Erişilebilirlik

İsrail-İran Gerginliğinin Çatışmaya Dönüşmesi Çok Riskli


Uzmanlar iki noktada aynı görüşte: Saldırı nasıl olursa olsun bu İran’ın nükleer programını bir iki yıl geciktirebilir. Ama böyle bir operasyon İran’ın İsrail’e, belki de Amerika ve müttefiklerine karşı misilleme yapmasının önünü açabilir

İsrail, bir süre önce İran’ın tesislerini ansızın vurabileceği uyarısında bulundu. Ancak Washington, İsrail’i bu kararından caydırmaya çalışıyor. Başkan Obama da geçenlerde Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'yla yaptığı görüşmelerde bu konu üzerinde durdu.Amerika’nın Sesi muhabiri Gary Thomas’a göre, İran nükleer çalışmalarını geciktirse de, İsrail’in böyle bir saldırı düzenlemesiyle ilgili bazı engeller var.

İsrail’e göre İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini yüksek korunmalı yer altı tesislerine kısa bir zaman içinde taşıyabilir. Bu yüzden İsrail, zaman kaybetmeden İran’ın bu tesislerini vurmak istiyor.

Washington Yakın Doğu Ensitütüsü’nden Michael Eisenstadt, eğer İran’daki hedefler kesin saptanırsa İsrail uçaklarının bu hedefleri vurmasının çok kolay olduğunu söylüyor: “İsrail uçaklarının menzili buna yeter, silah sistemleri de uygun. Bu tesisleri vurabilirler. Ama yeterli istihbarata sahipler mi, ya da bu tesislere tehlikeyi önleyebilecek derecede hasar verebilirler mi, tahmin etmek zor.”

Ancak uzmanlara göre böyle bir saldırının başarıya ulaşması için, mükemmel planlama, kusursuz istihbarat, havanın açık olması ve hedeflerde tam isabet sağlanması gerekiyor.

Uzmanlar, aynı zamanda İsrailliler’in İran’ın erken uyarı ve hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirmesi gerektiğini söylüyor.

İstihbarat tarihçisi Matthew Aid, İsrail’in böyle bir operasyonda başarı ihtimalinin az olduğu görüşünde. Aid, İsrail’in yeraltındaki zırhlı duvarları delebilecek bombalara sahip olması gerektiğini söylüyor: “İsfahan yakınlarındaki Natanz uranyum zenginleştirme tesisine zarar verebilirler. Ama Kum yakınlarındaki Ferda tesisi bir dağın içinde. İsrail’in elindeki silahlarla belki de bu tesisi vurması mümkün olmaz.”

İsrail, İran’a hava saldırısı düzenlerse, menzilin uzunluğundan dolayı İsrail uçakları dönüş yolunda havada yakıt ikmaline ihtiyaç duyacak. Ancak bu uçaklar Ürdün, Irak, Suudi Arabistan ya da Suriye gibi düşman ülkelerin hava sahasından geçtiği için saldırıya maruz kalabilir. Michael Eisenstadt bu konuda şunları söylüyor: “Arap ülkelerinde İran’a ve İran’ın nükleer programına yönelik genel tavır dikkate alındığında, bu ülkeler sessiz de olsa İsrail’i alkışlayacaktır. Eğer İsrail uçakları bu ülkelerin hava sahasını kullanmak zorunda kalırsa, bir tepki olacağını düşünmüyorum.”

Uzmanlar iki noktada aynı görüşte: Saldırı nasıl olursa olsun bu İran’ın nükleer programını bir-iki yıl geciktirebilir. Ama böyle bir operasyon İran’ın İsrail’e, belki de Amerika ve müttefiklerine karşı misilleme düzenlemesinin önünü açabilir.


XS
SM
MD
LG