Ortadoğu’nun Karmaşık İlişkileri
İki bölgesel oyuncu arasındaki ilişkileri görmek için noktalara tıklayın.
You need javascript enabled in your browser to see the content
ABD:İran
İranlı öğrencilerin 1980 yılında Tahran’daki Amerikan Büyükelçiliği’ni ele geçirerek 52 Amerikalıyı rehin almasının ardından Washington bu ülkeyle diplomatik ilişkilerini kesti. O dönemden bu yana Tahran ve Washington arasındaki ilişkiler arabulucular tarafından yürütülüyor. Amerika nükleer programından vazgeçmeyen İran aleyhinde çıkarılan Birleşmiş Milletler yaptırımlarını hem hazırladı, hem de destek verdi. Bazı uzmanlar, İran’ın yeni cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin göreceli ılımlı söylemlerinin, Amerika ve İran arasında doğrudan nükleer görüşmelerin başlamasına imkan sağlayabileceğini düşünüyor. Ancak Tahran hükümeti Suriye’deki Esat rejimine, Washington ise Esat karşıtı isyancılara destek veriyor.
ABD:İsrail
İsrail Amerika’nın Ortadoğu’daki en yakın müttefiki. İki devlet ekonomik, askeri ve istihbarat açısından yakın ilişkilere sahip. İsrail aynı zamanda Amerika’dan en büyük dış yardımı alan ülke.
ABD:Mısır
Mısır son 30 yıldır Amerika’nın Ortadoğu’daki güçlü müttefiklerinden biri oldu. Amerika Mısır’a, büyük çoğunluğu askeri olmak üzere, yılda 1 milyar dolar yardım yapıyor. Ancak Temmuz ayında seçimle göreve gelen Müslüman Kardeşler hükümetinin darbeyle indirilmesi iki devlet arasındaki ilişkileri soğuttu. Washington Müslüman Kardeşler yanlılarının gösterilerinin kanlı biçimde bastırılmasını kınadı ve Mısır’la her yıl yaptığı ortak askeri tatbikatı iptal etti. Ancak Washington Mısır’daki askeri müdahaleyi resmen ‘darbe’ diye adlandırmıyor. Amerikan yasaları darbeyle göreve gelen yönetimlere yardım yapılmasını yasaklıyor.
ABD:Türkiye
Başkan Barack Obama, bir zamanlar Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı ‘en yakın dostlarından biri’ diye tanımlamıştı. İki NATO müttefiki bölgede ortak dış politika ve ekonomik çıkarlara sahip. İki devlet de Suriye’de Esat rejimine karşı çarpışan isyancılara destek veriyor. Ancak ilişkiler Mısır’daki gelişmeler yüzünden zorlu bir sınavdan geçiyor. Amerikan yönetimi, siyasi İslam kökenli Başbakan Erdoğan’ın, Mısır’da Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin devrilmesiyle sonuçlanan askeri darbeden İsrail’i sorumlu tutan açıklamalarını kınadığını bildirdi.
ABD:Suudi Arabistan
İki yakın müttefik, Washington’un son Mısır politikası ve Ortadoğu’da demokrasi inşa etme çabaları yüzünden bir süredir sıkıntı yaşıyor. Suudi Arabistan, Mısır’da 2011’deki ayaklanmada Beyaz Saray’ın devrik Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’i çabucak gözden çıkarmasını beklemiyordu. Krallık ayrıca, Washington’un Mısır’daki yeni askeri yönetime soğuk tavranmasını “cahilliğe” bağlıyor. İki taraf da Suriye’de ‘rejim değişikliği’ konusunda aynı görüşte.
ABD:Katar
Amerika ve Katar güçlü ekonomik ve askeri ilişkilere sahip. Amerika’nın Merkez Kuvvetleri Komutanlığı bu ülkede üslenmiş durumda. Katar zengin petrol kaynaklarına güvenerek bir süredir Hamas ve Müslüman Kardeşler’e yardım gönderiyor. Bu durumsa Washington’da rahatsızlık yaratıyor.
ABD:Suriye
Beşar Esat rejiminin çekilmesi çağrısı yapan Amerika, kimyasal silah kullanması durumunda Suriye’ye askeri müdahale tehdidinde bulundu. En son Rusya’yla, Suriye’nin kimyasal silahlarını uluslararası denetime devretmesi ve imha etmesi konusunda anlaşan Amerika, askeri seçeneği hala masada tutuyor. Washington’u rahatsız eden iki unsursa Beşar Esat’ın iki buçuk yılı geçen iç savaşta, Arap Baharı olayları yaşanan diğer ülkelerin aksine ayakta kalabilmesi ve Esat rejimine karşı mücadele veren isyancılar arasında radikal İslamcıların hızlı yükselişi oldu.
ABD:Rusya
İlişkileri “resetlemesine” ve yeni bir stratejik silah indirimi anlaşması imzalamasına rağmen, Amerika’nın Rusya’yla ilişkileri ilk kez bu denli iniş yaşadı. İran, Suriye, insan hakları ve son olarak, Moskova’nın Washington’un ulusal güvenlik sırlarını deşifre eden Edward Snowden’a geçici sığınma hakkı vermesi ikili ilişkilerde gerginliğin artmasına yol açtı.
ABD:Hamas
Amerika Hamas’ı terör örgütü olarak görüyor ve Filistin Yönetimi’yle İsrail arasındaki barış görüşmelerine dahil etmiyor. Hamas lideri Halit Meşal, Amerika’nın yeniden başlattığı barış sürecinin başarısızlığa uğrayacağını savunuyor.
ABD:Irak
Amerika’nın Irak’ı işgal ederek Saddam Hüseyin’i devirmesinden on yıl sonra Bağdat ve Washington arasındaki yakın güvenlik ve ekonomik bağlar devam ediyor. Ancak rakip ittifak arayışları, ilişkiyi karmaşık hale getiriyor. Şiiler’in önderliğindeki Irak hükümeti artan bir şekilde Tahran’ın nüfuz alanına giriyor. Bağdat aynı zamanda Suriye’ye dış askeri müdahaleye karşı çıkıyor.
İran:İsrail
İran ‘Siyonist rejim’ diye tanımladığı İsrail devletini tanımayı reddediyor ve İsrail’e karşı Batı Şeria, Gazze ve Lübnan’daki militan örgütler ve devlet dışı unsurlara destek veriyor. İsrail, İran’ın nükleer silah sahibi olmasını önlemek amacıyla bu ülkeye askeri müdahaleye en güçlü destek veren ülke.
İran:Mısır
Mısır ve İran arasındaki diplomatik ilişkiler 30 yıldan bu yana kesikti. Müslüman Kardeşler’in iktidara gelmesiyle ilişkiler yeniden düzelme aşamasına girse de, İran Mısır Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin askerlerce devrilmesini kınadı. Mısır’daki askeri yönetim döneminde İran’la ilişkilerde ilerleme beklenmiyor.
İran:Türkiye
Güçlü ekonomik ilişkilere sahip olsalar da İran ve Türkiye, bölgesel anlaşmazlıklarda birbirlerini sık sık karşı cephede bulan iki ülke. Türkiye’nin Suriye’deki Esat rejimine karşı açık tavrı ve askeri müdahaleye açık desteği, İran’ı rahatsız ediyor. Bununla birlikte iki devlet de Mısır Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin görevden alınmasına karşı.
İran:Suudi Arabistan
Sünnilerin idaresindeki Suudi Arabistan ve Şiilerin idaresindeki İran, siyaset felsefesi, petrol politikaları ve bölgesel nüfuz konularında büyük görüş ayrılıkları yaşıyor. Çok katı şeriat hukuku altında yönetilmesine rağmen Suudi monarşisi, laik Arap diktatörlere destek vermeyi tercih etti ve Hizbullah gibi İran’ı destekleyen Şii unsurlara karşı diplomatik kanalları kullandı.
İran:Katar
Yakın ekonomik ilişkilere sahip olsalar da Katar ve İran, Suriye krizi konusunda görüş ayrılığı yaşıyor. Ancak iki ülke de Mısır’ın İslamcı Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin ordu tarafından görevden alınmasına karşı.
İran:Suriye
İran Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat’ın Ortadoğu’daki en güçlü destekçisi. Tahran Şam’a askeri destekte bulunuyor ve militan unsurlarıyla rejime yardım ediyor. Birçok uzman da Suriye’deki iç savaşın aslında Batı ve İran arasında, tarafların kendi militan unsurlarını çarpıştırdığı bir ‘vekil savaşı’ olduğunu savunuyor.
İran:Rusya
Hem İran, hem de Rusya, Amerika’nın bölgedeki nüfuzundan kaygı duyuyor ve ortak çıkarlar çerçevesinde gittikçe daha da yakınlaşıyor. Moskova, İran’ın Buşehr’deki nükleer santralini inşa etmesine yardım etti. İki ülke de Suriye’de Esat rejimine destek veriyor. Bununla birlikte BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olan Rusya, nükleer programından dolayı İran’a uygulanan yaptırımları onayladı. Ancak Rusya’nın desteklediği BM yaptırımları, Avrupa Birliği ve Amerika’nın İran’a yönelik bireysel yaptırımlarından daha zayıf.
İran:Hamas
İsrail, İran ve Hamas’ın ortak düşmanı. Tahran hükümeti aynı zamanda Hamas’a mali destek sağlıyordu. Ancak taraflar bir süredir Suriye krizi konusunda ayrışıyor. Sünni bir örgüt olan Hamas’ın Suriye’de Beşar Esat’a karşı çarpışan Sünni isyancılara destek vermesi, Tahran’ın Hamas’a yaptığı milyonlarca dolarlık yardımı askıya almasına neden oldu. İran bunun ardından desteğini, Gazze’de üslenen rakip örgüt İslami Cihat’a kaydırdı.
İran:Irak
İran’ın Irak’la 1980 ve 1988 yılları arasında yaşadığı ve yüzbinlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan savaş, geçmişte kalmışa benziyor. Tahran hükümeti Irak üzerindeki nüfuzunu arttırıyor. İki Şii devlet son derece güçlü ticaret, güvenlik ve diplomatik ilişkilere sahip. Irak da İran gibi Suriye’de Esat rejimine destek veriyor. Ancak iki devlet, Mısır Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin görevden alınması konusunda görüş ayrılığı içindei.
İsrail:Mısır
Mısır ve İsrail, Camp David Anlaşması’nı imzaladıkları 1978 yılından bu yana stratejik ilişkilerini sürdürüyor. İsrail, güney sınırının güvenliğini Mısır’a emanet etmiş durumda. Devrik lider Hüsnü Mübarek döneminde Kahire hükümeti, İsrail-Filistin barış sürecine güçlü destek veriyordu. Mübarek’in görevden alınmasından sonra iki ülke arasındaki ilişkilerde soğukluk yaşandı. Ancak Temmuz ayında Mısır’daki askeri darbenin ardından iki devletin yakın ilişkilerini yeniden tesis ettiğine inanılıyor.
İsrail:Türkiye
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidara gelmesinden önce Türkiye ve İsrail güçlü ekonomik ve askeri ilişkilere sahipti. Ancak on yıldır devam eden Erdoğan hükümeti döneminde iki ülke arasındaki gerginlik arttı. İlişkiler, 2010 yılında, İsrail askerlerinin dokuz Türk sivili öldürdüğü Mavi Marmara olayıyla dibe vurdu. 2013 yılında Başkan Obama’nın girişimiyle İsrail’in ölüm olaylarından dolayı özür dilemesinin ardından ilişkilerde kısa süreli bir düzelme yaşandı. Ancak son olarak Başbakan Erdoğan’ın Mısır’daki askeri darbeden İsrail’i suçlaması, ilişkilerin yeniden gerilmesine yol açtı.
İsrail:Suudi Arabistan
İsrail ve Suudi Arabistan arasında resmi diplomatik ilişkiler yaşanmasa ve Riyad hükümeti Sünni İslamcılara destek verse de iki ülkenin çıkarları sık sık örtüşüyor. New York Times gazetesinde 2011 yılında çıkan bir haberde İsrail’in Suudi Arabistan’ı ‘bölgesel istikrarın güvencesi’ olarak gördüğü yazmıştı.
İsrail:Katar
İsrail ve Katar arasında düşük düzeyde devam eden diplomatik ilişkiler, İsrail’in 2008’de Gazze’de Hamas’a karşı operasyon başlatmasının ardından kesildi. Katar, Gazze’deki Hamas yönetimine büyük miktarda mali yardım yapıyor.
İsrail:Suriye
İsrail zaman zaman Suriye’ye ait askeri tesislere hava operasyonları düzenliyor. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat, Batı ülkelerinin isyancılara askeri yardım yapması durumunda İsrail’e saldırma tehdidinde bulunmuştu. İsrail’in en büyük kaygısıysa, Suriye’de Esat rejiminin devrilmesi durumunda ortaya çıkacak güç boşluğundan kimin yararlanmaya çalışacağı.
İsrail:Rusya
İsrail ve Rusya güçlü ekonomik, askeri ve kültürel ilişkilere sahip. Rusya ve diğer eski Sovyet cumhuriyetlerinden göç eden 1 milyonu aşkın Yahudi, İsrail’de yaşıyor. Ancak iki devlet, İran ve Suriye’nin de aralarında bulunduğu güvenlik sorunları konusunda stratejik ve jeopolitik görüş ayrılıkları yaşıyor.
İsrail:Hamas
Gazze Şeridi’nin kontrolü altında tutan Hamas, İsrail ve Filistin topraklarında bir İslami devlet kurmayı amaçlıyor. Örgüt, aralarında intihar eylemleri ve roket saldırılarının da bulunduğu İsrail’i hedef alan militan saldırılarından sorumlu. İsrail, Hamas’ı terör örgütü olarak görüyor. Taraflar arasındaki ateşkes, zaman zaman küçük çaplı gerginliklere rağmen devam ediyor.
Eqypt:Türkiye
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Mısır ordusunun Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’yi görevden almasını en çok eleştiren liderlerden biri. Erdoğan, Müslüman Kardeşler yandaşlarının sokaklardaki gösterilerinin kanlı bir şekilde bastırılmasını da kınadı. Mursi’nin görevden alınmasını ‘darbe’ diye niteleyen Erdoğan, müdahaleye İsrail’in destek verdiğini öne sürdü.
Mısır:Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Mısır’da ordunun tesis ettiği geçici hükümete milyarlarca dolar yardım akıttı ve diğer Arap devletlerini bu yeni hükümete destek vermeye çağırdı. Riyad aynı zamanda eski Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in görevden alınmasına da karşıydı ve Batı’yı o dönem yaşanan rejim değişikliğine verdiği örtülü destekten dolayı sadakatsizlikle suçladı.
Mısır:Katar
Mısır Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi ve Müslüman Kardeşler’in en büyük mali destekçisi Katar, Mursi’nin görevden alınmasını ve destekçilerinin düzenlediği gösterilerin bastırılmasını kınamıştı. Mursi’yi deviren Mısırlılar, merkezi Katar’da bulunan El Cezire televizyonunu, olayları abartılı şekilde yayınlamakla suçladı. Ardından Kahire’deki geçici hükümet, el Cezire’nin Mısır’daki bürolarını kapattı.
Mısır:Suriye
Mısır’da askeri yönetimin destek verdiği geçici hükümet, Suriye’ye dış askeri müdahaleye karşı çıkıyor. Müslüman Kardeşler ise destek veriyor.
Mısır:Rusya
Moskova, Mısır Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin Temmuz 2013’te askeri darbeyle devrilmesinin, Arap Baharı olayları konusundaki kuşkularını haklı çıkardığını savunuyor. Rusya darbe ve sonrasında tarafsız kalmayı tercih etti ve Mısır’la ilişkileri geliştirmek istediğini bildirdi.
Mısır:Hamas
Hamas emerged as an offshoot of the Muslim Brotherhood in the late 1980s and closely cooperated with Mısır's Islamist leader Muhammad Morsi before his ouster from the presidency. With Mısır's military back in power, however, relations have soured -- illegal tunnels between Mısır and Gaza are being closed off and Cairo has called Hamas an obstacle to peace.
Mısır:Irak
1980’li yılların sonunda Müslüman Kardeşler’den türeyen bir örgüt olan Hamas, Temmuz ayında askeri darbeyle devrilinceye kadar Kahire’deki Muhammet Mursi hükümetiyle yakın işbirliğini sürdürdü. Ancak ilişkiler ordunun desteğindeki geçici hükümet döneminde bozuldu. Mısır ordusu, Gazze sınırındaki kaçakçı tünellerini kapattı, Kahire hükümeti de Hamas’ı ‘barışın önündeki engel’ diye tanımladı.
Türkiye:Suudi Arabistan
Türkiye ve Suudi Arabistan, İran’la rekabet ve Suriyeli isyancılara destek gibi konularda ortak stratejik çıkarlara sahip. Ancak taraflar Mısır’daki gelişmeler konusunda tamamen zıt.
Türkiye:Katar
Türkiye ve Katar, Ortadoğu’da yakın işbirliği ve ortak çıkarlara sahip. Suriyeli isyancılara destek veren iki devlet, Mısır’ın İslamcı Cumhurbaşkanı Muhammet Mursi’nin askeri darbe sonucu devrilmesini kınamıştı.
Türkiye:Suriye
Suriye iç savaşının başladığı iki buçuk yıldan bu yana Türk silahlı kuvvetleri, zaman zaman Esat rejimine bağlı güçlerle sınır ötesi çatışmalar yaşıyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Esat rejimine karşı Batılı ülkelerin askeri müdahalede bulunmasına en çok destek veren liderlerden biri.
Türkiye:Rusya
Türkiye ve Rusya özellikle ticaret ve turizm alanında güçlü ekonomik ilişkilere sahip. Ankara’nın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat karşıtı tutumu ve Rusya’nın Esat rejimine desteği, bu ilişkileri şimdilik etkilemişe benzemiyor.
Türkiye:Hamas
Başbakan Erdoğan, Ankara’da Hamas lideri Halit Meşal’le yaptığı görüşmede Gazze’yi ziyaret etme sözü verdi. Türkiye, İsrail’in 2008 yılında Hamas kontrolündeki Gazze’ye düzenlediği askeri operasyonu en sert eleştiren ülkelerden biri oldu.
Türkiye:Irak
Türkiye-Irak ilişkileri, Ankara’nın Irak’ın kuzeyindeki Bölgesel Kürt Yönetimi’yle yakınlaşması sonucunda karmaşık bir seyir izliyor. Bağdat, Ankara’nın Kürt yönetimiyle ilişkilerini içişlerine müdahale sayıyor. İki ülke aynı zamanda Suriye ve Mısır’daki gelişmeler konusunda zıt görüşlere sahip.
Suudi Arabistan:Katar
Katar ve Suudi Arabistan, bölgede nüfuzlarını arttırmak için mücadele ederken, iki ülke arasındaki gerginlik tırmanmış durumda. Merkezi Katar’daki El Cezire Televizyonu, Katar’ın Müslüman Kardeşler’e verdiği destek ve Doha’nın Hamas’a yaptığı yardım, petrol zeengini iki ülke arasındaki gerginliğin başlıca kaynağı. Gerek Katar, gerekse Suudi Arabistan Suriye’deki Beşar Esat rejiinin devrilmesi gerektiği konusunda görüşbirliği içinde. Ancak iki ülke da Suriye’de farklı isyancı grupları destekliyor.
Suudi Arabistan:Suriye
Suudi Arabistan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat’ın rejimine dış askeri müdahaleyi destekliyor. Riyad hükümeti isyancı gruplara finansman ve askeri yardım sağlıyor.
Suudi Arabistan:Rusya
Riyad ve Moskova arasında Sovyetler Birliği’nin dağılmasından beri resmi diplomatik ilişkiler mevcut. Ancak ilişkilerde özellikle Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde Arap Baharı ayaklanmalarının başlamasından buyana gerginlik yaşanıyor. Suudi Arabistan Libya’da Muammer Kaddafi’nin iktidarına karşı ayaklanan isyancı güçleri destekledi, Suriye’deki isyancılara da destek veriyor. Moskova ise Libya’da Kaddafi rejimini desteklediği gibi Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat rejimine de destek sağlıyor. Riyad, ayrıca Rusya’da Çeçen militanlara destek veren radikal Müslüman örgütlere finansman sağlamakla da suçlanıyor.
Suudi Arabistan:Hamas
Suudi Arabistan diğer Sünni militan örgütlere destek vermesine rağmen, Filistinliler’i kimin temsil ettiği konusunda Batı’nın desteğindeki el Fetih hareketiyle bağlantısını sürdürüyor. Hem Suudi Arabistan hem de Hamas, Suriye iç savaşında isyancılara destek veriyor.
Suudi Arabistan:Irak
2003 yılında Amerika önderliğinde Irak lideri Saddam Hüseyin’e karşı yapılan askeri müdahaleyi destekleyen Suudi Arabistan’ın şu anda Irak’la karmaşık ilişkileri var. Riyad’daki Sünni hükümet, Bağdat’ta Şiiler’in kontrolundaki hükümetle Tahran arasındaki yakın ilişkilerden kaygılı.Irak ve Suudi Arabistan Suriye’deki iç savaşta farklı tarafları destekliyor. Riyad ayrıca Irak’ın küresel petrol piyasasında Suudi Arabistan’a kafa tutabilme yeteneğinden de kaygı duyuyor.
Katar:Suriye
Katar Suriye’de Devlet Başkanı Beşar Esat rejiminin devrilmesini destekliyor. Bu yüzden Suriye’de Esat’a karşı savaşan isiyancı gruplara mali ve askeri destek vermeye devam ediyor.
Katar:Rusya
Rusya’yla Katar arasındaki ilişkiler gergin – Doha Havaalanı’nda bir Rus diplomatın yetkililerle sert bir tartışmaya girişmesinden sonra, diplomatik ilişkilerin düzeyinin indirilmesi de gerginliği arttırdı. Ayrıca Katar’ın Beşar Esat rejimine karşı savaşan isiyancıları desteklemesi de iki ülke arasında ciddi bir gerginlik konusu oluşturuyor.
Katar:Hamas
Katar 2012 yılında Hamas’a 400 milyon dolar maddi yardımda bulundu ve örgütün lideri Halit Meşal’a da evsahipliği yapıyor. Bazılarına göre, Doha’nın Hamas’ı desteklemesinin bir nedeni, Ortadoğu bölgesinde nüfuzunu arttırmak için Suudi Arabistan’la giriştiği rekabetin önemli bir parçasını oluşturuyor.
Katar:Irak
Irak’la Katar arasındaki ilişkiler Katar’ın Sünni militanlara sağladığı desteğin Bağdat’ı kaygılandırması yüzünden sorunlu. Katar Suriye’deki Sünni militanlara mali destek veriyor ve Bağdat Katar’ı Irak’taki Sünni militanları gizlice desteklemekle suçluyor.
Suriye:Rusya
Rusya Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat’ı özellikle desteklediğini açıklamıyor ancak bugüne kadar Çin’le birlikte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sunulan Suriye’ye karşı uluslararası yaptırım öngören karar tasarılarının veto edilmesinde önemli rol oynadı. Rus Donanması Suriye’nin Akdeniz kıyısındaki Tartus limanında askeri bir üs bulunduruyor—bu, Moskova’nın, eski Sovyetler Birliği ülkeleri dışındaki tek üssü. Moskova Washington’un, Esat kuvvetlerinin yaptığını söylediği kimyasal silah saldırılarına karşı Suriye’ye Amerika önderliğinde bir askeri müdahale olasılığına karşı yoğun bir kampanya yaptı.
Suriye:Hamas
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat’ın uzun zaman Hamas’ı desteklemesine rağmen, militan örgüt Sünniler’in isyancı hareketine destek verdi. Üst düzey bir Hamas lideri Suriye’de “cihat” hareketinin kendileri içi öncelikli olduğunu söyledi.
Suriye:Irak
Bağdat Suriye’deki Beşar Esat rejiminin güçlü bir destekçisi ve bugüne kadar isyancı güçler aleyhinde sert açıklamalar yaptığı biliniyor.
Rusya:Hamas
Rusya, Hamas’ın Ortadoğu Barış Süreci’ne dahil edilmesini istedi. 2010 yılında Hamas lideri Halit Meşal, Moskova’ya davet edildi ve Rusya Cumhurbaşkanı Dimitri Medvedev’le görüştü.
Rusya:Irak
Rusya 2003 yılında Irak’ın Amerika önderliğinde işgaline de karşı çıkmıştı. Moskova’nın Bağdat‘la ilişkileri 2003’te Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonra genellikle yoğun olmadı. Ancak Rusya ve Bağdat önemli bölgesel politikalarda aynı görüşü savunuyorlar, bunlar arasında Suriye’deki Beşar Esat rejimini desteklemek de bulunuyor. Rusya ile Irak arasındaki askeri ve ekonomik ilişkiler 2012 yılında Moskova ve Bağdat arasında varılan 4 milyar 200 milyon dolarlık silah anlaşmasından sonra daha da önem kazandı.
Hamas:Irak
Sünniler’in elindeki Hamas’ın Bağdat’taki Şii kontrolundaki hükümetle ilişkisi yok gibi görünüyor. Ancak Irak, 2008 yılında İsrail’in Gazze’deki asakeri operasyonunu şiddetle eleştirmişti.