Uluslararası Kriz Grubu’ndan Sabine Freizer, Türkiye’yle Ermenistan arasındaki yakınlaşma sürecinin büyük yara aldığını ancak bu olumsuz durumdan bile olumlu birtakım sonuçlar çıkabileceğini söyledi.
Uluslar arası Kriz Grubu uzmanı Sabine Freizer, 2009’da Zürih’te imzalanan protokollerin parlamentolarda onay sürecinin hem Türkiye hem de Ermenistan’da durdurulmuş olmasının normalleşme sürecine inmiş ağır bir darbe olduğunu düşünüyor.
İstanbul’dan sorularımızı yanıtlayan Freizer, Türkiye’deki anayasa tartışmaları ve mevcut siyasi sürecin yakın gelecekte protokollerin onaylanması sürecini imkansız kıldığını savunuyor.
Freizer, “Türkiye’de anayasa değişikliği gibi karmaşık ve güç bir konu tartışılırken bir yandan da Ermenistan’la imzalanan protokollerin onaylanması çok zor. Başbakan Erdoğan da zaten Dağlık Karabağ konusunda ilerleme görmeden protokollerin onaylanmayacağını söyledi” diyor.
Freizer, Ermenistan’da da çoğunluk koalisyonundaki 3 partinin Türk tarafında bir ilerleme görünceye kadar protokollerin onaylanması konusunda adım atmayacaklarını söylediğini hatırlatıyor. Uzman bu yüzden yakın vadede protokoller konusunda ilerleme beklemiyor. Ancak Freizer, bu olumsuz tablodan olumlu sonuçlar da çıkabileceği konusunda umutlu.
Freizer, “Şu anda protokolleri bir kenara bırakıp, olası senaryolar üzerine yoğunlaşılması en iyisi; örneğin Ermenistan’la Türkiye arasında diplomatik ilişki kurulmasına öncelik verilebilir. Bence bu kesinlikle gerçekleştirilebilir. İki ülke liderleri son bir buçuk yılda birçok kez bir araya geldi. Bu, gerçek bir diplomatik ilişkiye dönüştürülebilir. Sınırların tanınması da bunun için çok yardımcı olabilir. Bu durum diplomatik ilişkilerin devamı sürecini de tamamlayacaktır” diye konuşuyor.
Sabine Freizer, protokol sürecinin tıkanması konusunda Türkiye’nin Azerbaycan’ın tepkisini yeterince hesaplayamamasının da etkisi olduğuna dikkati çekiyor.
Freizer, “Türkiye başta Azerbaycan’ı bu denkleme katmadan normalleşme sürecine devam edebileceğini düşündü ancak Azerilerden çok sert bir tepki gördü. Türk dış politikası bunu tam olarak hesaplayamamıştı; bu yüzden şimdi geri çekilmek zorunda kaldı” diyor.
Sabine Freizer, Amerikan Kongresi Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’na gelip gelmeyeceği tartışılan Ermeni tasarısınınsa daha bir süre iki ülke ilişkilerinde gerginlik konusu olabileceğini düşünüyor.
Türkiye’de artık konunun daha rahat konuşulabildiğini hatırlatan Freizer, “yine de bu tasarı ve Amerika başkanının her yıl 24 Nisan’da soykırım kelimesini kullanıp kullanmayacağı konusu bir süre daha sıkıntı yaratabilir” diyor.
Haberi sağ üstteki bağlantıdan dinleyebilirsiniz.
