Toplumsal açıdan parçalanmış bir ülke görüntüsü veren Irak’ta son olarak meclis üyeleri ülkenin ne şekilde yönetileceğini tartışırken yumruk yumruğa kavgaya tutuştu. Kavga sonunda hedefe oturan ilk isim, mecliste açık sözlülüğüyle öne çıkan Sünni meclis başkanı Selim el Caburi oldu.
Bazı diğer siyasetçiler de Başbakan Haydar el Abadi’nin, hatta Cumhurbaşkanı Muhammed Fuat Masum’un istifasını istiyor.
Üç siyasetçi görevini sürdürse de, eski ulusal güvenlik danışmanı ve siyasetçi Muvaffak el Rubayi, Amerika’nın Sesi’ne, bu üç ismin görevini sürdürmesinin zor olduğunu söyledi.
Ya seçim olacağını ya da parlamentodan yeni bir meclis başkanı, başbakan ve cumhurbaşkanı çıkacağını söyleyen Rubayi, şu anda seçim yapmanın pratik gözükmediğini de ekledi.
Ülkede aylardır el Abadi’nin istifasını isteyen halkın sokaklarda yaptığı gösteriler sonunda meclise yansıdı. Iraklılar, el Abadi’nin yolsuzlukla mücadele için gerekli reformları yapmasını talep ediyor.
Londra’da bulunan Stratejik Çalışmalar Enstitüsü’nden Toby Dodge, bugünlerin Irak siyasetinde 2003 yılından bu yana yaşanan en önemli dönem olduğunu düşünüyor.
Dodge, halkın ilk kez siyasetçilere “Bize ihanet ettiniz, hayal kırıklığına uğrattınız” dediğini belirtiyor.
Bazı siyasetçiler, siyasi karmaşanın artmaması için öneriler sunuyor.
Eski başbakan İyad Allavi, Şii din adamı Mukteda el Sadr ve meclis üyelerine çağrıda bulunda ve ülkeyi krizden çıkaracak bir siyasi yol haritası çizmelerini istedi.
Allavi, Başbakan Abadi’nin anlamlı reformlar sunmadan sürekli olarak boşa kürek çektiğini söyledi.
Amerika’nın Sesi’yle görüşen Allavi, ülkedeki siyasi çıkmazdan çıkmanın tek yolunun reformları yavaş yavaş rayına oturtmak, IŞİD’i yenmek, siyasi birlik yaratmak ve meclisi tam anlamıyla demokratik hale getirmekten geçtiğini ifade etti.
Meclisin herhangi bir baskı altında kalmadan görev yapması gerektiğini belirten deneyimli siyasetçi, Temsilciler Konseyi olarak adlandırılan parlamentonun daha güçlü hale getirilmesi gerektiğini söyledi. Alavi, “Parlamento güçlendikten sonra görevi gereğince yasaları çıkarır ve böylece tüm siyasi taraflar tatmin olur” diye konuştu.
Dodge ise bu önerilere kuşkuyla yaklaşıyor. Sadr yandaşı protestocuların istediği değişikliler göz önünde bulundurulduğunda bu kesimi tatmin etmek kolay olmayabilir.
Uzman, Sadr yandaşlarının 2003 sonrası oluşan elite savaş açtığını ve bu siyasetçilerin durumu düzeltmesinin tek yolunun siyasi pozisyonlarından, iktidarlarından ve varlıklarından vazgeçmek olduğunu belirtti.
Dodge, Yeşil Bölge’deki üst düzey siyasetçilerin yol haritası gibi içi boş terimlerden bahsetmesinin anlamlı reformlar getirmeyeceğini belirtti.
Dodge, kavganın temelinde yolsuzluk batağına düşen devletin temizlenmesinden fazlasının yattığına dikkati çekti. Uzman, süren mücadelenin, IŞİD sonrasında Bağdat’ta hangi Şii grubunun sisteme hakim olacağı ile ilgili olduğunu belirtti.
Ancak Washington’daki Kongre Araştırma Hizmetleri Irak uzmanı Kenneth Katzman, krizin asıl sorumlusunun son derece dramatik biçimde düşen petrol fiyatları olduğunu söylüyor. Düşen fiyatlar, Bağdat’ın elindeki kaynakları tüketti.
Katzman, ortalama Iraklı’nın zorluk çektiğini, buna karşılık siyasi sınıfın son derece önemli imtiyazlara, iyi maaşlara ve vazgeçmek istemedikleri güvenlik önlemlerine sahip olduklarını belirtiyor.
Uzman, Amerika’nın Sesi’yle görüşmesinde, ülke siyasetinin bu durumun bir devamı olduğunu söyledi. Süren gösterilerin, Abadi hükümetinin zayıflığını gözler önüne serdiğini söyleyen Katzman, Şii siyasetçilerin Abadi’nin zayıflığını kullanarak ceplerini doldurmayı sürdürdüğüne dikkati çekti.
Katzman, mevcut durumun istikrara büyük bir darbe vurabileceğini söylüyor. Abadi, IŞİD’le savaşan bazı birlikleri Bağdat’a çekerek hükümetinin gücünü arttırmaya çalıştı.
Katzman, mecliste seçim talebi olabileceğine, herhangi bir Şii komutanın ya da Sadr’ın darbe yapabileceğine dikkati çekiyor. Bir diğer olasılık da Sünniler’in hükümetten tamamen çekilmesi.
Ancak Bağdat’ta liderler birkaç kez daha uçurum kenarından döndü. Bağdat üzerinde önemli etkiye sahip olan İran’ın da istikrarı tamamen ortadan kaldıracak herhangi bir adıma sıcak bakması beklenmiyor.
