Başbakan Binali Yıldırım’ın başkanlığındaki Yüksek Askeri Şura (YAŞ), bugün Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) rütbeli subaylar düzeyinde ve gelecekteki komuta kademesini de şekillendirmek üzere toplandı. TSK’da 91 kişi, kurmay albay veya albay rütbesinden, generallik rütbesine terfi ettirilecek.
Türkiye’deki darbe girişimi ardından Resmi Gazete’nin dün akşamki mükerrer sayısıyla OHAL kapsamındaki ikinci Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yürürlüğe girdi. 668 sayılı KHK’da, “Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılan askerlerim, mahkumiyet kararı aranmaksızın askeri rütbe ve memuriyetleri alınır ve bu kişiler yeniden Türk Silahlı Kuvvetleri’ne kabul edilmezler. Bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler, bunların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, denetim kurulu tasfiye kurulu üyeliği vesair görevleri de sona ermiş sayılır” denildi. Kararnamede, sivil ve askeri yargılama hükümlerini içeren kanunlar ile YAŞ’ın yapısıyla ilgili kanunda da değişiklik yapıldığı görüldü.
OHAL ile YAŞ’sız ihraç uygulandı
Kararname ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nda 87 general, 726 subay ve 256 astsubay general ihraç edildi. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nda 32 amiral, 59 subay ve 63 astsubay ihraç edildi. Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nda 30 general, 314 subay ve 117 astsubay ihraç edildi. Bu rakamlar itibariyle TSK’dan 149 general-amiral, bin 99 subay ve 436 astsubay ihracı kesinleşti. Toplam bin 684 (1684) askeri personel, Türk Ordusu’ndan kovuldu.
TSK'dan ihraç edilen askeri personel arasında eski Hava Kuvvetleri Komutanı Akın Öztürk, Orgeneral Adem Huduti, Korgeneral Metin İyidil, Korgeneral Yıldırım Güvenç, Korgeneral İlhan Talu, Korgeneral Salim Ulusoy, Tümgeneral Mehmet Dişli, Tümgeneral Kubilay Selçuk, Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi’nden Tümamiral Bekir Sıtkı Cebeci ile yer alıyor.
Bu noktada en önemli husus, teamüller ve mevzuat uyarınca TSK’dan ihraç edilecek isim listesini belirlemekle yükümlü YAŞ’ın bugünkü toplantısı öncesinde Kararname ile karar verilmesi oldu. YAŞ’ın askeri görüşü olmaksızın TSK’dan ihraçlar gerçekleştirildi.
TSK’dan ihraç edilenler, bir daha devlet memuriyeti yapamayacak, rütbeleri de alınacak, pasaportları ve pilot lisansları iptal edilecek ve askeri lojmanları 15 gün içinde boşaltacaklar.
YAŞ öncesi istifalar neden yaşandı?
Kararname öncesinde dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ile Saray’da 5,5 saatlik bir toplantı gerçekleştirildi. Dolayısıyla bugünkü YAŞ toplantısında karar alınmadan önce sadece Akar’ın bilgilendirilmesiyle ihraç listesi ortaya çıktığı gündeme geldi.
Bugün ise YAŞ üyeleri, toplantı öncesinde sabah Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal’e saygılarını sunmak üzere Anıtkabir’deydi. Burada YAŞ üyeleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanı Orgeneral İhsan Uyar ve Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanı (EDOK) Orgeneral Kamil Başoğlu’nun, yokluğu dikkat çekti. Böylece Uyar ve Başoğlu’nun dün gece itibariyle TSK’dan istifa ettiği açıklandı.
Ankara kulislerinde, Uyar ve Başoğlu’nun da dünkü kararnamede ihraç edilen askeri personel listesinde yer alacağı ancak bunun yerine istifa etmeleri talebine uygun davrandıkları iddiası gündemde. Bunun yanısıra Uyar ve Başoğlu’nun, TSK’nın maruz kaldığı kamuoyuna baskısı ve Kararname’den duydukları rahatsızlıklar nedeniyle istifa ettikleri de iddialar arasında.
Sonuçta, bugünkü YAŞ, Uyar ve Başoğlu ile darbe girişimi nedeniyle ihraç edilen Orgeneral Akın Öztürk’ün yokluğuyla 3 eksik ile toplandı.
Fikri Işık’ın ilk kez Savunma Bakanı olarak yer aldığı YAŞ toplantısı mekanı da Genelkurmay Başkanlığı yerine Başbakanlık oldu.
Başbakan Binali Yıldırım’ın başkanlığındaki YAŞ toplantısı, Çankaya Köşkü’nde devam ediyor.
Yaverler ne olacak?
YAŞ üyeleri, Anıtkabir’i ziyaret ettiğinde komutanlar yanında yaver olarak adlandırılan emir subayları olmaması da dikkat çekti.
Bu noktada, darbe girişimindeki yaverler hakkında dünkü kararnamede ihraç kararı olmadığı da gözlendi. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başyaveri Kurmay Albay Ali Yazıcı ile Havacı Yaveri Erkan Kıvrak, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın emir subayı Yarbay Levent Türkkan ile özel kalem müdürü Yarbay Hakan Öcal gibi isimler ilk kararnamede yer almadı.
Ancak YAŞ toplantısı sonrasındaki yeni kararname ile bu yaverler hakkında da ihraç kararı verileceği basına yansıdı.
YAŞ’ta 91 isim general atacak
Bugünkü YAŞ toplantısıyla 91 kurmay albay veya albay rütbesindeki askeri personel, generallik rütbesine atanacak. Böylece ihraç edilmiş 149 general rütbesindeki personel açığı kısmen kapatılacak.
İhraçlar sonrasında Kara Kuvvetleri’nde 198 general, Hava Kuvvetleri’nde 71 ve Deniz Kuvvetleri’nde 55 amiral kalmış durumda. Toplamda TSK’da 324 general rütbesinde personel konumunu koruyor.
TSK’nın personel sayısı neydi?
Darbe girişimi öncesinde TSK bünyesinde, 39 bin 721 subay ve 97 bin 243 astsubay bulunuyordu. Bunun yanı sıra uzman/profesyonel TSK personeli olarak ayrıca 22 bin 43 uzman jandarma, 71 bin 29 uzman erbaş ve 8 bin 54 sözleşmeli er-erbaş mevcuttu. Toplam 238 bin 448 uzman TSK personeli vardı.
Jandarma ve Sahil Güvenlik İçişleri Bakanlığı’na bağlandı
Bu arada kararname kapsamında, 2803 sayılı “Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu” ile 2692 sayılı “Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu”nda değişiklikler yapıldı. Böylece Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı, resmi olarak İçişleri Bakanlığı’na bağlandı.
Jandarma ve Sahil Güvenlik komutanlıkları artık sadece savaş, sıkıyönetim veya seferberlik hallerinde Genelkurmay Başkanlığı’nın askeri yetkisi altına alınabilecek. Askeri personel için artık 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve İçişleri Bakanlığı bünyesindeki disiplin mevzuatı geçerli olacak. Sivil yargılamaya tabii olunacak. Her türlü atama, terfi, sicil değerlendirmesi, disiplin cezalandırılması, kılık-kıyafet gibi konular İçişleri Bakanlığı’nın ukdesinde olacak. Dolayısıyla bu konularda Jandarma ve Sahil Güvenlik komutanlıklarındaki Genelkurmay Başkanlığı’nın yetkileri sonlandırıldı.
Ayrıca kararnamede yer almasına gerek olmaksızın İçişleri Bakanlığı ukdesinde Jandarma’da 3 tuğgeneral ve 4 tümgeneral dolayısıyla 7 general görevden alındı. Sahil Güvenlik’te ise 1 amiral görevinden alındı. Ancak henüz haklarında ihraç kararı verilmedi.
