PARİS - Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından küresel ekonomilerin beklenenin yüzde 0,2 üzerinde büyüdüğünü açıklanmasının ardından, bir olumlu haber de Fransa’dan geldi. Dördüncü çeyrekteki yavaşlamaya rağmen, Fransız ekonomisi ayakta durmayı başardı.
Beklenenden "küçük de olsa" daha iyi oranda alınan bu rakamlarla ülkede 2022 yılı için büyüme rakamı da yüzde 2,6’ya yükseldi. Ancak aynı zamanda, gıda harcamalarındaki düşüşün tetiklediği hane halkı harcamaları önemli oranda düştü.
Fransız Ulusal İstatistik ve Ekonomik Çalışmalar Enstitüsü'nün (INSEE) bu sabah yayınladığı rakamlara göre, Fransız ekonomisi dördüncü çeyrekteki yavaşlamaya rağmen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) 2022'de yüzde 2,6 arttı.
Ekonomi, 2022 yılının dördüncü çeyreğinde pozitif hanede kalmayı başararak yüzde 0,1 oranında büyüdü. Bu oran bir önceki çeyrek dilimde yüzde 0,2'lik bir artış gösterdi.
Rakamlar, dördüncü çeyrekte GSYİH'nin yüzde 2,5 artması ve "yüzde 0,2 küçülme bekleyen" INSEE'nin tahminlerinden daha yüksek.
Fransa’da ekonomik büyüme 2020'de pandeminin etkisiyle yüzde 7,9 düşerken, COVID’den çıkışın etkisiyle 2021’de yüzde 6,8 oranında gerçekleşti, 2022 de ise yüzde 2,6'ya düştü.
INSEE, bu eğilimi "Sağlık krizinin sonunda bir toparlanmanın ardından, Fransız ekonomisi, enflasyondan kaynaklanan hanehalkı tüketimindeki düşüş nedeniyle yıl sonunda önemli ölçüde daha az dinamizm sergiledi" şeklinde yorumladı.
Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, rakamların açıklanmasının hemen ardından, "Fransız şirketlerinin ve çalışanlarının olağanüstü direnç kapasitesi sergilediğini" dile getirdi. Le Maire, "Bu büyüme rakamları, COVID şokunun ardından ekonomimizin güçlü toparlanmasına ve enerji krizi karşısında direncine tanıklık ediyor" dedi.
Enflasyon yükselmeye devam ediyor
Öte yandan, Aralık ayı enflasyonu yıllık yüzde 6’ya yükselirken, yükselen enflasyon karşısında hane halkı tüketimi INSEE'ye göre yüzde 0,9'luk "keskin bir düşüş" kaydederek, nihai yurt içi talebini baskıladı.
INSEE tarafından yayınlanan ilk tahminlere göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Aralık ayındaki yüzde 5,9'luk artışın ardından Ocak ayında bir yılda yüzde 6 arttı.
Gıda ürünleri tüketiminde 7 aydır art arda düşüş
Hane halkı tüketimi yılın son üç ayında; çift haneli enflasyona maruz kalan gıda ürünleri alımlarındaki gerilemeyle cezalandırılarak, keskin bir düşüş yaşadı. Aralık ayında hane halkı harcamaları, özellikle yüzde 1,7 oranında gerileyen gıda alımlarının da baskısıyla yüzde 1,3 oranında düştü.
Gıda ürünleri alımları art arda yedinci ay da düştü ve 2022'nin dördüncü çeyreğinin tamamı boyunca yüzde 2,8 azaldı. INSEE’ye göre bu düşüş, birkaç aydır dar gelirli hane halkını zorlayan gıda ürünlerindeki çift haneli enflasyonla açıklanıyor.
Tersine, dış ticaret, ithalatın ihracattan daha keskin bir şekilde düşmesiyle, GSYİH büyümesine olumlu katkı yaptı. İlerlemeye devam etmelerine rağmen, yatırımlar da ivme kaybetti.
Enerji fiyatlarındaki artış
INSEE'ye göre, ülkede enerji fiyatları da aylardır keskin bir şekilde artıyor. Aralık ayında Fransız hane halklarının enerji tüketimi de yüzde 0,7 arttı. İstatistikçiler, bu yeni artışın, elektrik tüketiminin düşüş trendinde kalmasıyla birlikte, esas olarak gaz tüketiminden kaynaklandığını vurguluyor.
Hükümetin enerji krizi sonrası halka tasarruf çağrısı yapması ve mevsim normallerinin üzerinde ılık geçen sonbaharın da etkisiyle, 2022'nin dördüncü çeyreğinin tamamı boyunca, enerji tüketimi, aynı döneme oranla yüzde 5,5 düştü.
İkinci grev dalgası
Öte yandan, artan fiyatlar ve alım gücünün düşmesinin yanı sıra, hükümetin getirdiği emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkaran yasa tasarısını da protesto eden çalışanlar, bugün ikinci kez genel grev kararıyla sokağa çıkıyor.
Fransa genelinde 200’ü aşkın noktadan yürüyüşe geçecek olan çalışanlar, "hükümetten adil olmayan ve hiçbir fayda getirmeyen bu yasayı" geri çekmesini istiyor.
Ülkede örgütlü 8 büyük sendikal konfederasyonun oybirliğiyle kararlaştırılan genel greve demir yolları, rafineri çalışanları, kamu çalışanları, otomotiv, sağlık, eğitim ve hizmet sektörü çalışanları, öğrenciler, öğretmenler, polisler, diplomatlar, muhalefet partileri ve yerel yönetimler destek veriyor.
Fransa’da 19 Ocak’ta yapılan ilk protesto gösterilerinde polise göre 1 milyon 120 bin, sendikalara göre 2 milyon kişi yürüdü. Yalnızca başkent Paris’te 400 bin çalışan yasayı protesto etti. Sendikalar, yeniden milyonlarca Fransız’ın sokağa çıkarak yasayı protesto etmesini beklediklerini dile getiriyor.
İçişleri Bakanlığı, gösterilerin güvenliğini sağlamak için 11 bin polisi görevlendirdi. Sabah saatlerinden itibaren, özellikle tüm toplu taşım araçlarında büyük tıkanıklık oldu. Okullarda dersler aksadı, kamu idari işlemleri yavaşladı. Bazı belediyeler, çalışanlarının protestolara katılabilmesi için belediye binalarını kapattı.
Macron: "Geri adım yok"
Anketler, Fransızlar'ın yasaya destek vermediğini ortaya koyuyor. İkinci büyük grev dalgasından hemen önce yapılan anketler hala çalışanların yüzde 68’inin yasaya karşı olduğunu ortaya koyuyor.
Ancak Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, gösteriler öncesinde "emeklilik yaşını 64’e çıkarmanın sistemi korumak için bir zorunluluk olduğunu ve bundan geri adım atmayacaklarını" açıkladı.
Sendikalar ise, yasa geri çekilmezse grev dalgasının büyüyeceği karşılığını verdi.
