21 Temmuz’da yürürlüğe giren olağanüstü hal uygulamasının 3 ay daha uzatılmasını öngören AKP Hükümeti’nin tezkeresi TBMM Genel Kurulu’nda MHP’nin desteğiyle kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu OHAL uygulaması hakkında 19 Ekim’den itibaren 3 aylığına uzatma kararını içeren Başbakanlık tezkeresini görüştü. Bakanlar Kurulu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında 3 Ekim günkü toplantısında OHAL’in uzatılmasını kararlaştırmıştı. O karar TBMM’de AKP’nin yanı sıra MHP’nin de desteğiyle kabul edildi.
Hükümet adına OHAL tezkeresiyle ilgili kürsüye Adalet Bakanı Bekir Bozdağ geldi. Bozdağ, Bakanlar Kurulu’nun 20 Temmuz günkü toplantısında 21 Temmuz’dan itibaren geçerli 3 aylığına OHAL ilan ettiğini belirterek, 3 ay daha uzatma gerekçesini şöyle özetledi:
“Üç ay daha uzatma ihtiyacı ortaya çıkmıştır çünkü karşı karşıya olduğumuz güvenlik tehdidi ve sorununun yapısı, büyüklüğü, çetrefilliği ve ortaya koyduğu çalışma anlayışı nedeniyle bu yapının tasfiyesi devlet için, ulusal güvenliğimiz için tehlike ve tehdit olmaktan tamamen çıkarılması için yeni bir zamana ihtiyaç olduğu tartışmasızdır ve zaman baskısı olmadan atılacak adımların daha sağlıklı, daha doğru atılabilmesi açısından da buna ihtiyaç vardır. Kararların hızlı alınması ve etkin uygulanabilmesi, demokrasimizin, hukuk devleti ilkesinin vatandaşlarımızın hak ve özgürlüklerinin korunmasına yönelik karar ve tedbirlerin etkin şekilde uygulanmasının, devamlılığının sağlanabilmesi bakımından da ihtiyaç bulunmaktadır. Türkiye’de bir daha darbe teşebbüsünde bulunamayacak bir değişimin dönüşümünün yaşanması bakımından ülke genelinde sağlanan huzur ve güven ortamının devamı ve başlatılan çalışmaların tamamlanabilmesi bakımından da buna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle, Milli Güvenlik Kurulu tavsiye kararı almış, Hükümetimiz bu tavsiye kararına uyarak 3 Ekim 2016 tarihli prensip kararıyla OHAL'in üç ay daha uzatılmasına ilişkin tezkereyi TBMM’ye sevk etmiştir. Eğer Meclisimiz onay verirse üç ay daha ülkemizde uygulanması devam edecektir.”
Türkiye’de olağan akışı içerisinde hayata devam edildiğini savunan Bozdağ, “Türkiye'nin Cumhurbaşkanı ordunun Başkomutanıdır ama yasalarımıza göre talimat verme yetkisi maalesef yok. Ordusuz başkomutan olur mu? Böyle bir şey” sözleriyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yapısında yapılan değişiklikleri gerekçelendirdi.
OHAL’in ilk üç ayında çok sayıda reform yapıldığını söyleyen Bozdağ’ın konuşmasına, CHP’li Tanju Özcan ve Aytuğ Atıcı laf atarak tepki gösterdi. CHP’li vekiller, akademisyen ihraçlarını, Eğitim-Sen’li öğretmenler hakkındaki kararları anımsattı. HDP’li Meral Danış Beştaş da, Eğitim-Sen’li 12 bin 285 öğretmenin açığa alındığını ve kapatılan medya kuruluşlarını ifade etti.
CHP “hukuk” anımsatması yaptı
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, 15 Temmuz darbe girişimi sırasında TBMM’deki neler yaşadıklarını hatırlatarak, parlamento kapatılmaması için mücadele etmelerine rağmen OHAL’in 21 Temmuz’da ilan edildiğini dile getirdi. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ile Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın OHAL’in kısa süreli olacağına ilişkin sözlerini kürsüden hatırlatan Gök, Cumhurbaşkanı’nın ise TBMM’nin çalıştırılması yerine KHK’ları çıkarmayı kolay gördüğünü açıklayarak OHAL’i olağan hale getirmek istediğini söyledi. KHK’lar sonucundaki mağduriyetleri yakından incelediklerini kaydeden Gök, CHP adına neden “ret” oyu vereceklerini şöyle açıkladı:
“Devletin organlarını değiştirmeye, kurumları ortadan kaldırarak, başka kurumlar ihdas ederek Türkiye'yi yeniden bir yapılandırmaya kalkarsanız bu, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesine aykırı olur. Olağanüstü halin kolaycılığıyla bir yandan okullarda laik eğitim sisteminden vazgeçiliyor, bu en barışçıl gösteriler yasaklanıyor ve Türkiye'de olağanüstü hal keyfi bir uygulama olarak bugün önümüzde duruyor. Avrupa Birliği normları, kendi yasalarımız, kendi uygulamalarımız ve geçmişten gelen tecrübelerimize bakıldığında olağanüstü hâlin bir an önce sona ermesi, Meclisin çalışır halde olduğu gerçeği göz önünde tutularak olağan, normal düzene gelmemiz en gerçekçi yoldur. Bu nedenle, biz CHP olarak FETÖ'ye karşıyız, darbelere karşıyız ama hukuka saygılıyız, Anayasa'ya saygılıyız ve tüm dünyadaki evrensel normları biliyoruz. Bu açıdan, olağanüstü halin uzatılmasına ret oyu vereceğimizi hepinize saygıyla arz ederim.”
HDP demokrasiyi ön plana çıkardı
HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, 15 Temmuz’daki darbe girişiminde Meclis’in ortak irade sergilediğini hatırlatarak, “Maalesef, gerek Erdoğan gerekse de AKP Hükûmeti bu süreç içerisinde darbeyi boşa çıkarmış olan bir Meclisi boşa çıkarmayı tercih ettiler. Biz, ilk günden itibaren, darbenin panzehrinin demokrasi olduğunu söyledik; toplumsal barış olduğunu, hukuk devleti olduğunu, insan hakları olduğunu, Türkiye'nin bağlı olduğu uluslararası sözleşmelerin gereğini yerine getirerek etkili bir darbe mücadelesi olduğunu söyledik. Ama, maalesef, siz bütün bu uyarılarımıza kulak tıkayarak yapılmaması gereken ne varsa o günden bugüne kadar onu yaptınız. Bütün bu çağrılarımıza olağanüstü hâl ilanıyla cevap verdiniz” dedi.
OHAL tezkeresinde birkaç cümlelik gerekçe olmasına tepki gösteren Baluken, Başbakan Binali Yıldırım’ın üç ay önce ilk tezkere oylamasında en kısa sürede OHAL’in kaldırılacağı sözünü verdiğini ve bunun tutanaklarda olduğunu hatırlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kabine ve Meclis üzerinde tahakküm kurduğunu kaydeden Baluken, kanun hükmünde kararname (KHK) uygulamalarıyla yasamaya darbe yapıldığını belirterek, tek adam rejimi kurulduğunu ifade etti. Gazeteci, yazar, akademisyen tutuklamalarını vurgulayan Baluken, HDP’nin “hayır” oyu ile demokrasi cephesinde dik duruşunu yeniden sergileyeceğini söyledi.
Ayrıca Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki çatışma ortamında yaşanan ölümleri anımsatan Baluken, bu ölümleri Türkiye gündeminden çıkarmak üzere Meclis’te siyasi çalışmalar yapılması çağrısında bulundu.
MHP OHAL’e destek verdi
MHP ise, CHP ve HDP’nin aksine AKP Hükümeti’nin OHAL’i 3 ay daha uzatmasına desteğini açıkladı. MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, destek gerekçesini, “Olağanüstü hâlin gerektirdiği durumlarla Anayasa ve kanunlar içerisinde kalınarak mücadele etmek hukukidir, meşrudur. OHAL, demokrasimizi hukuk dışına çıkarmaz ve demokrasi dışına çıkarmaya da gerekçe olamaz. OHAL Anayasa'nın kurum ve kurallarıyla işlemesine engel değildir. Ülkemizi OHAL uygulamasına götüren sebepler hepinizin malumudur. Bu sebeplerin tahammül ve kontrol edilebilir düzeye gelinceye kadar OHAL'in devam etmesinde fayda vardır. Ancak unutulmamalıdır ki OHAL bir dönemsel süreçtir. Bu özelliği itibarıyla süre, konu, maksat ve yetki bakımından sınırları belirlenmiş bir dönemdir” diye açıkladı.
