NATO’nun Kaddafi kuvvetlerine karşı operasyonu altı ay sürdü. Uzmanlar, NATO’nun Kaddafi karşıtlarına bir nevi “hava kuvvetleri” görevi yaptığını söylüyor. NATO’nun hava desteği olmasaydı, isyancıların Libya’nın büyük bir kısmını kontrol etmek bir yana, Kaddafi yanlısı kuvvetlere dayanması neredeyse imkansızdı.
İngiltere’deki Bradford Üniversitesi profesörlerinden Paul Rogers, savaşın bu kadar uzun sürmesinin kendisini şaşırtmadığını söylüyor. Rogers’a göre şaşırtıcı tek şey, her şeyin bir anda sona ermesi. Kaddafi’nin savaşın son birkaç haftasında daha da yalnızlaştığına dikkati çeken Barış Araştırmaları Bölümü uzmanı Rogers, bunun da savaşın sonunu getirdiğini söylüyor.
Uzmanların sordukları bir diğer soru, NATO’nun Libya operasyonu sona erdiğine göre ittifak gelecekte de benzeri operasyonlar düzenleyebilir mi?
Amerika’nın eski Atina Büyükelçisi ve NATO uzmanı Charles Ries’e göre bu sorunun cevabı “evet”. Uzmana göre Amerika’nın Irak’tan askerlerini çektiği, Afganistan’daki askerlerini azalttığı ve hatta NATO ülkelerinin de aynı kararı vermesinin beklendiği bir dönemde, Libya operasyonunun da sona ermesiyle birlikte NATO, diğer sorunlu bölgelere müdahale edebilir.
Ancak Ohio Wesleyan Üniversitesi öğretim üyesi ve bir başka NATO uzmanı Sean Kay aynı fikirde değil. Kay, NATO’nun görevinin kendi dışındaki alanlara müdahale etmesi yerine kendisini daha fazla savunma konumuna getirmesi gerektiğini düşünüyor. Amerika’nın ilk kez komutayı diğer ülkelere bıraktığını hatırlatan Kay, NATO’nun gelecekte de düzenlemek istediği operasyonlarda bu durumun söz konusu olabileceğini söylüyor.
“Avrupa İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Soğuk Savaş’tan sonra artık arka bahçesini temizleyebilmeli” diyen Kay, Amerika’nın küresel sorumlulukları olduğunu ve her soruna müdahale edemeyeceğini belirtiyor.
Sean Kay bununla birlikte NATO’nun Avrupalı üyelerinin halen yaşadığı ekonomik sıkıntılara ve bunun askeri operasyonlara etkisine de dikkati çekiyor. Avrupa’nın borç krizi içinde bulunmasının tüm bölgeye yönelik bir tehdit olduğunu söyleyen Kay, Amerika’nın Avrupalı müttefiklerinden daha fazla savunma harcaması yapmasını istemesinin yersiz olduğu görüşünde.
Uzmanlar önümüzdeki yıllarda Amerika’nın savunma harcamalarında kesinti olmasını bekliyor. Bunun aynı zamanda NATO’nun gelecekteki askeri operasyonlarına etkisi büyük olacak.
