Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Filistin için toplandı. Ortadoğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Nickolay Mladenov, Güvenlik Konseyi’nin Filistin konusunda düzenlediği özel oturuma video-konferans aracılığıyla katıldı. Güvenlik Konseyi üyeleri ve toplantıya katılan diğer ülke temsilcilerine bölgedeki son durumla ayrıntılı bilgi verdi.
Özel Temsilci Mladenov, Güvenlik Konseyi üyelerine hitaben yaptığı konuşmada bölgede tırmanan gerginliğe işaret etti. Mladenov, geçen Cumartesi günü Gazze’de, İsrail ve Hamas arasında çıkabilecek şiddetli çok büyük bir savaşın son anda engellendiğini kaydetti.
"Savaş son anda BM ve Mısır’ın çabalarıyla engellendi"
Mladenov, ”Biz bugün burada toplantı halindeyken İsrail ile Suriye arasında tansiyon yeniden yükselmeye devam etti” dedi, Gazze’de son anda olası bir savaşın BM ve Mısır’ın yoğun diplomatik çabasıyla durdurulduğuna işaret etti.
Gazze'de krizin her geçen gün daha da derinleştiği uyarısında bulunan Mladenov, son iki haftada yaşananlar nedeniyle durumun hızla kontroldan çıkarak neredeyse geri dönüşü olmayan bir noktaya geldiğini belirtti.
Bundan sonra bir felaket yaşanmaması için uçurumun eşiğinden dönülmesi gerektiğini vurgulayan Mladenov, tüm taraflara “gerginliği tırmandıracak ve kışkırtacak eylemlerden geri adım atmaları “ çağrısında bulundu. “Filistinli ve İsraillileri kışkırtarak savaşa sürüklemeye çalışanların başarılı olmasına izin verilmemeli” dedi.
"Dört yıl önce yapılan uyarıların ve ateşkesin bir karşılığı olmadı"
Mladenov, 2014 yılının Eylül ayında, şu anda yaptığı görevi yürüten selefinin çıkan çatışmalar sonrasında BM Güvenlik Konseyi’ne, "Gazze'deki dinamikleri kökten değiştirmeliyiz. Eğer yapmazsak, Gazze patlayabilir. Yeni çatışmalarla daha da ölümcül şiddet sahnesine dönüşebilir” dediğini hatırlatıp, “Dört yıl boyunca var olan bu kırılgan ateşkes kararının karşılığı olmadı. Dört uzun yıl boyunca, temel dinamikler gelişmedi. İnsani kriz derinleşti, Hamas ve El Fetih arasındaki siyasi çıkmaz daha da kötüye gitti. Gün geçtikçe başka bir ölümcül şiddet olayını yaşamanın olasılığı daha da arttı” diye konuştu.
"15 Temmuz’da acilen Gazze’ye gidip tarafları uyardım"
Özel Temsilci Mladenov, bölgede yaşanan çatışmaları durdurmak için çabalarını da şöyle ifade etti, “15 Temmuz'da tırmanan gerginliğe son vermek için acil olarak Gazze'ye gittim. Filistinlilerden, çatışmaları daha da kışkırtabilecek sınır tellerinde yaptıkları protesto eylemlerini sonlandırmalarını istedim. Roket ve havan toplarının ateşlenmesini, yangına neden olan uçurtma ve helyum gazıyla şişirilmiş balon eylemlerini derhal durdurmalarını istedim. İsrail'den de geçişleri yeniden açmaya, özellikle nüfusun yoğun olduğu bölgelere düzenledikleri hava saldırıları ve bombardımanı durdurmalarını istedim. Gazze'ye yönelik kısıtlamaları sonlandırılması çağrısında bulundum. Ancak son iki hafta içinde durum hızla kontrolsüz bir şekilde gelişti. Bugün, Gazze'deki herkese gelinen savaşın eşiğinden geri adım atma çağrısında bulunuyorum. İsraillileri ve Filistinlileri savaşa kışkırtmaya çalışanlar başarılı olmamalı” diye konuştu.
"Yoğun çatışmaların acı bilançosu"
Özel Temsilci Mledenov, Gazze’deki çatışmaların bilançosunu da şöyle açıkladı: ”Geçen ay, 2014 yılında yaşanan çatışmalardan bu yana, taraflar arasındaki çatışmalar en büyük tırmanışlardan birine tanık oldu. Yedisi çocuk olmak üzere 19 Filistinli, Gazze'deki İsrail güvenlik güçleri tarafından protestolar, çatışmalar ve hava saldırıları sırasında öldürüldü. Binden fazla kişi yaralandı. Bir İsrail askeri Gazze'den açılan ateş sonucu öldürüldü, dört İsrailli sivil ve bir diğer İsrail askeri hafif yaralandı. İşgal edilen Batı Şeria'da bir Filistinli genç, İsrailli askerler tarafından bir arama ve tutuklama operasyonu sırasında öldürüldü. Çeşitli olaylarda 25 Filistinli ve üç İsrailli asker yaralandı. Hamas ve diğer militanlar Gazze'den İsrail'e 283 roket ve havan topu ateşledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze'deki hedeflerine 189 füze ve top mermisi fırlattı. 14 ila 15 Temmuz tarihleri arasında 24 saatlik bir süre boyunca, militanlar Gazze'den İsrail'e 220 roket ve havan topu ateşledi. Bir roket doğrudan bir eve çarptı ve dört kişiyi yaraladı. Bir sinagog yakınlarındaki çocuk parkına bile füze düştü. Gazze Şeridi'nden İsrail'e doğru gönderilen uçurtma ve balonlarla binden fazla yangın çıkarıldı. Tarla, ormanlık arazi ve tarım arazileri de dahil olmak üzere toplamda 8 bin 500 dönüm arazi tahrip oldu” dedi.
"Öncelikleri hastanelerin acil servisleri olmak üzere 100 bin litre akaryakıt gönderildi"
Bölgede gerilimin düşürülmesi için çabalarını sürdüreceğini kaydeden Mledenov, “Son olarak Birleşmiş Milletler ve Mısır'ın yoğun çabalarından sonra, gerginliğin devam etmesine rağmen, durumun sakinleştiğini söyleyebilirim. Bir saat önce Gazze'den Kudüs'e döndüm. Tüm tarafların ortak çabalarıyla başka bir çatışmayı önleyebileceğimize, Filistinlilerin Gazze'de ve İsrail’deki sınırlardaki toplulukların barış içinde uyuyabileceğine inanıyorum. Bugün, Gazze’de çok ihtiyaç duyulan 100 bin litre akaryakıt, Birleşmiş Milletler tarafından önceliği hastanelerin acil servisleri olmak üzere dağıtılması bölgeye gönderildi. Bölgede çatışmaların ve tansiyonun tırmanmaması için ara buluculuk görevimi sürdüreceğim. İsrail ve Filistinli yetkilerle temaslarımı sürdürüp tansiyonun düşürmeye, insani koşulları düzeltmeye gayret edeceğim. Birleşmiş Milletler, uluslararası ortaklarıyla çalışıp Gazze’deki insani durumun düzeltilmesi çabasını sürdürecek” diye konuştu.
Haley Filistinlilere yardım etmeyen Arap ülkelerini eleştirdi
Güvenlik Konseyi’nde konuşan ABD'nin Birleşmiş Daimi Temsilcisi Nikki Haley, konuşmasına başlamadan Mledenov’a, bölgeyle verdiği bilgiler için teşekkür etti.
Mledenov’un da konuşmasında vurguladığı yanan uçurtmaların İsrail’de son üç ayda 7 bin 500 dönüm araziye zarar verdiğini söyledi. Haley, İsrail’in neredeyse ABD’nin Connecticut eyaleti yada Paris’ten 10 kat fazla büyük, ama oldukça küçük bir ülke olduğuna işaret ederek, “Bu büyüklükte meydana gelen yangınlar başka ülkelerde olsaydı sanırım çok daha fazla tartışılırdı” dedi.
Filistinlilere binlerce kilometre uzaklıkta, onların adına konuşmaların sonu olmadığını belirten Haley, “ABD’nin durumlarından endişe duydukları Filistinlilere yardım ettiklerini ve daha fazla yardım etmenin yollarını aradıklarını” söyledi.
"New York’ta konuşulanlar Filistinli çocukları beslemiyor"
Haley, Filistinlilere yardım etme amacıyla kurulan Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu UNRWA’ya, geçtiğimiz yıl yapılan bağışları örnek gösterdi. Haley, Arap ülkelerinin Filistinlilere yeterince yardım etmediğini söyledi.
Bazı Arap ülkelerinin çok zengin olmalarına rağmen yaptıkları yardımın ABD’nin yardımlarıyla kıyaslanamayacak bir durumda olduğunu belirtti.
Haley, “Bazı ülkeler Filistin halkına yardım ettiklerini iddia ediyor. Bunlar gerçek olsaydı Filistin halkı bugün burada tartıştığımız umutsuz koşullarla karşı karşıya olmazdı. Burada New York'ta konuşulan tüm sözler tek bir Filistinli çocuğu beslemiyor, giydiremiyor ya da eğitmiyor. “
Haley, Filistinliler için geçtiğimiz yapılan yardımları da şöyle sıraladı, “Geçen yıl, İran’ın UNRWA’ya katkısı sıfırdı. Cezayir’in UNRWA’ya katkısı sıfırdı. Tunus’un UNRWA’ya katkısı sıfırdı. Diğer bazı ülkeler finansman sağladı. Pakistan 20 bin dolar verdi. Mısır 20 bin dolar verdi. Umman 668 bin dolar verdi. 2017 yılında Çin, UNRWA'ya 350 bin dolar verdi. Rusya, UNWRA'ya iki milyon dolar verdi. Türkiye 6,7 milyon dolar verdi. Kuveyt dokuz milyon dolar verdi. Birleşik Arap Emirlikleri 12,8 milyon dolar verdi. Tüm bunlara karşın ABD 364 milyon dolar verdi. Bu, daha önce adlandırdığım her ülkeden gelen yardım miktarın neredeyse on katı. Amerikan halkı 1993 yılından bu yana neredeyse her yıl ortalama çeyrek milyar doları Filistin halkına yardım etmek için harcıyor” dedi.
“Arap ülkeleri Filistinliler için ne yaptı?”
Amerikalılar çok cömert insanlar olduğunu vurgulayan Halley, ”Filistin halkına yardım etmenin yollarını aramaya devam ediyoruz. Ama biz aptal değiliz. Eğer elimizi dostluk ve cömert bir şekilde uzatırsak, elimizin ısırılmasını istemiyoruz. Biz elimizi uzattığımızda, başkalarının da ellerini uzatmasını bekliyoruz. Arap ülkeleri, barış için gerekli olan Filistinli gruplar arasındaki uzlaşmayı sağlamak için ne yaptı? Gerektiğinde neredeler? Hamas terörizmini kınayan Arap ülkeleri nerede? Barış için gerekli olan tavizleri destekleme konusunda Arap ülkeleri nerede? Hani Arap ülkelerinin yardımları? Eğer Filistin halkını gerçekten önemsediyseler, bunu yapmazlardı.. ABD, gerçeği söylüyor çünkü Filistin halkını önemsiyoruz.
Türkiye: ‘Uluslararası hukukun açık bir ihlali’
Türkiye’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Başak Yalçın, Filistin halkının yaşadıklarını uluslararası hukukun açık bir ihlali olarak değerlendirdi. Uluslararası toplumu Filistinlilere yeterince insani yardım yapmadığı için eleştirdi.
