Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, milletvekili dokunulmazlıklarına ilişkin 20 Mayıs tarihi itibarıyla mevcut fezleke dosyaları için yargı yolunu açan anayasa değişikliğini bugün gece onayladı.
TBMM’de ve Adalet Bakanlığı’nda 20 Mayıs günü mevcut 787 dosya üzerinden milletvekili yargılaması yapılabilecek.
Anımsanacağı üzere; AKP’nin sunduğu ve 25’nci dönem milletvekili dokunulmazlıklarını kısmi şekilde kaldırmayı öngören anayasa değişikliği teklifi üzerindeki son oylama, TBMM’de 20 Mayıs günü yapılmıştı. O günkü oylamada, anayasa değişikliği teklifi için 374 kabul oyu sonuna ulaşılmıştı.
AKP ve MHP’nin yanı sıra CHP’nin destek verdiği gözlemlenen bu sonuç ile birlikte Anayasa uyarınca TBMM üye tam sayısı 550’nin en az üçte ikisi anlamındaki 367 kabul oyu sınırı aşılmıştı. TBMM’den 374 kabul oyuyla geçen olan anayasa değişikliği, her kanun onayı sürecinde olduğu gibi Cumhurbaşkanlığı’nın onayına sunulmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, 15 günlük anayasal kanun inceleme süresinden sadece bir gün öncesinde anayasa değişikliğini onayladı.
Erdoğan’ın, TBMM’nin dokunulmazlıkları kaldırması yönündeki pek çok açıklaması bulunmasına rağmen onay sürecinde “yavaş davranması” muhalefet cephesinden eleştirilere neden olmuştu. CHP’li Levent Gök ile MHP’li Oktay Vural, Erdoğan’ın imza için beklemesi arkasındaki gerekçeyi sormuştu.
Şimdi Erdoğan’ın onayının ardından Resmi Gazete’de anayasa değişikliği yayımlanarak yürürlüğe girecek. Böylece anayasaya geçici 20’nci madde eklenmiş olacak.
Bu sabahtan itibaren 15 gün içinde anayasa değişikliği kapsamındaki tüm fezleke dosyaları, ilgili mahkemelere gönderilecek.
Anayasa değişikliğinde ne diyor?
Türkiye’de Kürt Sorunu açısından kritik tartışmalara neden olmaya devam edecek ve önümüzdeki günlerde ülke siyasetini yakından etkileyecek söz konusu anayasa hükmü şöyle:
“Bu kanun TBMM’de kabul edildiği tarihte, Başbakanlık tarafından TBMM Başkanlığı’na havale edilen ve esas numarası alan yasama dokunulmazlığı tezkereleri ile Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon’da bulunan ekli listede adı ve soyadı belirtilen milletvekillerine ait yasama dokunulmazlığı dosyalarına ilişkin olarak ilgili milletvekilleri hakkında 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı kanunun 83. Maddesi’nin ikinci fıkrasındaki birinci cümle hükmü uygulanmaz. Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren TBMM Başkanlığı ve Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu karma komisyon başkanlığında bulunan yasama dokunulmazlığı tezkereleri ve eki dosyalar onbeş gün içinde, ilgili yargı mercilerine gönderilmek üzere, Başbakanlığa iade edilir. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.”
Anayasa değişikliğinde, “TBMM’de kabul edildiği tarihte” denilmesi kritik nokta olarak görülüyor. Bu nokta itibariyle 20 Mayıs günü itibariyle Adalet Bakanlığı, Başbakanlık, Meclis Başkanlığı ve TBMM Karma Komisyonu’ndaki tüm fezleke dosyaları geçerli olacak. O dosyalardaki vekiller dokunulmazlıklarını 20 Mayıs itibariyle kaybetmiş sayılacak.
20 Mayıs’ta kaç dosya vardı?
TBMM’deki fezleke dosya sayısı, 20 Mayıs günü son anda dahi artış göstermişti. Anayasa değişikliği teklifini Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu ilk gündeme getirdiğinde; fezleke dosyası sayısı 500 idi. Ancak 20 Mayıs’ta TBMM’deki fezleke dosyası sayısı 682’ye ulaşmıştı.
Siyasi partilere göre dosya sayıları ise; AKP 46, CHP 195, HDP 417, MHP 20 ve bağımsızlar 5 olarak sıralanmıştı.
Milletvekilleri itibariyle tabloya bakıldığında ise, CHP’li 51, HDP’li 51 vekil, AKP’li 27, MHP’li 9 vekil hakkında dosya bulunuyordu. Eski CHP’li Aylin Nazlıaka hakkında da dosya var.
TBMM’deki dosyalar itibariyle toplam 139 milletvekili için yargılama yolu açılıyor.
Ayrıca 20 Mayıs’ta Adalet Bakanlığı Basın Müşaviri Bilal Çetin tarafından Twitter’da yapılan açıklamaya göre; bakanlıkta 105 dosya daha bulunuyordu.
Dolayısıyla da 20 Mayıs günü itibariyle bakanlıktaki fezleke dosyaları da anayasa değişikliği kapsamına gireceği için TBMM’dekilerle birlikte toplam dosya sayısı 787 oluyor.
Toplam dosya sayısı 787 mi, 800 mü?
Anayasal hükümde, “TBMM’de kabul edildiği tarihte” denilmesine karşın bugün “Kaç fezleke dosyası var?” konusunda tartışmalı bir açıklama geldi.
Adalet Bakanlığı Basın Müşaviri Bilal Çetin, son paylaştığı Twitter mesajında ise, bakanlıkta 118 dosya bulunduğunu açıkladı. Böylece de anayasa değişikliği kapsamında 800 dosya bulunduğunu savundu. Ancak 20 Mayıs’ta 105 dosya bakanlıkta iken bugün bunun 118 olarak duyurulması tartışma yaratacak görünüyor.
