İYİ Parti’nin “Adil Türkiye, Saygılı Türkiye, Nitelikli Türkiye, Güçlü Türkiye” başlıklarında açıkladığı seçim beyannamesinde, “sosyal devlet” ilkesi açısından yurttaşlar arasında eşitliği sağlamayı amaçlayan projelere yer verildi. Bunun yanısıra İYİ Parti, kamudaki işleyiş, kadınlar, çocuklar, gençler gibi sosyal gruplar, kalkınma odaklı ekonomi, dış politika ve medya başlıklarında da vaatlerde bulundu.
İYİ Parti’nin 184 maddede özetlediği ancak illere göre özel çevre, tarım, afet gibi başlıklara da sahip 3 bin maddelik seçim beyannamesinde, Millet İttifakı kapsamında parlamenter sisteme geçilmesi ve Cumhurbaşkanı’nın yetkilerine sınırlama getirilmesi vaatleri korundu. Beyannamede, Millet İttifakı’nca 30 Ocak’ta açıklanan “Ortak Politikalar Metni” uyarınca seçim mevzuatında değişiklik yapılması, yüzde 3’lük ülke barajı, siyasi etik kanunu çıkarılması gibi pek çok ortak hedefe yer verildi.
İYİ Parti’nin seçim beyannamesinde, Türkiye’nin mevcut sosyal ve ekonomik koşulları itibariyle yurttaşları arasında eşitliği sağlayamamasına ve adaletsiz tabloya dikkat çekildi. Buna karşı ekonomik destekler ile sağlık ve sosyal hizmetler içerikli projeler sıralandı. Eşit yurttaşlık için seçim beyannamesindeki vaatlerden dikkat çekenler şöyle:
- “Ücretsiz kira sigortası uygulamamız ile işsiz statüsüne geçen asgari ücretli çalışanlarımızın kiralarını ödemelerine destek olacağız. Yeni bir iş bulana kadar en fazla 12 ay boyunca kiralarının sigorta tarafından ödenmesini sağlayacağız.
- İYİ Yaşam Gelir Modeli’ni hayata geçireceğiz. 18-26 yaş arasındakiler okusun okumasın, çalışsın çalışmasın tüm gençlere ve hane halkı kişi başına gelirinin medyan kişi başına gelirin yarısının altında kalan hanelerdeki kadına aylık 'Temel Gelir Desteği' sağlayacağız. Destek tutarında her yıl yıllık tüketici enflasyonu kadar artış yapacağız.
- Rüzgargülü Projesi ile okul öncesi, ilk ve ortaokuldaki çocuklara ve lise öğrencisi gençlere ücretsiz kahvaltı ve öğle yemeği hizmeti sunarak gençlerin sağlıklı ve dengeli beslenmelerini sağlayacağız.
- -Fırsat eşitsizliğini önlemek için 'Nadir Hastalıklar Fonu' adında SGK bünyesinde bir fon kuracak ve bu fonda toplanan kaynak ihtiyaç sahibi ailelere dağıtacağız.”
Bununla SMA gibi hastalıklar nedeniyle yurttaşlarca bağış kampanyaları düzenlenerek bireysel çözüm arayışı yerine kamu eliyle çözüm hedeflendiği ifade edildi.
- “Birinci basamakta, aile hekimliğinde her türlü sağlık hizmetini ücretsiz verdireceğiz. Buradaki hizmetlerden, ilaç ve diğer tedavilerden katkı payı almayacağız.
- Bütün doğumların, her yerde ücretsiz ve uzman sağlık personeli yardımıyla gerçekleşmesini temin edeceğiz.
- Tüm öğrencilerimize uzaktan eğitim ve bilimsel araştırma platformlarında geçerli sınırsız internet erişimi sağlayacağız.
- Fırsat eşitliğini sağlama hedefiyle; dezavantajlı gruplar, öğrenciler ve öğretmenler için dijital hizmet ve donanım vergilerini yeniden düzenleyecek ve bu gruplara gelir düzeylerine göre bedava veya indirimli teknolojik ekipman ve yazılım desteği sağlayacağız.
- Eğitim Destek Kartı ile anaokulundan üniversiteye kadar devlet okullarındaki ihtiyaç sahibi öğrencilerin kırtasiye, çanta, kıyafet ihtiyaçlarını ve internete erişimlerini ücretsiz karşılayacağız.
- Sanatçılar için konaklama, sağlık ve bakım hizmetlerinin verileceği Sanatçı Dayanışma Merkezleri kuracağız.
- Ayrım gözetmeksizin herkesin ücretsiz, güvenilir suya erişim hakkını yasal güvenceye kavuşturacak bir Su Kanunu’nu derhal çıkaracağız. Tüm Türkiye’de musluk suyunu içilebilir hale getireceğiz.”
Bürokrasi artık “sorumlu tutulacak”, Sayıştay yetkilendirilecek
İYİ Parti, kamu çalışanları arasında ücret adaletini sağlamayı vadederken, bürokraside tüm kademelerde görev alanlar için “sorumlu tutulacaksınız” uyarısı da yaptı.
Kamuda yeniden yapılanma amacıyla seçim beyannamesinde, “Kamu görevlilerini tanımlanan yetki alanlarında hesap verebilirlik ilkesi uyarınca yaptıkları işlerden sorumlu tutacağız. Bu doğrultuda kamu personellerinin dokunulmazlıklarını kaldıracağız. İktidara gelir gelmez kamuda israfa son verecek kapsamlı bir program uygulayacağız. Tüm kamu harcamalarını gereklilik ve verimlilik açısından kapsamlı bir gözden geçirmeye tabi tutacak, önceliğini yitirmiş harcama programlarını tasfiye edeceğiz. Sayıştay’ı Anayasa’da bir yüksek mahkeme olarak düzenleyeceğiz. Hesap verebilir ve şeffaf bir yönetim anlayışıyla Sayıştay denetiminin kapsamını yerel ve merkezi tüm kamu kurum ve kuruluşlarını içerecek şekilde genişleteceğiz” denildi.
Medya sektöründe “özgürlük” hedefiyle yeni yasal yapı
Basın ve ifade özgürlüğü açısından medya sektörünü tümüyle yeniden yapılandırmayı vadettiği gözlemlenen İYİ Parti, son olarak AKP-MHP’nin dezenformasyon gerekçesiyle hayata geçirdiği düzenlemeyi (Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun) kaldıracağını açıkladı ve vaatler olarak şunları sıraladı:
- “Yeni bir “Medya, İletişim ve Halkla İlişkiler Yasası” hazırlayarak siyasi otoritenin müdahalesinden uzak bir kurumsal yapı tesis edeceğiz.
- Medyada tekelleşmeye, sermaye yapısı ve kaynağının gizlenmesine, yasaya aykırılığa izin vermeyeceğiz.”
Bu maddeyle, Demirören Holding’in Ziraat Bankası’ndan geri ödeme süreci soru işaretleri yaratan kredi kaynağıyla Türkiye’deki bazı medya kuruluşlarını satın alması örneğindeki gibi gelişmeler kastedildi. - “Gazetecilerin sendika kurma ve toplu sözleşme yapma haklarını güvence altına alacağız.
- Wikipedia, YouTube, Ekşi Sözlük gibi kolektif içerik üreten mecralara erişim. kısıtlamalarının önüne geçecek ve toplumun bilgiye erişiminin kısıtlanmamasını sağlayacağız.
- Kadın gazetecilere yönelik mesleki ayrımcılığın karşısında duracağız. İşe alımlarda, ücretlerde cinsiyet eşitliğinin gözetilmesini ve kadınların yönetim mekanizmalarında olmaları gerektiği gibi yer almalarını destekleyeceğiz.
- RTÜK’ün siyasi bir baskı aracı olarak kullanılmasına son vereceğiz. RTÜK’ün siyasi müdahalelere karşı bağımsızlığının sağlanması için gerekli düzenlemeleri yapacağız.”
İstanbul depremine özel proje: Hayat İstanbul
Türkiye’nin 6 Şubat ve sonrasındaki artçılarıyla sarsıldığı deprem gerçeği de dikkate alınarak, İYİ Parti’nin seçim beyannamesinde olası iktidar durumunda yapılacaklar da şöyle sıralandı:
- “Tarımsal araziler heba edilmeden yatay şehirleşme planlamasına özen gösterecek; tarihi ve doğal dokuyu koruyacak, estetik ve şahsiyetli şehirler inşa edeceğiz.
- Kaçak yapılaşma ve gecekondulaşmanın kesinlikle önlenmesi için yasal değişiklikler yapacak ve bu uygulamalara ağır yaptırımlar getireceğiz.
- Tüm yapıları süratle gözden geçirerek -deprem ve sel açısından en riskli bölgelerden başlamak üzere- bir kentsel dönüşüm programını derhal uygulamaya koyacağız.
- Deprem riski taşıyan yapılarda -okul, hastane, sosyal hizmet binaları başta olmak üzere- depreme karşı güçlendirme çalışmalarını hızlandıracağız.
- İstanbul depremine karşı risk azaltmayı hedefleyen Hayat İstanbul Projesi’ni başlatacağız.
- Öncelikli olarak deprem bölgelerinden başlayarak tarımsal barınakların ve konutların entegrasyonunu sağlayan yeni bir kırsal yerleşim projesini uygulamaya koyacağız.
- Ülke genelinde dört bölgede deprem dayanımı daha yüksek olan alanlarda oluşturacağımız ‘loop’ hatları ile sınırlı miktarda da olsa gaz depolama kapasitesi oluşturacak ve aynı zamanda acil durumlarda bu hatlardaki gazın ihtiyaç bölgelerine yönlendirilmesini sağlayacağız.”
Kalkınma odaklı ekonomik hedefler ve projeler de sıralandı
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı, Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale’nin sahnede tanıttığı “kişiye özel seçim beyannamesi” uygulaması kapsamında erişime açık seçim beyannamesinde detaylı ekonomi vaatlerine yer verildi.
Merkez Bankası’nın bağımsızlaştırılması gibi hedefler yine Millet İttifakı’nın hedefleriyle ortak iken; tarım, teknoloji alanlarında İYİ Parti’nin kendi özgün projeleri olduğu görüldü. Bunlardan bazıları seçim beyannamesinde şöyle özetlendi:
- “Dijital Teknoloji Üretim Çiftlikleri kurarak yurtdışında halihazırda çalışan akademisyen ve tasarımcıların ülkeye dönüşünü sağlayacağız.
- Toplam 40 km2 alan üzerine, üniversite-kamu-özel sektör ve üretim alanları ile sosyal ve kültürel alanları da barındıran Yapay Zeka ve Otonom Sistemler Şehri kuracağız. Yerleşkede Yapay Zeka sektöründeki yüksek nitelikli insan kaynağına uygun bir çalışma ve barınma ortamı sağlayacak, bu alandaki girişimlere pilot uygulama alanı sağlayacak, Yapay Zeka alanındaki tüm çalışmaların birbiri ile sinerji kurmasını sağlayacağız.
- Blok zinciri mimarisinde uluslararası ticaret platformu INTERSECT’i kuracağız. İthalat/ ihracat işlemlerinde bürokratik süreçleri azaltacak, işlem hızlarını arttıracak, aracı hizmet maliyetlerini düşürecek, şeffaf ve güvenilir bir dış ticaret altyapısı kuracağız.
- Altı ay içinde faaliyete alınabilecek blok zinciri sistemi ile imardan iskana tüm süreçleri tek bir kayıt mekanizmasında birleştireceğiz. İnşaat sürecine ilişkin tüm verileri blok zincirine işleyerek NFT tapular üreteceğiz.
- Türkiye Endüstriyel Tasarım Enstitüsünü kuracak, Türk Tasarım Danışma Konseyi’ni etkinleştireceğiz.
- Devlet destekli tarım sigortaları kapsamına tarımsal kaza ve risk sigortasını ilave edeceğiz. Bazı stratejik ürünlerde gelir sigortası çalışmalarını başlatacağız. Hızlı, güçlü ve tek merkezli yeni bir tarımsal sigorta kurumu kuracak ve bu kurumu 2090 sayılı Tabii Afetler Yasası ile uyumlandıracağız.”
