Eylemcilere Göz Yaşartıcı Gazla Müdahale

İSTANBUL —  Geçen yıl Türkiye tarihine ‘Gezi’ dönemi’ olarak anılacak protestolar zincirini tetikleyen eyleme ev sahipliği yapan İstanbul-Taksim’deki Gezi Parkı çevresinde oluşturulan polis ablukası kırılmazken, İstiklal Caddesi başta olmak üzere pek çok semt göz yaşartıcı gaz etkisi altında bir gün geçirdi.

Türkiye’de günlerdir Gezi’nin yıldönümü 31 Mayıs arifesinde ‘Bu daha başlangıç mücadeleye devam’ sloganıyla anma amaçlı eylem çağrıları yapılmıştı. Ancak İstanbul-Taksim veya Ankara-Kızılay gibi meydanlarda günün ilk ışığıyla birlikte binlerce polis, vatandaşlardan önce sokakları tuttu. Gün sonunda İstanbul ve Ankara başta olmak üzere yine insanlar yaralanırken, yürüyüş ve toplanma izni vermemek adına binlerce polis de vatandaşlar çatışmak zorunda kaldı.

İstanbul’da öğleden sonradan itibaren İstiklal Caddesi’nden Taksim'e çıkmaya ya da Gezi Parkı’na farklı noktalardan yürümeye çalışan tüm gruplara polis müdahale etti. Akşam Gazi Mahallesi'nden Taksim'e yürümek isteyen gruba yine müdahale edildi. Akşam 20.30 civarında Kadıköy, Beşiktaş, Okmeydanı, Osmanbey'de de müdahale başladı. CHP İzmir Milletvekili Erdal Aksünger gibi çok sayıda muhalefet partilerine mensup milletvekilleri de gün boyunca İstanbul’daydı. Aksünger, Amerika’nın Sesi’ne saat 21.00’de yaptığı açıklamada, İstiklal Caddesi’nin Galata tarafındaki bitimindeki polis barikatından kendi kızı ile yanındaki arkadaşını kurtardığını söyledi. Beraberindeki CHP yöneticileriyle birlikte Amerika’nın Sesi objektifine gülümseyen Aksünger, Taksim’e doğru ilerleyerek diğer vekillere katıldı. Polis müdahalesi gittikçe sertleştiği için en sonunda Taksim Dayanışması üyeleri de saat 22.00 gibi eylemin sona erdirdiğini açıkladı.

Peki İstanbul’da akşam saatlerinde neler yaşandı:

İstiklal Caddesi’nde binlerce polis vardı

Amerika’nın Sesi muhabiri Hilmi Hacaloğlu’nun izlenimleri şöyle:

“İstiklal Caddesi’ne çıkmak yalnız yurttaşlar ve turistler için değil, gazeteciler için dahi kolay değil. Caddeye paralel yürüyüp dik kesen sokaklardan çıkmayı denediğimiz halde birçoğunda başarılı olamıyoruz. Sonunda Hamam sokaktaki daha toleranslı bir polis grubundan izni alıyor ve caddeye çıkıyoruz. Cadde bomboş daha doğrusu polisleri saymazsak bomboş. Çünkü her sokak başında kimi çömelmiş oturan, kimi elindeki tahta copu sallayan, kimi telefonla konuşan onlarca sivil polis memuru var. Çiçek Pasajı’nın önünde ve caddeyi karşılıklı dik kesen sokak önlerinde ise çok sayıda çevik kuvvet polisi bulunuyor.”

Gazeteci Akgül: ‘Polis şiddetine maruz kaldım’

Gün boyu Taksim, Cihangir, Nişantaşı ve çevre semtlerde yaşanan polis şiddetinden kendini kurtarma şansını yakalamayan gazeteciler de grup grup haber kovaladı. Onlardan biri Bianet editörü Elif Akgül. Robinson Kitabevi’nin önünde rastlaştığımız Akgül, Beyoğlu Belediyesi’nin yakınlarında polis şiddetine maruz kaldıklarını anlatıyor. Bianet editörü, “Önce ellerindeki kalkanlarla sıkıştırdılar, sonra vurdular. O an Ustream kayıttaydım. Ne kadarını çekebildim bilmiyorum çünkü tam o arada şarjım bitti” dedi.
Slogan atana plastik kelepçeli gözaltı

Gün boyu çok sayıda gözaltı oldu. Küçük Parmakkapı sokağında elleri kelepçeli olarak gözaltına alınanlar hemen önümüzde elleri kelepçelenerek duvar kenarına oturtuldular. CHP İstanbul milletvekili ve TBMM İnsan Hakları Komisyonu üyesi Mahmut Tanal’ın gelmesiyle plastik kelepçeler, bir esnaftan alınan makasla kesildi. Tanal, polisin kendisine bu kişilerin gözaltına alınmalarının gerekçesi olarak “hükümet aleyhine slogan atmak’ olduğunu aktardığını söyledi. Daha sonra sokağa yanaşan bir beyaz minibüse gözaltına bindirildi.

ÇHD’ye göre, gözaltı sayısı 145

Sosyal medyada gözaltılarla ilgili çok sayıda farklı bilgi olunca İstanbul Barosu Yönetim Kurulu üyesi Hasan Kılıç’a son bilgileri sorduk. Kılıç, Amerikanın Sesi’ne yaptığı açıklamada, gözaltı sayısını önce 70 olarak bildirdi sonra 103 olarak düzeltti. Ancak ilerleyen saatlerde bir açıklama yapan Çağdaş Hukukçular Derneği kendilerine ulaşan gözaltı sayısının 145 olduğunu duyurdu.
Esnaf da perişan

İstiklal Caddesi’nde özellikle akşam 7’den sonra çok sayıda dükkan erken kepenk kapattı. Akşam 9 civarı hala kapıları açık esnaftan biri İstiklal Caddesi’nde son dönemde popüler olan bir dönerciydi. Cumartesi günleri 150 kilo döner sattığı halde bugün ancak 20 kilo civarında satış yaptığını söyleyen ismini açıklamak istemeyen dönerci, “Polis bu kadar sert davranmasa biz de rahat ederiz ama yapmıyorlar. Geçen seneden beri hep aynı. Turistler caddeye çıkmaya korkuyor” dedi. Sultanahmet Köftecisi’nde çalışanlar da onaylar şekilde kafalarını sallıyor ama soru sorunca “Yorum yok” demeyi tercih etti.

Cihangir ve Galata’da protesto eylemleri

Bir grup gösterici önce Galata Kulesi ardından da Bankalar Caddesi’nde barikat kurarak direniş gösteriyor. Ancak polis iki barikatı da dağıtıyor. Özellikle eli coplu sivil polisler bu grupları Perşembe Pazarı yönüne kadar kovalıyor. Cihangir’de ise akşamüstü başlayan olaylar, gece geç saatlere kadar sürdü. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde bazı protestocuların emniyet görevlileri tarafından darp edildiği görüldü.
Kadıköy vapuru yolcularını Haydarpaşa’da indirdi

22:00’de Karaköy’den kalkan Kadıköy vapuru, Kadıköy iskelesi yerine yolcularını artık kullanılmayan Haydarpaşa iskelesinde indirdi. Vapurda anons edilen gerekçe, Kadıköy’deki olaylar oldu. Vapurdan inerken birkaç yüz kişi hep birlikte Gezi lehine sloganlar atarak iskeleye çıktı. Grup, bugün Haydarpaşa Garı’ndaki gibi sessizce işgal yapılmaması için nöbet tutan çevik kuvvet polisin önünden geçerken de polis ve hükümet aleyhine slogan atmayı sürdürdü ve kitle halinde Kadıköy’e yürüdü.

Ankara’da 46 gözaltı

Başkent Ankara’da geçen yıl olduğu gibi polis de eylemciler de kararlı davranınca zaman zaman İstanbul’dan daha da sert çatışma görüntüleri yaşandı. Geçen yıl Gezi protestolarında Ethem Sarısülük’ün polis kurşunuyla vurulmasıyla ilk can kaybını yaşayan şehir olan Ankara, bugün Sarısülük’ün vurulduğu Kızılay Meydanı’nın ‘yasaklı meydan’ oluşu nedeniyle gün boyunca hareketliydi. Geçen yılki gibi buluşma adreslerinden birisi olan Çankaya-Kuğulu Park’tan Kızılay’a yürüyüş yapılmak istendi. Ancak hem Kuğulu’dan hem de Kızılay’a açılan tüm sokaklarda çatışmalar vardı. Sadece sabah saatlerinde Sarısülük’ün Kızılay’da Güvenpark’ın önündeki alana karanfiller bırakılmasına izin verildi. Sonrasında polis, vatandaşları Kızılay’dan tazyikli su ve göz yaşartıcı gazla ile uzaklaştırdı.

Kuğulu Park’ta akşam saat 20.00 sıralarında toplanan yüzlerce kişi burada “Gezi Forumu” düzenledi. Forumda CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç ile gazeteci Bekir Coşkun da konuşma yaptı. Daha sonra yeniden Kuğulu’dan sloganlarda Kızılay’ın yakınındaki Olgunlar Sokak’ta kadar yürüyüş başladı. Olgunlar’da barikat kuran polis, yürüyüşe izin vermeyince grup olaysız dağıldı.

Ankara Barosu Başkanı Sema Aksoy da, akşam saatlerinde polise avukat olduklarını belirten meslektaşları ile iki çocuk serbest bırakıldıktan sonra başkentteki gözaltı sayısını 46 olarak duyurdu.
İzmir’de 60 gözaltı

İzmir’de Basmane Meydanı'na yürümek isteyen ve polisin uyarılarına rağmen dağılmayan gruplara müdahale edildi ve gün sonunda 60 kişi gözaltına alındı.

Basmane Meydanı’na doğru 'Her yer Taksim her yer direniş', ‘Katil devlet hesap verecek’ sloganları atarak yürüyen grup, ellerinde hem Gezi’de yaşamını yitirenler hem de Soma maden faciasında ölen madencileri unutmadıklarını belirten pankartlar, dövizler taşıdı. Gündoğdu Meydanı'na gelen gruptakiler, hayatını kaybedenler adına saygı duruşunda bulundu. Basmane’de önlem alan polis, göstericilere TOMA araçlarıyla tazyikli su sıktı, gaz fişeği ile müdahale etti.
Adana’da CHP’li vekil tartaklandı

Adana’da ise 27 kişi gözaltına alındı. Atatürk Parkı’nda eylemde, gözaltındakiler için Emniyet ile diyalog kurmaya çalışan Adana CHP Milletvekili Turgay Develi, Adana Baro Başkanı Mengücek Gazi Çıtırık ve çok sayıda kişiyi polis kalkanla itekleyerek dağıtmaya çalıştı. CHP Milletvekili Develi’nin boğazına sarılan polis, avukatlara da kalkanlarla vurdu.
Eskişehir’de 5 bin kişi yürüdü

Eskişehir'de Gezi yıldönümü nedeniyle yaklaşık 5 bin kişi gösteri yaptı. Eskişehir’de geçen yıl Gezi eyleminden dönüşünde bir ara sokakta öldürülen Ali Korkmaz’ın anısına düzenlenen anma ve yürüyüş, diğer illere kıyasla sakin geçti. ‘Ali Korkmaz ölümsüzdür’ diye sloganları atan eylemciler, yürüyüş sonunda bir form düzenledikten sonra dağıldı.