Irak ordusu ve Felluce’deki IŞİD militanları arasındaki yoğun çatışmalar sürerken kentte yaşayanlar bir taraftan silah seslerinin bir yandan da aylardır süren neredeyse açlıktan ölme noktasına gelmelerinin etkisiyle şok geçiriyor. Norveç Mülteci Konseyi’nden (NRC) ekipler kentlilerin kaçmasına yardım ederken, kent içindeki durumun gittikçe ağırlaştığını bildiriyor.
Hükümet güçleri kente 3 ayrı yönden yaklaşıyor. İlk gelen haberlere göre IŞİD militanları güçlü bir direnç gösteriyor. Kent altı aydır kuşatma altında ve halka çok az yardım ulaştırılabildi.
NRC Irak direktörü Nasır Muflahi, Felluce’den gelen haberlerin korkunç olduğunu, kaçmayı başaranların açlıktan ölenlerden bahsettiğini belirtiyor.
Güvenli kaçış zor
Irak hükümetinin, sivillerin kentten çıkabilmesini sağlayacak koridorlar yaratma planları suya düştü. IŞİD’in yollara patlayıcı döşeyerek kaçışı zorlaştırdığı bildiriliyor.
Başbakan Haydar El Abadi, Pazar yaptığı konuşmada “Bu kenti işgal eden alçak yabancıların siyah bayraklarını yırtacağız. Felluce’yi özgürleştirme vakti geldi ve zafer bizim olacak,” diye konuştu.
Irak ordusuna az sayıda Sünni savaşçı ve çok sayıda Şii milisin yanı sıra koalisyon güçleri de havadan destek sağlıyor.
Sivillerin güvenliği tehdit altında
Irak’ın en üst düzey Şii din adamı El Sistani, hükümet ve milis güçlerine kentte kalan sivilleri hedef almamaları çağrısı yaptı.
Aynı çağrıyı Başbakan Ebadi, Savunma Bakanı ve Halk Seferberlik Birlikleri Komisyonu da tekrarladı. BM Irak Özel Temsilcisi Jan Kubis, tüm taraflara sivil halkın yaşamlarını koruma çağrısı yaptı.
Felluce halkının çok acı çektiğini ve kurtuluşları sırasında daha fazla acı çekmemeleri ve mal varlıklarını kaybetmemeleri gerektiğini söyleyen Kubis, “IŞİD’in suçlarının cezasını masum halk çekmemeli,” dedi.
İnsan hakları örgütleri daha önceleri Şii milisleri intikam almak için cinayet işlemekle suçlamıştı.
Iraklı yetkililer erkekleri ailelerinden ayırarak kaçan kişilerin IŞİD üyesi olup-olmadıklarını kontrol ediyor.
Şii siyasetçi ve eski ulusal güvenlik danışmanı Muvaffak El Rubai, bölgeden bu zamanda kaçan kişilerin son derece titiz biçimde bir güvenlik sürecinden geçirilmesi gerektiğini söylüyor. Ancak, o da sistemin ihlallere neden olabileceğini kabul ediyor.
İnsan hakları ihlali ve güvenlik araştırması arasında denge kurmanın zor olduğunu söyleyen uzman buna rağmen “İlk öncelik güvenlik” diyor.
BM, insan hakları kuruluşlarının haftalardır kaçanlara güvenlik, barınak, su, sağlık hizmeti ve gıda sağlamak için hazırlandığını bildirdi.
