PKOS olarak bilinen polikistik over sendromu, adet görememe veya vücutta aşırı kıllanma gibi belirtilerle biliniyor. Yeni bir araştırma sonucuysa, her 10 kadından birini etkileyen bu hastalığın başka bir potansiyel etkisini daha ortaya çıkardı; hayatın ileri yıllarında bilişsel işlev bozukluğu.
Amerikan Nöroloji Akademisi’nin dergisi Neurology’de yayınlanan yeni bir çalışma, bu sendroma sahip kişilerin bir dizi bilişsel testte, ortalamadan daha düşük performans gösterdiğini ortaya koydu.
Çalışma, 1985 ve 1986 yıllarında seçiken 18-30 yaş arası 907 kişi üzerinde 30 yıl boyunca yapılan incelemeleri içeriyor. Bu gruptan 66 kadın PKOS kriterlerini karşılıyordu.
Bu sendromu teşholan ve olmayan kadınlar yaş, vücut kitle endeksi, gelir durumu, sigara ve içki içme düzeyleri açısından benzerdi. Neurology’de yayınlanan makaleye göre, 30 yıl sonunda tüm katılımcılar bilişsel kontrol, sözel öğrenme ile hafıza ve dil ile dikkat fonksiyonları ölçülerek test edildi.
Araştırmada, kalp ve damar hastalıkları için risk faktörlerinin gelişimini ve etkenlerini anlamaya odaklı uzun vadeli bir çalışma olan CARDIA’nın (Genç Yetişkinlerde Koroner Arter Risk Gelişimi) kadın çalışmasının verileri incelendi. Araştırmayı yürüten uzmanlar çalışmada, polikistik over sendromlu kişileri yüksek androjen seviyelerine tüylenmelerine ve seyrek regl dönemlerine göre tanımlıyor.
Araştırmada incelenen polikistik over sendromu olan 66 kadının test sonuçları, bu rahatsızlığı olmayanlara kıyasla ortalama yüzde 11 daha düşük çıktı. Bu, şu ana kadar PKOS’un etkileri olarak belirlenen olası sağlık sorunlarına bir yenisini eklemiş oldu.
Diğer taraftan, çalışmayı yürüten uzmanlar, bu araştırmanın sonuçlarının henüz alarm verici düzeyde olmadığının, çalışmadaki bazı kısıtlamalar nedeniyle bulguların dikkatle yorumlanması gerektiğinin altını çiziyor.
“İlişkili ama neden olamayabilir”
Buna bağlı olarak, uzmanlar, çalışmanın PKOS ile bilişsel gerileme arasında bir ilişki olduğunu gösterdiğini ancak bu durumun bilişsel gerilemeye neden olduğunu kanıtlamadığını söylüyor.
Ayrıca çalışma kapsamında PKOS tanısını doktor görüşü değil, çalışma ekibinin inceleme altına aldığı androjen seviyeleri ve katılımcıların bildirimlerine göre kaydedilen semptomlar oluşturdu.
Her ne kadar yüksek androjen seviyeleri, doktorların teşhis sürecinde aradıkları PKOS'un karakteristik özelliklerinden biri olsa da, uzmanlar incelemeye katılan katılımcıların PKOS tanısının doktor görüşüne dayalı olmamasını, çalışmanın sınırlamalarından biri olarak yorumluyor.
Çalışmayı yürüten uzmanlar, "Bulgularımız, PKOS olan kadınların orta yaşta daha düşük bilişsel performansa ve beyinlerinde daha düşük beyaz madde bütünlüğüne sahip olduğunu göstermekte. Bu bulguları doğrulamak ve potansiyel değiştirilebilir faktörler dahil potansiyel işlevsel yolları belirlemek için ek araştırmalara ihtiyaç var" sonucuna vardı.
PKOS nasıl saptanıyor?
PKOS, üreme çağındaki kadınları etkileyen en yaygın hormonal bozukluklardan biri. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, bu durum üreme çağındaki kadınların tahminen yüzde 8 ila 13'ünü etkiliyor ve vakaların yüzde 70'ine tanı konulamıyor.
PKOS, bazı etnik gruplar arasında daha fazlar görülüyor ve bu gruplar özellikle metabolik sorunlarla ilgili daha fazla komplikasyon yaşıyor.
PKOS için tek bir test yok; ancak bir doktor, vücutta aşırı kıllanma olup olmadığını fiziksel muayene ile tespit edebilir, aşırı sayıda folikül olup olmadığını kontrol etmek için yumurtalıkları ultrason ile inceleyebilir.
Kan testleri de kişinin aşırı hormon üretimine sahip olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. PKOS teşhisi konulabilmesi için kişinin bu üç kriterden ikisine sahip olması gerekiyor.
PKOS'un diğer belirtileri arasında adet döngüsünde atlama veya düzensizlik, akne ve obezite yer alıyor.
PKOS yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve rahimde başlayan endometriyal kanser riskinin artmasıyla da ilişkili. Ayrıca, sıklıkla insülin direnciyle de bağlantılı ve bu da kişide kan şekeri seviyelerinin yükselmesine ve Tip 2 diyabet riskinin artmasına neden olabiliyor.
Bu sendrom, yüksek tansiyon, aşırı karın yağı ve anormal kolesterol veya trigliserit seviyeleri gibi çeşitli metabolik sorunlara katkıda bulunabilir. PKOS tanısı olan kadınlarda yüksek tansiyon, yüksek kolesterol seviyeleri ve kalp hastalığı riskinde artış gibi kardiyovasküler sorunların gelişme riski de yüksek.
Tedavisi var mı?
Polikistik over sendromu tedavi edilemeyen kronik bir rahatsızlık, ancak semptomları kontrol altında tutulabilir.
Diyet, egzersiz, doğum kontrol hapı veya antiandrojen içeren ilaçlar bazı semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, PKOS tanısı konan birçok kadın insülin direnci yaşar ve bu da kilo vermeyi daha zor hale getirir.
PKOS'un biyolojik ve psikolojik etkileri, özellikle obezite, beden imajı ve kısırlıkla ilgili olanlar, çoğu kez ruh sağlığı sorunlarına ve sosyal sorunlara da yol açabiliyor.
Forum