İranlı rap sanatçısı Tumac Salihi'nin idam cezasına çarptırılması ulusal ve uluslararası alanda büyük bir protesto dalgasıyla karşılandı.
VOA’ya konuşan Amerikalı Kongre üyeleri de İran halkının özgürlük talebiyle zaman zaman düzenledikleri protestolara destek vererek Tahran yönetiminin insan haklarının sürekli ve ağır bir şekilde ihlal edilmesinden sorumlu tutulması ve bu yöndeki baskıların yoğunlaştırılması gerektiğini vurguladı.
Yerel basının geçtiğimiz Çarşamba günü bildirdiğine göre, İran'da bir mahkeme, Mahsa Amini'nin ölümüyle başlayan ülke çapındaki protestolara destek verdiği gerekçesiyle bir buçuk yılı aşkın bir süredir hapiste tutulan popüler rapçiyi idam cezasına çarptırdı.
33 yaşındaki sanatçı Salihi, 22 yaşındaki Amini'nin gözaltında ölümüyle tetiklenen gösteri dalgasını desteklemesinin ardından Ekim 2022'de tutuklanmıştı.
Çok sayıda sanatçı ve tanınmış kişi sosyal medya platformlarında, aralarında Salihi'nin resimlerinin ya da şarkılarının da bulunduğu mesajlar paylaşarak sanatçının özgür bırakılmasını talep etti. Birçok aktivist ve meslek örgütü de aynı şekilde idam kararını kınadı.
Salehi'nin ölüm cezasına çarptırıldığına dair haberlerin ardından, Birleşmiş Milletler Hakikat Komisyonu, BM İran’da İnsan Hakları Özel Raportörü ve diğer kuruluşlar da dahil çok sayıda uluslararası kurum bireysel olarak kararı kınadı ve hapisteki sanatçının derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmasını talep etti.
Hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat partilerden ABD'li Kongre üyeleri de İran'ın halkını desteklemekle ilgilenmediğini ve bu hükümeti İran halkının temsilcisi olarak tanımadıklarını ifade ederek eleştirilerini dile getirdi.
Demokrat Temsilciler Meclisi Üyesi Seth Moulton VOA Farsça'ya verdiği röportajda, “Tüm dünyada herkesin sahip olması gereken temel insan hakları için (İran’da) mücadele eden protestocuların yanındayız” dedi.
Moulton açıklamasının devamında şunları söyledi: “İran rejimi şeytani bir rejimdir. Kendi halkını desteklemekle ilgilenmeyen bir rejim. İran rejimi o kadar zayıf ki, kendilerini eleştiren insanları öldürmek zorunda olduklarını düşünüyorlar.”
Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Corey Mills de, “Bu rejim kendi halkına karşı defalarca korkunç ve barbarca davranışlarda bulundu. Bu rejim İran halkını, onların özgürlük ve demokratik bir devlette yaşama arzularını temsil etmiyor” şeklinde konuştu.
VOA Farsça’ya konuşan Temsilciler Meclisi üyeleri, Tahran hükümetinin kendi halkını öldürmesini “İslam Cumhuriyeti'nin bir özelliği ve yolu” olarak nitelendirdi ve “azami baskı” uygulanması gerektiğini vurguladı.
Temsilciler Meclisi'nden Demokrat üye Adam Smith de, “İran hükümetinin halkına yaptıklarının yıkıcı olduğunu düşünüyorum. İran özellikle kadınlara karşı totaliter bir boyun eğdirme ideolojisi yayıyor. Dolayısıyla İran'a, Hamas, Husiler, Hizbullah gibi tüm müttefiklerine ve ortaklarına karşı durmamız gerekiyor.”
Cumhuriyetçi milletvekili Joe Wilson da endişelerini şu açıklamayla dile getirdi: “Tahran rejimi İran halkına baskı uygulayan bir diktatörlüktür ve biz buna her gün şahit oluyoruz. Bu rejim kendi halkına karşı defalarca korkunç ve barbarca davranışlarda bulundu.”
Salihi 2023 yılında altı yıl üç ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Ancak şarkıcının avukatı Amir Raisian, 18 Kasım'da kefaletle serbest bırakıldığını, çünkü Yüksek Mahkeme'nin altı yıl hapis cezasının “ilk cezasında kusurlar” bulduğunu söyledi.
Rapçi o dönemde, iki haftadan kısa bir süre sonra yeniden tutuklandı.
Raisian, Devrim Mahkemesi'nin Salihi'ye “fitneye yardım, toplanma ve gizli anlaşma, sisteme karşı propaganda ve ayaklanma çağrısı” suçlamalarını eklediğini söyledi.
Salihi’nin avukatlarından Mustafa Nili de, İran'da geçen yıl görülen davada Salihi'nin “yeryüzünde yolsuzluk” suçlamasından beraat ettiğini ve ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in Şubat ayında çıkardığı af kapsamına girmesi gerektiğini açıkladı.
Ancak İran yargısı, ünlü rapçinin idam kararını geçen hafta onayladı. İran devlet medyasında yer alan haberlerde, Salihi’nin ceza indirimi hakkı olduğu kaydedildi.
Forum