Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Irak’taki siyasi kriz dahil çeşitli konularda görüşmelerde bulunmak üzere İran’a gitti.
Tahran’da İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi tarafından karşılanan Davutoğlu’nun, temaslarında, Irak ile ilgili bazı kritik sorunları gündeme getirmesi ve Türkiye’nin Iraklı Kürtlerle yakın bağlarını yeniden vurgulaması bekleniyor.
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sünni Tarık el-Haşimi, hakkında çıkarılan tutuklama emri üzerine Kuzey Irak’taki Kürt bölgesine sığındı. Haşimi, Şii rakiplerini yok etmek için ölüm mangaları kurmakla suçlanıyor. Sünni lider suçlamaları reddediyor. Irak’ın Şii Başbakanı Nuri el-Maliki Iraklı Kürtlerden Haşimi’yi teslim etmesini istedi. Ancak Kürtler bunu reddetti ve bunun yerine krizi çözmek için görüşmeler yapılması çağrısında bulundu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Selçuk Ünal, Ankara’nın bu yaklaşımı kuvvetle desteklediğini söylüyor.
Ünal, Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi’nin son gelişmeleri ele almak için Irak’taki bütün partilerin katılacağı ulusal bir toplantı çağrısında bulunmasını desteklediklerini belirtirken, Ankara’nın Kürt yönetimiyle iyi ilişkileri olduğunu ve bu ilişkileri devam ettireceğini vurguluyor.
Uzmanlara göre Ankara’nın bölgesel Kürt yönetimine verdiği güçlü destek Türkiye’nin İran ile bozulan ilişkisini de yansıtıyor. Ankara’da İran’ın, Şii iktidarı güçlendirmek için perde arkasından Irak’taki siyasi karışıkları yönlendirdiği kuşkusu var.
Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden profesör ve eski büyükelçi Murat Bilhan, güçlü ekonomik faktörlerin de Ankara ile Kürt yönetimi arasındaki ilişkileri geliştirdiği görüşünde.
Kürt bölgesinin büyük enerji rezervlerine sahip olduğu sanılıyor. İşin bir de ticaret yönü var: Iraklı Kürt liderler, bölgede iş yapan yabancı şirketlerin yüzde 60’ının Türk olduğunu belirtiyor.
Eski büyükelçi Bilhan, Türkiye’nin Kürt bölgesinde özel çıkarları olduğunu söylüyor.
Karşılıklı ziyaretler yapıldığını, Kürtler’in danışma ve işbirliği projeleri için Türkiye’ye geldiklerini belirten Bilhan, tarafların birçok konuda birleştiğini vurguluyor.
Ancak Kuzey Irak’ta üslenen PKK militanları Türkiye’ye sık sık sınır ötesi saldırılar düzenliyor. Türk savaş uçakları da PKK üslerini düzenli biçimde bombalıyor. Bu da bölgesel Kürt yönetiminin sert protestolarına yolaçıyor.
Habertürk gazetesi dışpolitika yazarı Soli Özel, ikili ilişkilerde ekonomik çıkarların PKK tehdidinden daha ağır bastığı görüşünde.
Iraklı Kürtler’in PKK’ya karşı savaşamayacaklarını ancak başka yollardan yardımcı olacaklarını söylediklerini belirten Soli Özel, Türkiye’nin kendisini bu duruma uydurmak zorunda kalacağını söylüyor. Ancak Özel, ticaretin milyarlarca doları bulduğunu; jeopolitik, tarihsel ve sosyolojik koşulların Iraklı Kürtleri Araplardan çok Türkiye ile işbirliğine yönelteceğini vurguluyor.
