İSTANBUL —
Kemal Kılıçdaroğlu’nun liderliğinde eski devletçi kimliğinden hızla uzaklaşarak daha sosyal demokrat politikalar benimseyen Cumhuriyet Halk Partisi, anadilde savunmaya ilişkin kanun görüşmelerinde yeniden tartışmaların odağına yerleşti. Tartışmayı başlatan gelişme, İzmir milletvekili Birgül Ayman Güler’in meclis grubu adına yaptığı konuşmada “Türk ulusuyla Kürt milletini eşit eş değerde gördüremezsiniz” çıkışı oldu. Güler’in sözlerini savunması ve Süheyl Batum gibi isimlerin destek vermesi sonrası parti içinde ‘yeni ulusalcılar’la sosyal demokrat kanat arasında mesafe iyice açıldı.
Gözler Kılıçdaroğlu’nda
Sayıları en az 30 milletvekili olan sosyal demokrat kanat, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Salı günkü grup toplantısında net bir tavır almasını bekliyor. Bu grubun, Güler’in sözlerinin parti görüşü olmadığını açıklama yapması yönünde bir mektup hazırladığı da kulislerde konuşuluyor.
Kamuoyunda CHP’yi ırkçı parti olarak gösteren açıklamalara rağmen bugüne kadar sessizliğini koruyan CHP lideri ise twitter’dan ‘eşitlik ve barış’ mesajı vermekle yetindi: “Ülkemizin ve ayrımsız bütün halkımızın eşitlik, barış, özgürlük ve kardeşlik içinde yaşaması için bir büyük mücadelenin içindeyiz. Büyük bir inanç, sabır ve kararlılıkla yürüttüğümüz bu mücadele kesinlikle başarıya ulaşacaktır. Doğru ve haklı olan kazanacaktır. Bugün ülkemizde umudun tek adresi Cumhuriyet Halk Partisi’dir. Hiçbir güç bu umudu kıramayacak ve bizi yolumuzdan döndüremeyecektir. Hiç kimse halkımızın geleceğe ilişkin umudunu, hayalini ve istencini test etmeye kalkmamalıdır. Buna kimsenin hakkı yoktur.”
Gürsel Tekin, tartışmalar için parti kurullarını adres gösterdi
Küçükçekmece İlçe Başkanlığı tarafından düzenlenen kahvaltıda ilçedeki muhtarlar ve dernek başkanlarıyla biraraya gelen CHP Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin ise partilileri sosyal medya ve medya üzerinden karşı karşıya gelmemeleri konusunda uyardı.
Tekin, ''Bizim partimizde bu düşünceler ve eleştiriler ancak parti meclisinde ve kurullarında olur. Parti kurullarının dışında CHP'yi hiç kimse tartışamayacak. Bunu herkes böyle bilsin. Böyle bir şey olamaz. Bir partinin meclisi niye var? MYK'sı niçin var? Grup toplantısı niçin yapılır? Vekiller ancak buralarda konuşur. Bunun dışındaki konuşmaların tamamını reddediyorum'' dedi.
Taraflar, kozlarını Parti Meclisi’nde paylaşacak
Bu sözlerin şimdilik milletvekillerini frenlediği anlaşılıyor. Ancak Salı günkü grup toplantısı sonrası, muhalif kanadın genel başkanla görüşerek 1 Mart’ta yapılacak Parti Meclisi toplantısını öne çekmek için baskı yapacak. VOA’ya konuşan sol kanattan bir milletvekili, “Artık ortada kalmak zor, parti keskin bir ayrıma gidiyor. Ulusalcı kesim, zafer kazanmış gibi gözüküyor. Ancak partinin çağdaş sosyal demokrat değerlerden taviz vermemesi gerektiğini düşünenler de bundan sonra tavır alacak. Güler’in çıkışının Hüseyin Aygün’ün yaptıklarıyla karşılaştırılması doğru değil. Çünkü o bireysel tavır olduğunu söylerken Ayman Güler, parti grubu adına konuştu” dedi.
CHP’de yeni bir kırılma kapıda mı?
Cumhuriyet’in ilanından önce 9 Eylül 1923’te Halk Fırkası adıyla kurulan parti, 1924’te cumhuriyet’i de ismine ekleyerek Cumhuriyet Halk Fırkası adını aldı. Partideki ilk kopma da aynı yıl yaşandı. Atatürk’le ters düşen Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir, Rauf Orbay gibi İstiklal Savaşı’nın önder kadrosundan isimler Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu. Ancak parti uzun ömürlü olmadı. Atatürk’ün yakın arkadaşı Fethi Okyar’ın onun onayıyla 1930’da kurduğu Serbest Fırka deneyimi de başarısız oldu.
Tek parti döneminde CHP’den asıl büyük kopma ise dört yıl sonra iktidarla sonuçlandı. Celal Bayar, Adnan Menderes ve arkadaşları 1950-1960 arası ülkeyi yönetti.
CHP’den bir sonraki büyük ayrılık “Ortanın Solu” politikasının partiye hakim olması sonrası yaşandı. Bülent Ecevit’in genel sekreter olmasının ardından 1967’de Turhan Feyzioğlu ve arkadaşları, 1973’te ise genel başkan olmasıyla birlikte Kemal Satır ve arkadaşları partiden ayrıldı. 1973 seçimlerinde Cumhuriyetçi Güven Partisi adıyla giren bu grup, marjinal kalarak Türkiye siyasetinde önemli bir rol oynayamadı.
Doç. Yüksel Taşkın: Ayrışma olabilir çözüm sosyal demokrat program
Peki, yeni ulusalcı kanatla sosyal demokrat kanat arasında çekişme yeni bir kırılmaya neden olur mu? Marmara Üniversitesi’nden siyaset bilimci Yüksel Taşkın’a göre, “bir ayrışma mümkün görünüyor.”
Doçent Taşkın, “CHP, asli sorunlarda tavır belirlemekte zorlanıyor, sallapati gidiyor. Bir yerden gerginlik patlayacak, bunu engellemek için ulusalcıları da dışlamadan parti kendi içinde sosyal demokrat yanı güçlü hedef program tartışması başlatılmalı. O program etrafında bir araya gelmeyenlerle ayrışma kaçınılmaz gibi. Unutulmamalı yerel seçimlerde başarı gelmezse kurultaylar dönemi geri gelir,“ diyor.
Gözler Kılıçdaroğlu’nda
Sayıları en az 30 milletvekili olan sosyal demokrat kanat, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Salı günkü grup toplantısında net bir tavır almasını bekliyor. Bu grubun, Güler’in sözlerinin parti görüşü olmadığını açıklama yapması yönünde bir mektup hazırladığı da kulislerde konuşuluyor.
Kamuoyunda CHP’yi ırkçı parti olarak gösteren açıklamalara rağmen bugüne kadar sessizliğini koruyan CHP lideri ise twitter’dan ‘eşitlik ve barış’ mesajı vermekle yetindi: “Ülkemizin ve ayrımsız bütün halkımızın eşitlik, barış, özgürlük ve kardeşlik içinde yaşaması için bir büyük mücadelenin içindeyiz. Büyük bir inanç, sabır ve kararlılıkla yürüttüğümüz bu mücadele kesinlikle başarıya ulaşacaktır. Doğru ve haklı olan kazanacaktır. Bugün ülkemizde umudun tek adresi Cumhuriyet Halk Partisi’dir. Hiçbir güç bu umudu kıramayacak ve bizi yolumuzdan döndüremeyecektir. Hiç kimse halkımızın geleceğe ilişkin umudunu, hayalini ve istencini test etmeye kalkmamalıdır. Buna kimsenin hakkı yoktur.”
Gürsel Tekin, tartışmalar için parti kurullarını adres gösterdi
Küçükçekmece İlçe Başkanlığı tarafından düzenlenen kahvaltıda ilçedeki muhtarlar ve dernek başkanlarıyla biraraya gelen CHP Genel Başkan Yardımcısı Gürsel Tekin ise partilileri sosyal medya ve medya üzerinden karşı karşıya gelmemeleri konusunda uyardı.
Tekin, ''Bizim partimizde bu düşünceler ve eleştiriler ancak parti meclisinde ve kurullarında olur. Parti kurullarının dışında CHP'yi hiç kimse tartışamayacak. Bunu herkes böyle bilsin. Böyle bir şey olamaz. Bir partinin meclisi niye var? MYK'sı niçin var? Grup toplantısı niçin yapılır? Vekiller ancak buralarda konuşur. Bunun dışındaki konuşmaların tamamını reddediyorum'' dedi.
Taraflar, kozlarını Parti Meclisi’nde paylaşacak
Bu sözlerin şimdilik milletvekillerini frenlediği anlaşılıyor. Ancak Salı günkü grup toplantısı sonrası, muhalif kanadın genel başkanla görüşerek 1 Mart’ta yapılacak Parti Meclisi toplantısını öne çekmek için baskı yapacak. VOA’ya konuşan sol kanattan bir milletvekili, “Artık ortada kalmak zor, parti keskin bir ayrıma gidiyor. Ulusalcı kesim, zafer kazanmış gibi gözüküyor. Ancak partinin çağdaş sosyal demokrat değerlerden taviz vermemesi gerektiğini düşünenler de bundan sonra tavır alacak. Güler’in çıkışının Hüseyin Aygün’ün yaptıklarıyla karşılaştırılması doğru değil. Çünkü o bireysel tavır olduğunu söylerken Ayman Güler, parti grubu adına konuştu” dedi.
CHP’de yeni bir kırılma kapıda mı?
Cumhuriyet’in ilanından önce 9 Eylül 1923’te Halk Fırkası adıyla kurulan parti, 1924’te cumhuriyet’i de ismine ekleyerek Cumhuriyet Halk Fırkası adını aldı. Partideki ilk kopma da aynı yıl yaşandı. Atatürk’le ters düşen Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir, Rauf Orbay gibi İstiklal Savaşı’nın önder kadrosundan isimler Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu. Ancak parti uzun ömürlü olmadı. Atatürk’ün yakın arkadaşı Fethi Okyar’ın onun onayıyla 1930’da kurduğu Serbest Fırka deneyimi de başarısız oldu.
Tek parti döneminde CHP’den asıl büyük kopma ise dört yıl sonra iktidarla sonuçlandı. Celal Bayar, Adnan Menderes ve arkadaşları 1950-1960 arası ülkeyi yönetti.
CHP’den bir sonraki büyük ayrılık “Ortanın Solu” politikasının partiye hakim olması sonrası yaşandı. Bülent Ecevit’in genel sekreter olmasının ardından 1967’de Turhan Feyzioğlu ve arkadaşları, 1973’te ise genel başkan olmasıyla birlikte Kemal Satır ve arkadaşları partiden ayrıldı. 1973 seçimlerinde Cumhuriyetçi Güven Partisi adıyla giren bu grup, marjinal kalarak Türkiye siyasetinde önemli bir rol oynayamadı.
Doç. Yüksel Taşkın: Ayrışma olabilir çözüm sosyal demokrat program
Peki, yeni ulusalcı kanatla sosyal demokrat kanat arasında çekişme yeni bir kırılmaya neden olur mu? Marmara Üniversitesi’nden siyaset bilimci Yüksel Taşkın’a göre, “bir ayrışma mümkün görünüyor.”
Doçent Taşkın, “CHP, asli sorunlarda tavır belirlemekte zorlanıyor, sallapati gidiyor. Bir yerden gerginlik patlayacak, bunu engellemek için ulusalcıları da dışlamadan parti kendi içinde sosyal demokrat yanı güçlü hedef program tartışması başlatılmalı. O program etrafında bir araya gelmeyenlerle ayrışma kaçınılmaz gibi. Unutulmamalı yerel seçimlerde başarı gelmezse kurultaylar dönemi geri gelir,“ diyor.
