Rusya’nın Çeçenistan’da bağımsızlık mücadelesini ve İslamcı hareketleri bastırmak amacıyla 1994-1996 ve 1999-2009 yılları arasında açtığı iki savaştan geriye çok az iz kaldığı görülüyor. Çeçenistan’daki müzeler, savaşların nasıl başladığı; bittiği ve savaşlardan kimlerin sorumlu olduğu hakkında hemen hemen hiç bilgi bulunmuyor.
Rusya’nın Çeçenistan’ın bağımsızlık hareketini çökertmek için açtığı savaşları hatırlayınca Selam Şaypov’un gözleri doluyor. Şaypov ve ailesi, savaş boyunca Grozni’deki çatışmalardan geriye kalan binaların birinin yanında yaşamış.
İkinci Çeçen Savaşı’nı başlatan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in adı, şimdi Grozni’de bir caddeye verilmiş.
Çeçenistan Ulusal Müzesi’nde ülkenin şu anki liderleriyle ilgili sergiler ve 1859’da Rusya’ya teslim olmak zorunda kalan direnişçi lider İmam Şamil’e ait olduğu söylenen seccade yer alıyor.
Ancak müzede yaşanan iki savaşa dair hiçbir iz yok.
Müzenin müdür yardımcısı Tamara Elbuzdukaeva, ''Bu savaşların üzerinden çok zaman geçmedi. Acılarını yaşamakta olan insanlar hala hayatta. Savaşlarla ilgili verileri yeni yeni topluyoruz” diyor.
Müze müdürü yardımcısı, ayrıca Rusya’nın, Sovyet lider Joseph Stalin’in Çeçenler ve diğer azınlıkları sürgüne gönderdiği gerçeğiyle yeni yüzleştiğini de ekliyor.
Çeçen lider Ramazan Kadirov’un babası Ahmet Kadirov anısına açılan müzede Çeçen savaşlarına dair fotoğrafların yer aldığı küçük bir bölüm var.
Ancak mücadeleye direnişçi olarak başlayan ancak ikinci savaşla birlikte taraf değiştiren Kadirov’un rolüne dair ayrıntılara rastlamak mümkün değil.
Rusya’dan sağlanan fonlarla tamamen yeniden inşa edilen başkent Grozni’de savaşın izi yok denecek kadar az.
Çeçenistan Ulusal Müzesi, bir gün savaşlar hakkında da kalıcı bir sergi açmayı umuyor.
Müze yetkilileri, Çeçenler’in geçmişe takılı kalmaktan hoşlanmadığını, ancak aynı hataları gelecekte tekrarlamamak için tarihlerini de iyi bilmek zorunda olduklarını söylüyor.
