Konu IŞİD olduğunda Amerikalı yetkililer sıklıkla “Kalıcı Mağlubiyet” sözünü kullanıyor. Savunma Bakanı Ash Carter, Kentucky eyaletindeki Fort Campbell’da yaptığı konuşmada IŞİD’in yenilgiye uğratılması gerektiğini söylerken yine bu tamlamayı kullandı.
Savunma Bakanı Ash Carter, konuşmayı yaptığı gün içinde “Kalıcı Mağlubiyet” sözünü 9 kez daha kullandı. İki gün sonra Florida’nın Tampa kentindeki merkez kuvvetler komutanlığında konuşan Carter “IŞİD’e kalıcı bir mağlubiyet yaşatmak için geliştirilen genel strateji”den bahsetti.
Bu hedef, IŞİD’i varoluşşal bir tehdit olarak gören Obama Yönetimi için öncelik haline geldi. Ancak, bu kalıcı mağlubiyetin nasıl sağlanacağı ve ne kadar zaman alacağı konusunda farklı görüşler bulunuyor.
Yerel Güçleri Eğitmek
Savunma Bakanlığı İstihbarat Eski Müsteşarı Michael Vickers, Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu’na verdiği ifadede, cihatçıların hareket ettikleri devlet kontrolü olmayan bölgeler yok olmadan ve ideolojileri itibarını yitirmeden yenilgiye uğratılamayacaklarını ifade etti.
Bunu başarmanın yolunun düzenli ordu ve düzensiz güçlerin kapasitelerini arttırmak için uzun vadeli yatırımdan geçtiğini söyleyen Vickers, Amerika’nın bölgeye ilgi ve yatırımının aralıksız sürmesinin de önemine dikkat çekti.
Bu tür çalışmalar şimdiden yürürlükte. Amerika ve diğer koalisyon üyeleri Irak’ta 17 binden fazla Iraklı ve Kürt askerini eğitti. Yetkililer 2 bin 800 askerin eğitiminin sürdüğünü bildiriyor.
Amerika, eğit-donat programının iptalinden sonra Suriye’de de belli güçlere danışma hizmeti ve yardım sağlıyor.
Ancak Amerika’nın Suriye eski büyükelçisi Robert Ford, siyasetçilere, bu çalışmaların yeterli olmayabileceğini söyledi. Buna rağmen Suriye’de yerel güçler Amerika ve koalisyonun hava desteği sayesinde IŞİD’e karşı ilerleme sağladı.
Elektrik ve Su Kesilmemeli
Ford, Suriye’de yerel yöneticilerin elektrik sisteminin çalışması, hastanelerin hizmet vermesi, surun akması için çalıştığını ve bu konuda yardıma gereksinimleri olduğunu söyledi.
IŞİD’in bu hizmetleri sağladığını belirten yetkili, örgüt buraları terk ettiğinde bu konuda aksama olmaması gerektiğinin de altını çizdi.
Ülkeyi tanıyan yetkililer, verilecek yardımların sürekli olması gerektiğini, bunun IŞİD mağlup olduktan sonra da böyle olacağını belirtiyor.
CIA direktörü eski yardımcısı Mike Morrell, Amerika’nın bölgedeki rolünün 10, 15, 20 yıllık bir yükümlülük anlamına gelebileceğini söylüyor ve Kore’de istikrarı sağlamak için de çok uzun süre Güney Kore’de kalındığını hatırlatıyor.
Amerikalı yetkililer ayrıca Washington’un Irak’a 600 milyon dolardan fazla insani yardım yaptığını hatırlatıyor ve IŞİD’le çatışmalarda büyük ölçüde yıkılan Ramadi gibi kentlerin inşası için 50 milyon dolarlık bir istikrar fonu oluşturduğuna dikkat çekiyor.
Amerika aynı zamanda bugüne kadar Suriye’ye 5 milyar dolardan fazla insani yardım sağladı.
Savaş Sonrası
Ancak bazı eski devlet yetkilileri, Amerika’nın Irak’ta askeri varlığı olmadığı sürece ülkenin bir sonraki IŞİD benzeri örgütün eline geçebileceği uyarısında bulunuyor.
CIA Eski Direktörü James Woolsey, Amerika’nın Sesi’yle yaptığı söyleşide önemli olanın ülkeden tamamen ayrılmamak olduğunu belirtti.
Amerika’nın İkinci Dünya Savaşı sonunda ne Almanya’yı ne de Japonya’yı tamamen terk ettiğini hatırlatan Woolsey, bunun Güney Kore için de geçerli olduğunu belirtti. Amerika’nın başarılı olduğu ülkelerde müttefiklerle beraber çalıştığını söyleyen Woolsey, Amerika’nın bu ülkelerde demokrasi ve refaha katkı yaptığını söyledi.
Ancak Irak gibi ülkelerde altyapıya para harcasa da Amerika’nın bu ülkelerde devlet inşa etme çabalarına katkıda bulunması ya da Sünni-Şii çatışmasına çare olması için gerekli iradenin bulunup bulunmadığı konusunda kuşkular var.
Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan Sarah Chayes’a göre asıl soru, bu konuda gerekli toplum kesitlerine nasıl ulaşılacağı ve insanların yaşayabileceği bir Irak’ın oluşumu konusunda tarafların ortak çalışmasını sağlamanın mümkün olup olmayacağı.
Eski Genelkurmay Başkanı Amiral Mike Mullen’ın danışmanlığı görevini yapmış olan Chaves, Irak’ta Saddam’ın, Afganistan’da Taleban’ın devrilmesinden sonra Amerika’nın bu tür girişimlere yatırım yapıyormuş gibi gözükmesine rağmen, mezhepsel çatışmalar ve yolsuzluk konularını büyük ölçüde bu ülkelerde oluşan yeni hükümetlere bıraktığına dikkati çekiyor.
Oluşan yeni hükümetlerin bu ülkelerde oluşabilecek yeni ve farklı rejimlere destek olabilecek kurumsal altyapıyı yerle bir ettiğini söyleyen uzman, bu ülkelerin halen dışardan kendilerine yol gösterilmesine gereksinim duyduğunu söylüyor.
“Kalıcı Mağlubiyet”
Irak’a gitmeye hazırlanan Amerikalı askerlere hitaben konuşan Savunma Bakanı Ash Carter, savaştan sonra ne olacağı ile ilgili çok detay vermedi.
Carter, askeri girişimlerin kalıcı etkilerinin olması için bölgede sürdürülebilir siyasi istikrara gereksinim olduğunu ifade etti.
Doğal Kararlılık Operasyonu’nun sözcüsü Albay Steve Warren, 13 Ocak’ta Twitter’da yapılan halka açık toplantıda bu konudaki zorlukları dile getirdi.
Kalıcı bir mağlubiyetin Irak’ta siyasi birliktelik ve Suriye’de iç savaşın sonunun gelmesini gerektirdiğini söyleyen sözcü, bu gelişmelerin ancak içerden yaşanacak siyasi süreçlerin ürünü olabileceğini de ifade etti.
