Amerika’da dört yılda bir yapılan başkanlık seçimleri en son 2008 yılında düzenlemişti. Bundan sonraki başkanlık seçimi 2012’de. Ancak bu iki dönem arasında da seçim yapılıyor. Başkan seçimlerinin tam ortasındaki bu seçimler “ara seçimler” diye adlandırılıyor. 2 Kasım’daki ara seçimler yaklaşırken Amerika’nın Sesi bu seçimlerin önemini ve Amerikan siyasetinde ne denli etkili olduğunu inceledi.
Başkanlık seçimlerinden iki yıl sonra Amerikalılar bu yıl yine sandık başına gidiyor. Bu seçimlerde başkan seçilmeyecek. Ancak seçim sonuçlarının hem başkanın geleceğini, hem de iktidarın gündemini etkilemesi mümkün.
Kasım ayının ilk Salı günü Amerikalı seçmenler Temsilciler Meclisi’nin 435 üyesinin tamamını, 100 üyeli Senato’nun da 37 üyesini belirleyecek. 37 eyalette de valilik seçimleri yapılacak.
Kongre’nin yeni dengesini belirleyecek bu ara seçimler Başkan’a verilen destek oranını da gösterecek. George Mason Üniversitesi’nden Profesör Robert Dudley’e göre, bu seçimler Başkan için “referandum” niteliği taşıyor:
“Amerikan tarihinde başkanlar ara seçimlerde Kongre’nin iki kanadında da partilerinin çoğunluğunu yitiregelmiştir. Bu durum özellikle başkan seçildikten iki yıl sonraki ara seçimlerde yaşanır. Genelde her başkan hakkındaki hayal kırıklığı, sandığa yansır.”
Ancak eski Başkan George Bush’un seçilmesini izleyen ara seçimlerde bunun tersi olmuş, Bush’un üyesi olduğu Cumhuriyetçi Parti iki kanatta da çoğunluğu ele geçirmişti.
Bush yönetimi bu fırsattan yararlanarak, tartışmalı vergi indirimi paketini Kongre’den geçirmişti. Johns Hopkins Üniversitesi’nden Profesör Benjamin Ginsberg anlatıyor:
“Demokrat Partililer vergi kesintilerine şiddetle karşı çıkmıştı. Ama Kongre’de çoğunluğu elinde tutan eski Başkan Bush için, bu yasayı geçirmek hiç zor olmadı.”
Kongre’deki Cumhuriyetçi çoğunluk, 2003 yılında Başkan Bush’un Irak savaşını başlatmasına da destek verdi.
Başkan’ın partisi ara seçimlerden yenik çıkarsa, Beyaz Saray’ın yasama gündemi alt üst olabilir.
1992 yılında seçilen eski Başkan Bill Clinton’ın en büyük hedeflerinden biri olan sağlık reformu da aynı şekilde ara seçimlerin kurbanı olmuştu. Gazeteci Kyle Trygstad o dönemi anımsatıyor:
“Cumhuriyetçiler 1994 yılında Kongre’yi ele geçirdi. Başkan Clinton’ın sağlık reformunu geçirmesine yardımcı olacak Kongre üyeleri seçimi kaybetti. Clinton’ın üzerinde büyük çaba harcadığı sağlık reformu da bu şekilde heba oldu.”
Cumhuriyetçiler’in Kongre seçimlerini kazanmasıyla yasama gündemi de muhafazakarlaştı. Örneğin devlet yardımı alan vatandaşlar çalışmaya zorlandı, eşcinsel evliliklerle ilgili düzenleme kabul edilmedi.
Başkan Bush’un ikinci döneminin ortasına rastlayan 2006 yılındaki ara seçimlerde Demokratlar Kongre’de çoğunluğu ele geçirdi. Gazeteci Sean Miller da o dönemde yaşananları hatırlatıyor:
“Demokratlar Bush yönetimini gerçek anlamda frenledi. Başkan Bush da zaten Kongre’deki Demokratlar’la işbirliğine yanaşmadı. Bu durumda Bush yönetiminin zorladığı yasalar Kongre’den geçemedi.”
Başkan’ın partisinin Kongre’deki kontrolu kaybetmesinin sonuçlarından biri de Beyaz Saray yönetimine karşı açılan Kongre soruşturmaları oluyor. Seçimi kaybetmek Beyaz Saray için bu açıdan da riskli.
