Fransa'da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un sağ kolu ve yakın çalışma arkadaşı Paris Belediye Başkanı adayı Benjamin Grivaux'nun seks skandalı nedeniyle adaylıktan çekilmesinin ardından, gözler Grivaux'ya ait videoyu kendi sitesinden yayınlayan Rus muhalif sanatçı Piotr Pavlensky'deydi.
Özel hayatı gözler önüne serilen Griveaux, istifasının ardından Paris savcılığına suç duyurusunda bulundu. Savcılık, suç duyurusunun ardından videonun kaynağının tespit edilmesi ve yayınlayanların cezalandırılması için soruşturma açtı. Pavlenky ise başka bir gerekçe ile, yıl başında yaşanan bir şiddet olayı dolayısıyla gözaltına alındı.
İlk şoku atlatan Fransızlar’ın akıllarında şimdi, Piotr Pavlensky'nin kim olduğu ve neden böyle bir girişimde bulunduğu sorusu var.
Rusya'da Putin'e sert muhalefet yapan eylemleri ile tanınan ve ardından Fransa'ya sığınan 35 yaşındaki Pavlensky, "Grivaux'nun iki yüzlü politikasını gözler önüne sermek amacıyla bu videoyu yayınladığını ve elinde başka videolar da olduğunu" dile getirdi. Pavlensky, Liberation gazetesine yaptığı açıklamada, "videoyu Grivaux'nun ilişkiye girdiği genç bir kadının kendisine verdiğini" söyledi.
Rusya'da sık sık mevcut yönetime karşı eylemler yapan Piotr Pavlensky, Rus eski istihbarat birimi KGB'nin Moskova'daki binasının kapılarını ateşe veren eylemi ile ilk kez adını duyurdu.
Pavlensky, 2012 yılında, bir katedrale saldırdıkları için hapis cezası alan Pusy Riots grubuna destek vermek ve ifade özgürlüğünü savunmak için dudaklarını dikti. Eylemlerini "politik sanat" olarak tanımlayan Pavlensky, 2013 yılında St. Petersburg Meclisi önünde çıplak vücudu ile demir teller içinde yuvarlanarak, iktidarın baskıcı yasalarını protesto etti.
Rus gizli servisi KGB'nin eski merkezi Lubyanka Binası'na zarar vermek suçundan 2016 Haziran ayında ceza alarak 7 ay tutuklu kaldı. Sanatçı, 2016'da "yaratıcı eylemleri" dolayısıyla Vaclav Havel ödülüne layık görülmüş, ancak polisleri öldüren altı gence 42 bin Euro mali destekte bulunmak isteyince, jüri ödülü geri çekmişti.
Fransa'ya sığındı
Rus muhalif sanatçı, eski kız arkadaşı Oksana Chaliguina ve iki çocuğu ile 2017 yılında Fransa'ya gitti. Sığınma talebinde bulunan çiftin talebi Mayıs 2017'de kabul edildi.
Ancak eylemlerine Fransa'da da devam eden Rus performans sanatçısı Ekim 2017'de, bu sefer de Paris'te Merkez Bankası binasının kapılarını ateşe verdi. Bu eyleminden dolayı Ocak 2019'da ceza alan Pavlensky, 11 ay Paris yakınlarındaki Fleury Merogis cezaevinde yattı. Fransa'da bir yılı aşkın süren Sarı Yelekliler hareketine de destek veren Rus aktivist, Macron yönetimini ve finans dünyasının aşırı liberal politikalarını protesto ediyor.
"İntikam pornosu" ve "Kompromat" teknikleri
Pavlensky'nin avukatı Juan Branco, müvekkilinin kendisine "elinde başka videolar da olduğunu ve yalnızca "halkla popüler bir oyun oynayan, halka yalan söyleyen iki yüzlü isimler hakkındaki videoları yayınlayacağını" söylediğini açıkladı. Branco, Pavlensky'nin Putin'e karşı kullandığı "politik sanat" adını verdiği protesto metodunu, yine baskıcı olduğunu düşündüğü Macron'a karşı kullanmaya devam edeceğini de açıkladı.
Adaylıktan çekilen Griveaux'nun avukatı Richard Malka, Pavlensky ve videoyu yayınlayan diğer internet kullanıcıları aleyhinde "özel hayatın gizliliği" ilkesini ihlal ettikleri için suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı.
Amerika'da "intikam pornosu", Rusya'da "kompromat" olarak adlandırılan ve siyasetçileri cinsel içerikli görüntülerle düşürmeyi hedefleyen yöntemi uygulamaya koyan Pavlenski, Fransa yasalarına göre iki yıl hapis ve 60 bin Euro para cezası ile karşı karşıya.
Siyasetçilerden Griveaux'ya destek
Olanlar karşısında tam bir şok yaşayan Fransız siyasi parti yöneticileri Griveaux'ya destek verdi. Özel yaşamın gerekçesi ne olursa olsun siyasi hesaplar için kullanılmaması gerektiğini belirten muhalefet partileri, bunun engellenmesi için sosyal medya başta olmak üzere yeni ve sert düzenlemeler yapılmasını istedi. Radikal sol lider Jean Luc Melenchon ve aşırı sağ lider Marine Le Pen, tabanından bu konuyu "hiçbir şekilde kullanmamalarını" istedi.
Macron'dan "Rus müdahalesi" vurgusu
Skandal sonucu Cumhurbaşkanı Macron, en yakın çalışma arkadaşını yitirirken, iktidar partisi Cumhuriyet'e Yürüyüş de 15-22 Mart tarihlerinde yapılacak belediye seçimlerinde başkent Paris'te tüm şansını kaybetti. Hafta sonu boyunca kriz toplantısı yapan LREM, Grivaux'nun yerine yeni bir isim belirlemek için çalıştı.
Skandal hakkında sessizliğini koruyan Macron ise, Münih'te katıldığı Güvenlik Konferansı sırasında skandala değinmeden Rusya'nın başka ülkelerde seçimlere müdahale ettiği iddialarını gündeme getirdi. Macron, "Rusya, diğer ülkelerdeki seçimlere müdahale ve sosyal medyayı manipüle ederek, demokrasileri tehdit ediyor. Bunu ya gizli servisleri aracılığıyla, ya özel sektör ya da aracı kuruluşlar yoluyla yapmaya devam ediyor. Bu saldırılara karşı çok az önlem alma şansımız var. Teknolojimizi ve servisler arasındaki işbirliğini daha da geliştirmeliyiz" dedi. Macron, AB'nin bu ve diğer konularda Rusya ile diyaloğunu geliştirmesi gerektiğini söyledi.
