta kala Başkan Barack Obama ve Cumhuriyetçi Partili rakibi Mitt Romney 16 Ekim’de New York ve 22 Ekim’de Florida eyaletlerinde olmak üzere iki tartışmaya daha katılacak. Adaylar bu tartışmalarda dış politikaya yoğunlaşacak.
Kararsız seçmenlerin yoğun olduğu Ohio, Florida, Virginia, Kuzey Carolina, Colorado gibi eyaletler, seçimde kilit önem taşıyor.
