Terör uzmanları IŞİD’in Suriye’deki varlığından uzun süredir haberdar olsa da örgütün Irak’taki hızlı kazanımları herkes gibi onları da şaşırttı. IŞİD, akıllı bir siyaset izleyerek ve kendine ortaklar bularak geniş bir coğrafyayı kontrolu altına aldı.
Irak’ta IŞİD militanlarına karşı yapılan Amerikan hava saldırıları, örgütü bazı yerlerden çekilmeye zorladı. Ancak birçok güvenlik uzmanına göre, hava saldırıları yetersiz kaldı. Amerika’nın Sesi, İstihbarat Şirketi Stratfor’dan Kamran Bohari ile görüştü: “Hava saldırıları örgütün işlerini aksatabilir, ancak bunların başarısı da elinizdeki istihbaratın kalitesine bağlı.”
Brookings Enstitüsü güvenlik uzmanı Michael O’Hanlon, iyi istihbarat elde etmenin kolay olmadığını söylüyor: “Bunu sağlamanın tek yolu, yerde halkla konuşan askerleriniz olması. Onlardan bilgi aldıktan sonra da bu kaynakları aşırılık yanlısı grupların intikam saldırılarından korumanız gerekiyor.”
Bohari ve O’Hanlon kara birliklerinin Iraklı olması gerektiğini söylüyor. Ancak Irak ordusu dağınık bir halde ve IŞİD saldırıları karşısında bozguna uğramış durumda. Bundan eski başbakan Nuri El Maliki’nin ülkeyi bölen siyaseti sorumlu tutuluyor: “IŞİD dersini iyi çalışmıştı. Sünniler’in hoşnutsuzluklarını Şiiler’in egemenliğindeki hükümete ve Kuzey Irak Kürt Yönetimi’ne karşı kullandı.”
Ülke içinden ve dışından gelen baskılar Maliki’yi görevi bırakmaya zorladı. Şimdi Haydar El İbadi’nin kapsayıcı bir hükümet kurarak hoşnutsuzlukları gidermesi gerekiyor. IŞİD yerel aşiretlerle geçici ittifaklar kurarak toprak kazandı. O’Hanlon militanların bu ittifakları kullanarak güçlerini pekiştirmesinden korkuyor: “IŞİD hakkında sorulması gereken soru, diğer güç sahiplerini suikastle ya da başka yöntemlerle safdışı bırakıp iktidarlarını pekiştirip pekiştiremeyeceği.”
Bohari’ye göre IŞİD’e karşı koymanın bir yolu da propagandalarını etkisiz hale getirmek: “Diğer tarafın, Sünni halkın ve onların bölgesel destekçilerinin yapması gereken söylemi değiştirmek ve halka bunun bir hilafet ya da İslam devleti olmadığını anlatmak.”
Bohari sonuç olarak ılımlı Sünniler’in toprak kazanması ve aşiretleri IŞİD’e destek vermekten vazgeçirmesi gerektiğini belirtiyor.
