Merkezi Diyarbakır’da bulunan Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM) tarafından, belediye hizmetlerinin izlenmesi amacıyla “Yerel Hizmetleri İzleme Ağı” kuruldu. Ağ, sivil toplum örgütlerinin yerelde karar alma mekanizmalarındaki rolünün arttırılmasını ve belediyeler ile sivil toplum örgütleri arasındaki işbirliğiningelişmesi ve ortak akıl oluşturulmasını hedefliyor.
DİTAM tarafından Aralık 2023’te başlatılan “Diyarbakır yerel hizmetlerde neleri kaybediyor?” konulu çalışma kapsamında kentin sorunlarının tespiti amacıyla bir dizi toplantı düzenledi.
80’e yakın kurum ve kişinin katıldığı toplantılarda, “Kent, Çevre ve Kültürel Miras”, “Sosyo Kültürel Yaşam ve Politikalar”, “İktisadi Durum ve Kırsal Kalkınma”, “Kadınlar, Gençler ve Çocuklar” başlıklarında belirlenen sorunlar ve çözüm önerileri bir rapor haline getirildi.
Çalışma kapsamında kurulan “Yerel Hizmetleri İzleme Ağı” , Diyarbakır’da düzenlenen toplantıyla kamuoyuna duyuruldu. Toplantıya belediye eş başkanları ile kentteki 100’e yakın STK temsilcisi katıldı. Toplantıda önce sorunlar ve çözüm önerilerini içeren rapor açıklandı.
Raporun ardından ağın amaçları DİTAM Başkanı Mesut Azizoğlu tarafından açıklandı. STK’lar, akademisyenler ve aktivistlerden oluşacak olan ağ, yıl boyunca üç ayda bir düzenlenecek toplantılarla izleme-değerlendirme çalışması yapacak. Uzmanlarınve ilgili kurumların davet edileceği toplantıların sonunda bir rapor hazırlanarak, belediyelere iletilecek.
Yerel Hizmetleri İzleme Ağı’nın amacı ne?
DİTAM Başkanı Mesut Azizoğlu, ağın amacını, “Sivil toplum örgütlerinin yerelde karar alma mekanizmalarında rolünün artması, belediyeler ve STÖ’ler arasındaki işbirliklerinin gelişmesi ve ortak akıl oluşturularak, sürdürülebilir bir kent politikasına katkı sunulması, STÖ’lerin belediye hizmetlerine yönelik izleme-değerlendirme çalışmaları yapması, sorunların yerel ve ulusal düzeyde muhatap kurum ve kişilere iletilmesi ve baskı unsuru oluşturularak ilgili kişi ve kurumların sorunlarla ilgili çözümler geliştirmesinin talep edilmesi, kent sorunlarının çözümüyle ilgili katılımcılık konusunda sivil toplumun kapasitesinin ve deneyiminin artırılması” açıklamasıyla sıraladı.
Cumhuriyetin, kuruluşundan bugüne, Kürtler’in yaşadığı bölgeleri bilerek ihmal ettiğine yönelik ortak bir ön kabul olduğunu söyleyen Azizoğlu, "Ekonomi, sağlık, eğitim gibi hayatın hemen her alanındaki mevcut durumla ilgili resmi kurumların yayınlamış olduğu istatistikler de bu ihmalin olduğunu gösteriyor” dedi.
Azizoğlu, “Kürtler açısından bu dezavantajlı başlangıç noktasından sonra son 40 yıldaki çatışmalı ortam ve 2015 sonrası yaşananlardan sonraki kayyum uygulamaları da belediye hizmetleri ve yerel hizmetler konusunda eksikliklerin daha da artmasına sebep oldu” diye konuştu.
DİTAM Başkanı, “Şehrin geçmişini, kültürünü ve sokaklarını bilmeyen kamu idarecilerinin yönetiminde, halktan uzaklaşmış bir şekilde geçen dokuz yıl, yerel hizmetler konusundaki sorunların, eksikliklerin daha da büyümesine sebep oldu” dedi.
Azizoğlu, Diyarbakır’ın yeterli düzeyde belediye hizmeti almamasının toplumun yaşam kalitesinin düşük kalmasına neden olduğunu savundu.
Bucak: “Herkesin desteğine ihtiyacımız var”
Toplantıya katılan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Serra Bucak, belediyelerin kayyumlarla yönetildiği sekiz yılda kentin büyük kayıplar yaşadığını söyledi.
Ağın önemine değinen Bucak, “Yerel yönetimlerin, özellikle bu kentin herkesin şehri olduğu, herkesin kenti olduğu noktasında sürdürülebilir, yaşanabilir, temiz, kaldırımlarının işgal edilmediği bir kent olması noktasında tüm herkesin desteğine ihtiyacımız var. Tüm sivil toplumun, ‘Ben de buradayım ve yaşıyorum ve bu kente katkı sunmak istiyorum’ diyen herkesin, yapabileceği şeyler var ve biz bunları ancak beraber, el birliğiyle, ortak akıl fikir ve ortak uygulamalarla hayata geçireceğimizi biliyoruz” dedi.
Hatun: “O kadar borç bırakmışlar diye hizmet etmeyecek miyiz?”
Daha sonra söz alan Eş Başkan Doğan Hatun ise, belediyenin sivil toplum örgütleriyle birlikte kentin sorunlarını çözebileceğini savundu. Kentin sorunlarını kayıt altına aldıklarını vurgulayan Hatun, son sekiz yıldaki kayyum dönemlerinde yaşanan tahribatların giderilebileceğini söyledi.
Hatun, yaratılan tahribatın hesabının bir gün sorulacağını dile getirerek, “Amacımız bıraktıkları borçları ödemek değil, amacımız sorunları çözmek. Sorunlar çözülünce o borçlar da ödenir. Biz daha fazla borçlanacağız, bankalara gideceğiz, başka ülkelere gidip fon arayacağız. O kadar borç bırakmışlar diye hizmet etmeyecek miyiz?“ diye sordu.
Bazı kamu kurumlarının kentle ilgili projelerinde belediyeye yer vermediğini savunan Doğan Hatun, “Bu şehirde yaşıyoruz, halk bizi seçti. Bu şehirde bir proje yapmak istiyorsanız bizi de hesaba katmanız lazım. Bizi yok sayamazsınız. Gelin birlikte konuşalım, belki önerilerimiz vardır. Birlikte çalışalım. Kayyumlar sekiz yıldır hiçbir hizmet yapmadı kente. Bu kente daha fazla bütçe vermeniz lazım” şeklinde konuştu.
“Yerel Hizmetleri İzleme Ağı” kente ne kazandıracak?
Toplantının ardından VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan katılımcılar, ağın, sorunların belediyeye iletilmesi için önemli bir işlev üstleneceğini söyledi.
Yeşil Yıldız Bağımlılıklarla Mücadele Derneği Başkanı Yahya Öger, uyuşturucu sorunu başta olmak üzere, kentin tüm sorunlarına katkı sunmak istediklerini söyledi. Öger, kentin uyuşturucu sorununun ciddi boyutlarda olduğuna dikkat çekerek, “Özellikle bağımlılıkla mücadele noktasında birçok düşüncemizi paylaşır raporlamada da yaptırırız. Bu bizim için gerçekten çok değerli bir şey. Bundan sonra bu tür toplantılarda elbette ki biz sadece yerel değil, aynı zamanda ulusal dinamikleri harekete geçirmek isteriz. Geçmesine gerektiğine inanırız” dedi.
Öger, “Dünya olarak ve Türkiye olarak uyuşturucuyla mücadeleye ‘kervan yolda dizilir’ mantığıyla bakıyoruz. Yanlış bakıyoruz. Çünkü her an kayıp yaşanıyor. . Yani bir gün bile bizim için geciken bir zamandır. Bundan sonraki toplantılarda da, davet edildiğimiz her ortamda Diyarbakır'da yapılması gereken ne varsa katkı sunmaya da hazırız” dedi.
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Nevin İl ise ağın kurulmasının, sivil toplum aklının kentte hakim olma isteğini yansıması olduğunu dile getirdi.
Ağın sorunların çözümünde daha hızlı yol alınmasını sağlayacağını savunan İl, “Yerel yönetimlerin ve hızlı bir şekilde daha önce sivil toplum örgütlerin yaptığı bu çalışmayı masaya yatırarak ortak çözümü toplumla, sivil toplumla halkın kendisiyle bütünleştirerek hızlı yol olmasına fayda var. Epey gecikmiş bir hizmet de var” dedi.
İl, “Ben bu ağın işe yarayacağını düşünüyorum. Demokratik tahammüller çerçevesinde etkili olacağını da düşünüyorum” diye ekledi.
Diyarbakır’ın Bağlar İlçesi Belediye Eş Başkanı Siraç Çelik de, ağın çalışmalarının belediyelerin işlerini de kolaylaştıracağı görüşünde.
Çelik, ağın “üçüncü göz” görevini yürüteceğini belirterek, “Biz bütün sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte karar alacağız. Bu kentin kaderini belirleyeceğiz. Bu halkın çıkarları neyi gerektiriyorsa, biz halkla bir bütün olarak, birbirimizle konuşarak, bu sıkıntıları gidereceğiz. Bizim görmediklerimizi dışarıdan bir gözün görme olasılığı daha yüksektir. Dolayısıyla görmediğimiz eksikliklerde de oradan uyarılırsak çözüm odaklı daha kesin sonuca gideriz diye düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
Forum