LONDON —
IŞİD militanları Bağdat’a yaklaşırken, Irak hükümeti başkenti korumaya odaklanmış durumda. IŞİD’in bu hızlı ilerleyişi Irak ve müttefiklerini şaşırtmış bulunuyor.
London Schools of Economics’de görevli uzman Ranj Alaaldin, IŞİD’in gücünü Sünniler arasındaki güçlü hükümet karşıtlığından aldığını söylüyor.
“Musul, Anbar ve Ninaveh gibi illerden destek alabileceklerini biliyorlar çünkü bu bölgeler kendilerini Bağdat’taki Şii ağırlıklı merkezi hükümetten kopmuş hissediyor.”
Çoğunluğu Şii binlerce sivil, Bağdat’taki ordu merkezlerine gelerek militanlara karşı savaşmak için gönüllü yazılıyor.
Irak’ın en büyük Şii dini lideri Ayetullah Ali el-Sistani, geçen Cuma silahlanma çağrısında bulundu. Çağrıyı halka sözcüsü duyurdu.
“Eli silah tutan ve teröristlere karşı savaşabilecek olan herkesi ülkenizi, halkınızı, kutsal yerleri savunmak için bu kutsal göreve, orduya katılmaya çağırıyoruz.”
Londra’daki Birleşik Kraliyet Enstitüsü’nden Profesör Jonathan Eyal, Irak’taki Sünni – Şii mezhep bölünmesinin iç savaşa dönüşebileceği görüşünde.
“Eğer bu durum Sünniler’e karşı bir Şii karşı saldırısı olarak algılanırsa, IŞİD daha da güçlenebilir. Ve bu gelişme Irak’ın bölüneceği beklentisinin gerçekleşmesiyle sonuçlanabilir. ”
Ranj Alaaldin, mezhep çatışmalarının yaşandığı kanlı yıllara dönülmesinin, IŞİD gibi aşırı gruplara katılımı arttıracağı görüşünde.
“Musul’u ele geçirdikleri şekilde Bağdat’ı ele geçirebileceklerini sanmıyorum. Onun yerine iç savaş çıkararak, 2006 ve 2007 yıllarındaki krizi tekrar yaşatabilirler. Şu andaki tek fark Amerikalılar’ın burada olmaması.”
Amerika ve koalisyon kuvvetleri 2011 yılı sonunda Irak’tan çekildi. Washington, IŞİD’in ilerlemesine karşı askeri müdahale seçeneğini gündemde tutuyor. Ancak London Kings College’de görevli araştırmacı Şiraz Mahir’e göre Batı’nın Irak’taki çatışmalara karışma olasılığı çok düşük.
“Bunun nedeni sadece Batı’da müdahale için siyasi irade ya da kamuoyu desteği olmaması değil. Karşımızda Irak ve Suriye gibi çökmüş iki devlet, içinde tümüyle kontroldan çıkmış bölgeler var. Şu anda bu yerleri Cihatçılar kontrol ediyor. Bu güç dengesini kim değiştirebilir?”
Uzmanlar, IŞİD saldırısının, Irak’ta var olan mezhep ayrılıklarını bir kez daha gözler önüne serdiği görüşünde. Bu nedenle de Irak’ın yakın geleceğinden büyük kaygı duyuluyor.
London Schools of Economics’de görevli uzman Ranj Alaaldin, IŞİD’in gücünü Sünniler arasındaki güçlü hükümet karşıtlığından aldığını söylüyor.
“Musul, Anbar ve Ninaveh gibi illerden destek alabileceklerini biliyorlar çünkü bu bölgeler kendilerini Bağdat’taki Şii ağırlıklı merkezi hükümetten kopmuş hissediyor.”
Çoğunluğu Şii binlerce sivil, Bağdat’taki ordu merkezlerine gelerek militanlara karşı savaşmak için gönüllü yazılıyor.
Irak’ın en büyük Şii dini lideri Ayetullah Ali el-Sistani, geçen Cuma silahlanma çağrısında bulundu. Çağrıyı halka sözcüsü duyurdu.
“Eli silah tutan ve teröristlere karşı savaşabilecek olan herkesi ülkenizi, halkınızı, kutsal yerleri savunmak için bu kutsal göreve, orduya katılmaya çağırıyoruz.”
Londra’daki Birleşik Kraliyet Enstitüsü’nden Profesör Jonathan Eyal, Irak’taki Sünni – Şii mezhep bölünmesinin iç savaşa dönüşebileceği görüşünde.
“Eğer bu durum Sünniler’e karşı bir Şii karşı saldırısı olarak algılanırsa, IŞİD daha da güçlenebilir. Ve bu gelişme Irak’ın bölüneceği beklentisinin gerçekleşmesiyle sonuçlanabilir. ”
Ranj Alaaldin, mezhep çatışmalarının yaşandığı kanlı yıllara dönülmesinin, IŞİD gibi aşırı gruplara katılımı arttıracağı görüşünde.
“Musul’u ele geçirdikleri şekilde Bağdat’ı ele geçirebileceklerini sanmıyorum. Onun yerine iç savaş çıkararak, 2006 ve 2007 yıllarındaki krizi tekrar yaşatabilirler. Şu andaki tek fark Amerikalılar’ın burada olmaması.”
Amerika ve koalisyon kuvvetleri 2011 yılı sonunda Irak’tan çekildi. Washington, IŞİD’in ilerlemesine karşı askeri müdahale seçeneğini gündemde tutuyor. Ancak London Kings College’de görevli araştırmacı Şiraz Mahir’e göre Batı’nın Irak’taki çatışmalara karışma olasılığı çok düşük.
“Bunun nedeni sadece Batı’da müdahale için siyasi irade ya da kamuoyu desteği olmaması değil. Karşımızda Irak ve Suriye gibi çökmüş iki devlet, içinde tümüyle kontroldan çıkmış bölgeler var. Şu anda bu yerleri Cihatçılar kontrol ediyor. Bu güç dengesini kim değiştirebilir?”
Uzmanlar, IŞİD saldırısının, Irak’ta var olan mezhep ayrılıklarını bir kez daha gözler önüne serdiği görüşünde. Bu nedenle de Irak’ın yakın geleceğinden büyük kaygı duyuluyor.
