Dünya liderleri NATO zirvesi için Lizbon’da bir araya geldiklerinde birliğin geleceğini, dünyadaki rolünü ve Rusya ile ilişkisini görüşecek. NATO’nun 21’inci yüzyılda kendini yeniden tanımlama çabalarının bir parçası.
Dünyanın en başarılı askeri ittifakı olan NATO, askeri başarısını Afganistan savaşına bağlamış durumda.
NATO Uluslararası Güvenlik Destek Gücü ya da kısa adıyla ISAF, 28 ülkeden yaklaşık 130 bin askere sahip. Askerlerin çoğu Amerikalı. Londra Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nden Jonathan Eyal NATO’nun Amerika’nın liderliğinde ilerleyeceğini söylüyor: "Amerika Başkanı Afganistan’da askeri operasyonların devam etmesi gerektiğine karar verirse NATO üyesi ülkeler askerlerini Afganistan’da tutmaya devam edecektir."
Liderler NATO askerlerinin operasyonlarını da tartışacak. Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai gece düzenlenen operasyonları eleştiriyor ve Afgan halkının NATO’ya desteğini azalttığını savunuyor. Afganistan’da muharebe operasyonlarının 2014 yılında sona erdirilmesi planı da zirvede ele alınacak.
Rusya Cumhurbaşkanı Dimitri Medvedev de zirveye katılacak. NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen Rusya ve NATO’nun Afganistan’da işbirliği yapacağını söyledi: "Rusya da bizim gibi düşünüyor ve birbirimiz hakkında endişelenmeye son vermemiz gerektiğinin farkında. Ortak çalışma zamanı geldi ve bunu yapmak istiyoruz."
Rusya’nın NATO ile ilişkileri 1989 yılında, Berlin duvarının yıkılmasından sonra başladı. Zamanın Sovyet Dışişleri Bakanı Eduard Shevardnadze Brüksel’deki NATO Genel Merkezi’ne tarihi bir ziyaret yaptı. Ancak ilişkiler son zamanlarda NATO’nun genişleme politikası ve füze kalkanı konuları nedeniyle gerildi.
Uluslararası Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nden Oksana Antonenko ilişkilerin yeniden düzeleceğini söylüyor: "Obama yönetimi Rusya ile ilişkileri yeniden düzenleme konusunda kararlı görünüyor. Bazı şeyler değişiyor.İlişkilerin de bu değişiklikleri içermesi gerekli."
NATO da değişiyor. NATO’nun yeni Stratejik Vizyon’u ittifakın 21’inci yüzyıla ayak uydurmasını, siber güvenlik ve füze savunma konularını öncelikli hale getirmeyi hedefliyor.
Londra Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nden Jonathan Eyal, "Ruslar’ı füze savunma sistemini kabul etmeye ikna edemeyeceğiz. Ancak prensipte bir anlaşmaya varılmasında ve sistemin ilk kurulma aşamasına geçilmesinde ortak bir noktada buluşabiliriz." diyor.
NATO Genel Sekreteri Lizbon zirvesinin tarihi bir zirve olacağını ve modern ve yenilenmiş bir NATO göreceğimizi söylüyor. NATO askeri yapılanmadan savunma ağırlıklı bir yapıya geçiş yaparken gözler Afganistan’da olacak. Afganistan’da başarısızlık NATO’ya ve ittifakın geleceğine zarar verebilir.
