Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Ortadoğu’daki gelişmeler ışığında Türkiye’nin önünde eşsiz bir fırsat olduğunu; Ankara’nın ekonomik gücü ve liderliğinin bölgede olumlu etki yapabileceğini ve bunun Türk Amerikan ortaklığının ayrıcalığı olabileceğini söyledi.
Washington’da yapılan Türk Amerikan Konseyi’nin 30’ncu yıllık toplantısında konuşan Clinton, Türk Amerikan ilişkilerini ve bölgesel gelişmeleri değerlendirdi.
Dışişleri Bakanı Clinton, “Arap uyanışıyla birlikte bu tarihi değişim döneminde, kapsayıcı demokrasi ve sorumlu bölgesel liderliğin gücünü göstermek için Türkiye’nin önünde eşsiz bir fırsat var,” dedi. Clinton, “Türkiye’nin bölgesinde ve dünya arenasında büyüyen rolünü memnunlukla karşıladıklarını” söyledi ve Türkiye’nin ekonomik gücüne özellikle vurgu yaptı.
Türkiye’nin ekonomik liderliğinin bölgede ve ötesinde olumlu anlamda değişimi teşvik edebileceğini söyleyen Clinton, Türk ihracatının yüzde 25’inin Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yapıldığını belirtti. Bu ülkelerde, siyasi değişim ve reformun yanı sıra ekonomik reformun önemine de vurgu yapan Clinton, “Burada ekonomik bir uyanış da gerekli. Türkiye bu noktada değerli bir ortak,” dedi.
Clinton, açıklamalarına şöyle devam etti: “Türkiye’nin artan etkinliği, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ekonomilerinin modernleşmesi ve entegre olması açısından son derece önemli. Bu vizyonun önümüzdeki yıllarda ortaklığımızın temel taşı olması gerektiğini düşünüyoruz. Bu ilişkilere ekonomik bir mercekten bakarsak, geçmişte gördüğümüzden çok daha büyük bir potansiyel görürüz. Türkiye’nin büyüyen liderliğinin büyük fayda getirebileceğini düşünüyoruz - evet, öncelikle Türk halkı için ama sonra sınırlarınızın da ötesindeki insanlar için... İşte bu nedenle Amerika gelecekten iyimser.”
Clinton bunlara rağmen Kongre’de bazı üyelerin Türk Amerikan ilişkilerini sorguladığını; bazı Türklerin de ilişkilerin geleceğine kuşkuyla yaklaştığını anlattı. Türkiye’yle Amerika’nın her zaman aynı görüşte olamayacağını, ancak artan etkinliğinin getirdiği sorumlulukla beraber Türkiye’yle Amerika’nın ilişkilerinin daha da verimli hale geleceğine inandıklarını kaydetti.
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, “İttifakımızın durumundan ve çıkarlarımızın örtüşmesinden kuşkum yok. Birlikte başardıklarımızdan gurur duyuyorum ve gelecekte bir arada başaracaklarımızdan umutluyum,” dedi.
Clinton Bölgesel Gelişmeleri Değerlendirdi
Türkiye’nin, kendi vatandaşlarını şiddet kullanarak bastıran Suriye rejimini sert bir şekilde kınadığını hatırlatan Clinton, Suriye muhalefetinin Türkiye’de toplandığına ve organize olduğuna dikkati çekti. “Devlet Başkanı Esad’ın iktidarı uzadıkça Suriye’nin kargaşaya sürüklenmesi riski artıyor ve bu da bölge için tehdit oluşturuyor” diyen Clinton, Türk hükümetinin de bunun bilincinde olduğunu kaydetti.
Türk İsrail ilişkilerinin bozulması konusundaki kaygıları Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da konuşmasında vurguladı. Türk İsrail ilişkilerinin geçtiğimiz yıllarda iki ülkeye de menfaat sağladığını anlatan Clinton, tarafların “kapıyı kapamamasından” memnuniyet duyduklarını belirtti. ABD Dışişleri Bakanı bu ilişkilerin yeninden raya oturması için tarafların fırsatları değerlendirmesini teşvik ettiklerini kaydetti.
Kıbrıs’ta iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon esasına dayalı çözüm arayışlarını desteklediklerini yineleyen Clinton, “Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde doğal zenginliklerini Amerikan şirketlerinin de yardımıyla arama hakkını desteklerken, kapsamlı bir çözümle her iki tarafın da ortak zenginliklerden fayda sağlamasını umuyoruz,” dedi.
Clinton, Türkiye’yle Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi çağrısında bulunurken, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin mevcut yasama döneminde bu konudaki protokolleri onaylamasını umduklarını belirtti.
Türk Amerikan Ekonomik İlişkileri Geliştirilmeli
Konuşmasının önemli bir bölümünü Türk Amerikan ekonomik ilişkilerine ayıran Clinton bu ilişkilerin daha da geliştirilmesi çağrısında bulundu. İkili ekonomik ilişkilerin güvenlik ilişkileri kadar geliştirilememesinden şikayet eden Clinton, yine de gelecekten umutlu olduğunu kaydetti. ABD Dışişleri Bakanı, bu yılın ilk sekiz ayında Türk Amerikan ticaret hacminin yüzde 50 oranında arttığına dikkati çekti. Clinton, bu eğilimin devam etmesi için tarafların kararlı olduğunu, yatırımın ve ticaretin arttırılması için girişimlerin devam ettiğini belirtti.
Türkiye’nin “mucize” diye tanımladığı ekonomik büyümesinden; övgüyle söz eden Clinton, Türkiye’nin ekonomik liderliğinin stratejik önemine de dikkati çekti. ABD Dışişleri Bakanı Clinton Türkiye’nin ekonomide sergilediği liderliğin bölgenin ilerlemesinde önemli bir güç olabileceğini vurguladı.
Türkiye’nin ekonomik büyümesine katkı yapan unsurlardan birinin de Türk Amerikan ilişkileri olduğunu vurgulayan Clinton, bu bağlamda istikrar kaynağı olarak güvenlik ilişkilerine, Amerika’nın öncülüğünde geliştirilen uluslararası serbest piyasa sistemine dikkati çekti.
Anayasa Reform Süreci Fırsat: Saydam Olmalı
Türkiye’nin potansiyeline ulaşmasının demokrasiyi güçlendirmesi ve bölgesinde barış ve istikrarı teşvik etmesine dayalı olduğunu belirten Clinton, Anayasal reform sürecini değerli bir fırsat olarak nitelendirdi. Sürecin saydam ve kapsayıcı olması çağrısında bulunan Clinton, “Tüm azınlıklar sesini duyurabilmeli,” dedi. Clinton, bu bağlamda Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması çağrısını yineledi.
“Canlı bir ekonomi serbest fikir alışverişine, bilginin serbest akışına ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayalıdır,” diyen Clinton, bu noktada basın özgürlüğünün önemini vurgu yaptı; kadın haklarının güçlendirilmesinin hayati önemine işaret etti.
Konuşmasına PKK terör örgütünün son saldırılarını kınayarak ve Van depreminde hayatını kaybedenler için taziye mesajlarını yineleyerek başlayan Clinton yaklaşık 20 dakika konuştu. Clinton, Türk Amerikan Konseyi konferansının ardından önce Londra’ya oradan da İstanbul’da düzenlenecek Afganistan konferansına katılmak üzere Washington’dan ayrılacaktı. Ancak Reuters haber ajansı, Clinton’ın annesinin rahatsızlanmasından ötürü seyahatini iptal ettiğini bildirdi.
