Şii milisler tarafından desteklenen Irak güçleri, Felluce’yi 2014’ten bu yana kontrolü altında tutan IŞİD’den geri almak için düzenledikleri operasyonda şiddetli direnişle karşı karşıya.
İnsani yardım kuruluşları, çatışmaların çok sayıda sivilin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmasından korkuyor. Bunun nedeni IŞİD’in sivil halkı canlı kalkan olarak kullanması ve ailelerin çatışmalardan kaçmalarını engellemesi.
Hafta başında Felluce’de operasyonlar düzenleneceğini açıklayan Irak Başbakanı Haydar El Ebadi, kent semalarında Irak bayrağının dalgalanacağı sözü vermişti.
Siyasi partiler arasındaki derin anlaşmazlıkları çözme ve Iraklı dini lider Muktada El Sadr’ı etkisiz hale getirme konusunda başarısız olan Ebadi hükümeti, Felluce’de zafer elde etmeye kararlı.
Hükümet karşıtı sokak gösterileri düzenlenmesine ön ayak olan Muktada El Sadr, geçen hafta Bağdat’taki Yeşil Bölge’de meydana gelen ve dört kişinin ölümüne neden olan patlama gibi şiddet eylemlerini de körüklüyor.
Düşünce kuruluşu Chatham House’un Ortadoğu ve Kuzey Afrika Programı Direktörü Lina Hatip, “Siyasi uzlaşıya erişilemediği için hükümetin IŞİD’e karşı askeri zafer elde etmesi, geleceği garanti altına almak anlamına geliyor” şeklinde konuşuyor.
Başbakan Ebadi, İran’ın büyük nüfuz sahibi olduğu karmaşık Irak siyasetinde gelecekte ittifak kuracağı tarafları da değerlendiriyor.
Düşünce kuruluşu Hudson Enstitüsü’nden Ortadoğu uzmanı Michael Pregent, Başbakan Ebadi’nin Felluce operasyonundan zaferle çıkmasının tek yolunun Şii milislerin de operasyona katılmasına izin vermesi olduğunu vurguluyor. Pregent’a göre Ebadi, “geçici müttefik” Amerika ile “kalıcı müttefik” İran’ı mı memnun etme arasında seçim yapmaya çalışıyor.
Uzmanlara göre Felluce’de zafer kazanmak ise kolay olmayacak. Sünni kalesi olarak bilinen Felluce iki yıldır IŞİD kontrolü altında. Örgütün Felluce’de tüm hatlarıyla etkili olduğu gözleniyor.
Irak ordusu ise Amerika önderliğindeki koalisyonun havadan, Şii milislerinse karadan desteğine muhtaç durumda. Ancak yıllar süren mezhepsel ayrımcılıktan sonra bu yaklaşımın Felluce’de geri tepebileceği söyleniyor.
Uzman Lina Katip, IŞİD mağlup edilse bile Sünnilerin örgütü kucaklamaya devam edeceği görüşünde. Uzmana göre Felluce’de askeri açıdan acilen operasyon yapılması gerekli görünse de siyasi açıdan böyle bir girişim için henüz erken. Bu durum, Ebadi hükümetinin geçerliliğini tescil etmek yerine hükümeti geçersiz kılabilir.
Öte yandan Felluce’de şiddetli çatışmalar devam ediyor. İnsani yardım kuruluşu Save the Children’a göre askeri kontrol noktaları ve yol kenarlarına yerleştirilen ev yapımı patlayıcılar nedeniyle birçok sivil, Felluce’den kaçmaya korkuyor. 2015 Aralık’ından bu yana kente insani yardım eriştirilemiyor.
Save the Children’dan kısa süre önce yapılan açıklamaya göre son günlerde Felluce’den 700 kişi kaçmayı başardı. Bunların 400’ü, çocuk. Ancak binlerce sivil Felluce’de mahsur kalmış durumda.
Save the Children kurumunun Irak Direktörü Maurizio Crivellaro, kente gıda ve teçhizat sokmanın mümkün olmadığını, sivillerin kenti terketmesine izin verilmediğini, aylardır kuşatma altında olan Felluce’de durumun her saat kötüye gittiğini belirtiyor.
